بزرگنمايي:

چه خبر - زانو بزرگترين مفصل بدن است. گرچه در ظاهر يک مفصل لولايي است ولي در واقع مفصل پيچيده اي است که علاوه بر حرکات خم و راست شدن حرکات چرخشي تيز دارد . اين مفصل از بهم پيوستن انتهاي پاييني استخوان ران ، انتهاي بالايي درشت ني و استخوان کشگک تشکيل شده است .
زانو بر خلاف مفصل ران عمقي ندارد و براي استحکام و ثبات آن ، رباطهاي نسبتاً قوي استخوان ها را به هم وصل مي کنند و در حقيقت پايداري مفصل بيشتر وابسته به نسوج نرم و ليگامانهاي اطراف زانو مي باشد . به علت فشار نسبتاً زيادي که در موقع راه رفتن ، دويدن و پريدن بر آن وارد مي شود بيش از ديگر مفاصل بدن آسيب پذير است . بين انتهاي بالايي استخوان درشت ني و انتهاي پايين استخوان ران دو غضروف هلالي از نوع ليفي وجود دارد که منيسک ناميده مي شود که هم کمک بزرگي به پايداري مفصل بوده و هم يکي از عناصر اصلي جهت عملکرد طبيعي زانوست .

عناصر نگهدارنده زانو
1-رباطهاي جانبي (collateral ligament) زانو عبارتند از :
الف: رباط جانبي داخلي (medial collateral ligament) يا (tibial collateral ligament) : از طرفي به کونديل داخلي ران و از طرف ديگر به انتهاي فوقاني استخوان درشت ني مي چسبد و از دو لايه سطحي و عمقي تشکيل شده است . آسيب اين رباط سبب ناپايداري جانبي طرف داخل زانو مي گردد.



ب: رباط جانبي خارجي collateral ligament) lateral) يا (collateral ligament fibulral): در بالا به کونديل خارجي استخوان ران و در پايين به سر استخوان نازک ني مي چسبد آسيب اين رباط باعث ناپايداري جانبي خارجي زانو مي گردد.



2-رباطهاي متقاطع يا رباطهاي صليبي (cruciate ligaments)
اين رباطها عبارتند از :
رباط صليبي يا متقاطع خلفي (cruciate ligament posterior) : از يک طرف به قسمت خلفي درشت ني و از طرف ديگر به سطح خارجي کونديل داخلي مي چسبد . اين رباط به پايداري زانو کمک کرده و آسيب آن باعث ناپايداري جلو به عقب زانو مي گردد.



مفصل زانو متشکل از دو قسمت مي باشد . يک قسمت مفصل بين استخوان ران و درشت ني (tibiofemoral joint) که مينيسک ها بين آنها قرار گرفته و پايداري آن به رباطهاي نگاهدارنده زانو بستگي دارد و قسمت ديگري که مفصل بين سطح خلفي کشگک و قسمت قدامي کنديلهاي استخوان ران قرار گرفته است (patellofemoral joint) و در حقيقت استخوان کشکک در شيار بين کنديلهاي ران حرکت مي کند . حرکت طبيعي کشکک در داخل اين شيار بستگي به شکل سطح خلفي کشگک و عمق شيار بين کنديلهاي ران دارد . آناتومي غير طبيعي هر کدام از آنها سب ناپايداري اين مفصل مي شود . استخوان کشکک که به صورت يک استخوان کنجدي (sesamoid) در درون تاندون کشککي قرار دارد موجب فاصله گرفتن عضله چهار سر از مرکز چرخش زانو و افزايش قدرت و کارايي آن مي گردد. انتهاي تحتاني ران داراي انحنايي به جلو و پايين بخصوص در قسمت داخل بوده در حالي که قسمت فوقاني استخوان درشت ني نزديک به حالت عمودي قرار دارد و اين حالت سبب مختصر "والگوس" (حدود 7 درجه) در زانو مي شود که افزايش اين زاويه سبب والگوس زانو (پاي ضربدري) و کاهش آن را واروس زانو (پاي پرانتزي) مي گويند.



واروس و والگوس زانو (پاي پرانتزي و پاي ضربدري) باعث وارد شدن فشار بيشتر روي يک قسمت زانو و تغييرات تخريبي آن مي گردد. در هنگام خم کردن زانو طَبَق (برجستگي بزرگ درشت ني)، درشت ني به عقب و در موقع راست کردن زانو به جلو آمده و به خارج مي چرخد و در حقيقت خم شدن ، لغزيدن و چرخش زانو تواماً انجام مي شود : اين مسئله در ساخت پروتزهاي زانو که براي جايگزيني مفصل تخريب شده استفاده مي شود از اهميت فوق العاده اي برخوردار است و مطالعات بيومکانيک پيشرفتهاي شگرفي در اين مورد داشته است به نحوي که تعويض مفصل زانو با در نظر گرفتن شرايط فوق کاربرد بسيار موفقي داشته است .

در مورد بيومکانيک منيسکها با توجه به چسبندگي منيسک داخلي در جلو و عقب به استخوان درشت ني و در خارج به رباط طرف داخلي ، از حرکت کمتري برخوردار است در نتيجه هنگام حرکات ناگهاني زانو بيشتر آسيب ديده و پاره مي شود . در حالي که در منيسک خارجي که اتصالاتش فقط در جلو وعقب بوده وکناره محيط آن نسبتاً آزاد است در هنگام حرکات ناگهاني زانو ظاهراً کمتر آسيب مي بيند . به علت اتصال رباط جانبي داخلي به مينيسک ، معمولاً پارگيهاي شديد رباط جانبي داخلي با پارگي منيسک توأم است در حالي که ضايعات رباطهاي طرفي خارجي کمتر با پارگي منيسک خارجي ديده مي شود.

رباطهاي طرفي زانو از عوامل مهم در پايداري بوده و در مواقعي که زانو کمي خم است از زاويه دار شدن آن به داخل و خارج جلوگيري مي کند . علاوه بر آن ، رباط جانبي داخلي از لغزيدن کونديل داخلي درشت ني به جلو و ليگامان متقاطع قدامي از لغزيدن کونديل خارجي درشت ني به جلو جلوگيري مي کند .

رباط متقاطع خلفي همراه با رباط arcuate و رباط مايل خلفي از تغيير مکان درشت ني به عقب جلوگيري مي کند .

حرکات اصلي زانو عبارتند از : خم شدن (135 درجه) و راست شدن (صفر درجه) ، علاوه بر اين ، موقع راست شدن زانو استخوان درشت ني مختصري به سمت خارج چرخش دارد . در زانوي طبيعي حرکات جانبي وجود نداشته و زانو به هيچ وجه به عقب خم مي شود .




منبع:aslani.id.ir


مطالب پيشنهادي:شيوع بيشتر "بورسيت" در بين ورزشکاران
چند حرکت موثر براي رفع درد زانو
آسيب‌ديدگي زانو در قايقرانان شايع استپاركينگ پرسپوليس پورشه پيدا كرديد، جايزه بگيريد!
افشاگري صفايي فراهاني: احمدي‌نژاد مي‌خواست رئيس فدراسيون شود