بزرگنمايي:

چه خبر - اختلال وسواسي چيست و چگونه درمان مي شود؟

اختلال وسواسي يک نوع اختلال اضطرابي ناتوان کننده است. در اين اختلال مدام افکار مزاحم و ناخواسته اي شکل مي گيرند که فرد نمي تواند از دست آنها خلاص شود. مثلاً ممکن است فرد دائماً از اين که همه اجسام آلوده هستند هراس داشته باشد و براي رهايي از اين هراس مکرراً دستها و اجسام را بشويد. وسواس شستشو يک نوع از اختلال وسواسي به شمار مي رود. اختلال وسواسي از انواع خفيف تا بسيار شديد مي تواند باشد و مي تواند موجب آشفتگي زندگي فردي و اجتماعي شده و حتي کار يا تحصيل فرد را مختل کند.

علت دقيق ايجاد وسواس مشخص نشده است ولي علل مختلفي از جمله علل مربوط به مغز، عوامل ژنتيکي و محيطي بر آن تاثير دارند. تصوير برداري از مغز در بيماران نشان مي دهد که فعاليت مغز اين افراد الگوي متفاوتي دارد و فعاليت قسمت خاصي از مغز در آنها غير طبيعي است. اين يافته ها و نيز به هم خوردن تعادل واسطه هاي شيميايي خاصي مانند سروتونين ممکن است با بيماري در ارتباط باشد.

وسواس يک بيماري مزمن و طولاني مدت است. ممکن است علائم زماني افزايش و زماني کاهش يابند. درمان، علائم بيماري را تخفيف مي دهد ولي ممکن است برخي از علائم مدتي پس از شروع درمان نيز باقي بمانند. اضطرابشايع ترين علامت اين بيماري است. مثلاً ممکن است فرد احساس کند که اگر يک کار خاص را انجام ندهد اتفاق وحشتناکي رخ مي دهد. يا ممکن است مکرراً اجاق گاز ، شير آب، بخاري، قفل در و ... را چک کند و اگر اين کار را نکند احساس اضطراب شديد، پريشاني و بي کفايتي به فرد دست مي دهد. وسواس چک کردن يکي ديگر از انواع وسواس است.

نشانه هاي اختلال وسواسي عبارتند از:

افکار نا بجا، تکرار شونده، ناخواسته و اجبار کننده اي است که افکار طبيعي فرد را مختل مي کند و موجب اضطراب يا هراس مي شود. اين افکار مي توانند فجيع و بيرحمانه، جنسي و يا به صورت ترس از بيماري باشد. و يا مانند ترس زياد از صدمه ديدن خود يا افراد مورد علاقه ، نياز شديد به اين که بايد همه ي کارها کاملاً دقيق و صحيح انجام شوند ، هراس از آلودگي و کثيفي اشيا و...

رفتارها يا کارهاي عمدي است که براي کنترل افکار وسواسي مکرراً انجام مي شوند. فرد به اين روش تلاش مي کند تا از دست افکار آزار دهنده خود خلاص شود. مانند شستن مکرر يا چک کردن مداوم کاري که انجام شده ، شمردن مکرر يک عمل مانند شمردن مکرر دفعات شستشو ، تکرار کردن کارها مثلاً چيدن مکرر اشيا براي اين که منظم شوند ، جمع آوري و انباشتن اشيا خاص و...
افراد مبتلا در آگاهي از بيماري خود متفاوتند. ممکن است گاهي متوجه باشند که افکارشان صحيح نيست و گاهي عميقاً به آن معتقد باشند.

تشخيص اختلال وسواسي با توجه به علائم آن، تاريخچه بيماري و معاينه توسط پزشک صورت مي گيرد. وسواس يا اجبار به انجام کار خاص وقت گير بوده و معمولاً بيش از يک ساعت در روز طول مي کشد. همچنين به ميزان زيادي روال عادي زندگي روزمره، کار، روابط اجتماعي يا تحصيل فرد را مختل مي کند.

درمان اختلال وسواسي از طريق مشاوره، روان درماني و همچنين به وسيله داروها صورت مي گيرد. داروهاي ضد افسردگي خاصي هستند که بر واسطه هاي شيميايي مغز مانند سروتونين اثر مي کنند. براي تاثير اين داروها بر افکار و رفتارها ممکن است به چند هفته زمان نياز باشد.
روان درماني نيز از طريق روش رفتار شناختي انجام مي شود. با مواجهه تدريجي با عامل هراس و خودداري از انجام کارهاي خاص به مرور از اضطراب و هراس فرد کاسته مي شود. مثلاً اگر وسواس شستشو داريد مکرراً شيئي را که تصور مي کنيد آلوده است لمس کنيد و پس از آن دستهاي خود را نشوييد. اگر اين کار را تکرار کنيد به تدريج از هراس و اضطراب شما کاسته خواهد شد. اين کار در مورد افکار نا بجا نيز موثر است. بهترين روش ،استفاده همزمان از دارو و روان درماني است.

بيشتر بدانيد : وسواس، يک بيماري روحي خانمان برانداز

بيشتر بدانيد : روش هاي درمان وسواس

بيشتر بدانيد : درمان وسواس با روش هاي طبيعي

ـ دکتر سميرا سرخوش
منبع: سيمرغ