بزرگنمايي:
چه خبر - چرا بدون تاريخ بدون امضا از اسکار 2019 جا ماند؟
آکادمي اسکار نامزد‌هاي بخش‌هاي نه‌گانه دريافت جايزه اسکار سينمايي را اعلام کرد و برخلاف گمانه زني‌ها، نشاني از برخي فيلم‌ها و کارگردان‌ها در ميان نامزد‌هاي 2019 نيست. از ايران فيلم «بدون تاريخ - بدون امضاء» ساخته وحيد جليلوند نماينده سينماي ايران براي شرکت در اين رقابت بود؛ اما اين فيلم نتوانست نظر عمومي اعضاي آکادمي را به خود جلب کند و عملاً در ميان 9 فيلم نامزد بخش غير انگليسي قرار نگرفت. پيش از آنکه به فهرست ناکام‌هاي رقابت اسکار بپردازيم، مروري بر فهرست اوليه نامزد‌هاي جوايز سينمايي خواهيم داشت.
بيشتر بدانيد : فيلم نماينده ايران در اسکار انتخاب شد + عکس
فهرست اوليه نامزد‌هاي جوايز سينمايي
آکادمي علوم و هنر‌هاي سينمايي اسکار در سال 2019 هشتاد و هفت کشور را واجد شرايط رقابت در شاخه بهترين فيلم غيرانگليسي جوايز سينمايي اسکار معرفي کرد. از ايران فيلم «بدون تاريخ - بدون امضاء» ساخته وحيد جليلوند نماينده سينماي ايران براي شرکت در اين رقابت بود؛ اما اين فيلم نتوانست نظر عمومي اعضاي آکادمي را به خود جلب کند و عملاً در ميان 9 فيلم نامزد بخش غير انگليسي قرار نگرفت.
در غياب نماينده‌اي از سينماي ايران در نهايت «پرندگان عبوري» ساخته «کريستينا گايگو و سيرو‌گرا از کلمبيا، «گناهکار» به کارگرداني «گوستاو مولز» از دانمارک، «هرگز رو برنگردان» اثر فلورنس فون دونراسمارک از آلمان، «دزدان فروشگاه» ساخته هيروکازو کورئيدا از ژاپن، «آيکا» به کارگرداني سرگئي دوورتسوي از قزاقستان، «کفرناحوم» ساخته نادي لبکي از لبنان، «جنگ سرد» به کارگرداني پاول پاوليکوفسکي از لهستان، «روما» اثر آلفونسو کوارون از مکزيک و «سوختن» ساخته لي چانگ دونگ از کره جنوبي در شاخه بهترين فيلم خارجي با هم رقابت خواهند کرد.
هديه تهراني در «بدون تاريخ - بدون امضاء»
در بخش بهترين فيلم خارجي، آثاري هم خط خوردند که در گمانه‌زني‌ها انتظار مي‌رفت به عنوان نامزد معرفي شوند. مثلاً «مرز» ساخته علي عباسي کارگردان ايراني هم از راهيابي به فهرست نامزد‌هاي اوليه ناکام ماند؛ اين فيلم به نمايندگي از کشور سوئد به آکادمي معرفي شده بود و در شماري از گمانه‌زني‌هاي سايت‌هاي سينمايي به عنوان يکي از نامزد‌هاي اين بخش معرفي مي‌شد.
البته اين فيلم در شاخه بهترين چهره پردازي اسکار 2019 به فهرست کوتاه نامزد‌ها راه يافت. همچنين فيلم «داگمن» ساخته «متئو گارونه» نماينده سينماي ايتاليا برخلاف گمانه‌زني‌ها، نظر هيأت انتخاب آکادمي بهترين فيلم خارجي اسکار را جلب نکرد و از گرودنه رقابت‌هاي حذف شد، در حالي که مارسلو فونته بازيگر مرد اين فيلم برنده جايزه بهترين بازيگر مرد جشنواره کن معرفي شده بود.
بيشتر بدانيد : مسير دشوار «بدون تاريخ، بدون امضا» تا جايزه اسکار 2019
چالش‌هاي داخلي مانع عرضه جهاني آثار سينماي ايران
سينماي ايران، در رقابت‌هاي مختلف جهاني توانست جا پاي خودش را محکم کند، به همين دليل هم مخاطب‌هاي سينماي ايران و فعلاً اين صنف، بيش از پيش انتظار درخشيدن آثار ايراني در جايزه جهاني اسکار را دارند، انتظاري که اين دوره ناکام ماند و «بدون تاريخ، بدون امضاء» ساخته وحيد جليلوند در فهرست نامزد‌هاي اوليه نبود، دلايل متعددي براي اين اتفاق مي‌توان بر شمرد، اما به نظر مهم‌ترين علت عدم توزيع و عرضه و معرفي گسترده اين فيلم در بازار جهاني سينماست.
ابوالحسن داودي سينماگر در اين‌باره مي‌گويد:
«بدون تاريخ، بدون امضاء، فيلم خوب و خوش ساختي بود و به اعتقاد من مؤلفه‌هاي لازم براي راهيابي به مراحل نهايي جايزه اسکار را داشت، اما شرايط و امکانات لازم را در اختيار نداشت تا آن‌طور که بايد و شايد اين اثر در بازار جهاني سينما معرفي و عرضه شود. برخلاف برخي از دوستان من معتقدم، در آن مرحله اثري بهتر از بدون تاريخ، بدون امضاء براي معرفي به عنوان نماينده سينماي ايران براي اسکار خارجي نداشتيم.»
نويد محمدزاده در «بدون تاريخ - بدون امضاء»
اين سينماگر بر انتخاب درست اين اثر به نسبت آنچه در سينماي ايران در اختيار داشتيم تأکيد دارد، اما به نظر برخي از فعالان و منتقدان سينمايي فيلم‌هاي «خوک» اثر ماني حقيقي و «شعله‌ور» ساخته حميد نعمت‌الله از شانس بيشتري براي توفيق در اسکار برخوردار بودند.
ابوالحسن داودي با اين ديدگاه موافق نيست و مي‌گويد:
«به اعتقاد من، همين فيلم معرفي شده به جنس سينماي ايران خيلي نزديک‌تر است؛ من بخش‌هايي از فيلم خوک را ديدم و شعله‌ور را هم به‌طور کامل ديدم و گمان نمي‌کنم آن آثار شانس بيشتري براي توفيق در اسکار داشتند. ضمن اينکه دوستان يک متغير اساسي را در انتخاب‌هاي اسکار فراموش مي‌کنند. بازخورد‌هايي از اکران جهاني فيلم، نظر نشريه‌ها و رسانه‌هاي مهم درباره آن اثر سينمايي بي‌شک هم نقش مهمي در معرفي آثار سينمايي به اعضاي آکادمي اسکار دارد هم اينکه بر نگاه و نظر آن‌ها درباره فيلم اثر مي‌گذارد و اگر اين فيلم به‌طور گسترده و وسيع در جهان اکران و عرضه مي‌شد، دستکم شانس اين را داشت در فهرست اوليه نامش به عنوان نامزد‌هاي دريافت اسکار بهترين فيلم خارجي اعلام شود.»
اما احمد طالبي‌نژاد منتقد سينمايي در زمان معرفي اين اثر به عنوان نماينده سينماي ايران اين اثر را چندان جهانشمول ندانست و گفت:
«فيلم «بدون تاريخ، بدون امضاء»، چندان شانسي براي ديده شدن ندارد. عموماً اعضاي آکادمي اسکار و هيأت ژوري اين رقابت هنري مي‌پرسند، در صورتي که اين فيلم بخواهد در امريکايي شمالي اکران شود، آيا براي عموم مخاطبان جذاب و قابل فهم هست يا خير؟! آيا مردم از اين اثر استقبال خواهند کرد؟! به اعتبار اينکه اثري جهانشمول نيست، مشکل بتوان گفت: اين فيلم در کشور‌هاي ديگر با اقبال مخاطب روبه رو شود.»
چالش اکران و پخش جهاني آثار سينماي ايران، قدمتي چند دهه‌اي دارد و به اعتقاد بسياري از فعالان سينمايي بخش عمده‌اي از ضرر‌هايي که متوجه سينماي ايران مي‌شود، از همين‌جا ناشي مي‌شود.
موضوعي که علي سرتيپي تهيه‌کننده و پخش‌کننده پيشکسوت سينماي ايران هم آنرا را تأييد مي‌کند و مي‌گويد:
«به اعتقاد من، بدون تاريخ، بدون امضاء استحقاق حضور در نامزد‌هاي اوليه را داشت، اما مانند بسياري از ادوار ديگر عدم معرفي و لابي خوب فيلم در مجامع جهاني اين فرصت از دست رفت. اگر آثار اصغر فرهادي در جايزه جهاني اسکار خوش درخشيد و افتخاري براي سينماي ايران رقم زد، بودن يک پخش‌کننده قوي و جهاني در کنار ديگر عوامل فيلم بود و اگر اين امکان را در اختيار نداشتند، معلوم نبود، آن آثار در جايزه جهاني اسکار ديده شوند. سينماي ايران شايستگي‌ها و ظرفيت‌هاي زيادي دارد که بخوبي به جهان معرفي نمي‌شود.»
کدام فيلم خارجي برگزيده اسکار 2019 خواهد شد؟!
فيلم‌هاي «دزدان فروشگاه» ساخته هيروکازو کورئيدا از ژاپن، «پرندگان عبوري» ساخته کريستينا گايگو و سيرو‌گرا از کلمبيا و بخصوص فيلم «روما» اثر آلفونسو کوآرون از مکزيک سه شانس اول دريافت عنوان جايزه بهترين فيلم خارجي هستند و در صدر گمانه‌زني‌ها براي کسب اين عنوان قرار دارند. ابوالحسن داودي هم با اين ديدگاه موافق است.
او مي‌گويد:
«من البته همه آثار را نديدم، اما نظر به شناختي که از سابقه کارگرداني هيروکازو کورئيدا دارم فکر مي‌کنم امسال اسکار به ژاپن برود.» علي سرتيپي، اما نظر ديگري دارد و مي‌گويد: «من شمار اندکي از نامزد‌هاي امسال را ديدم، اما حدس مي‌زنم «پرندگان عبوري» ساخته کريستينا گايگو و سيرو‌گرا از کلمبيا بتواند نظر هيأت داوران را جلب کند. «پرندگان عبوري» فيلمي خوش ساخت و خلاق و تأثير‌گذار بود و اميدوارم، جايزه اسکار خارجي امسال به اين فيلم برسد.
بي‌شک بازار گمانه‌زني اسکار تا واپسين لحظه‌هاي اعلام برگزيدگان ادامه خواهد داشت و بايد منتظر ماند تا برگزاري جشن نود و يکمين دوره اسکار که روز پنجم اسفند‌ماه (24 فوريه) در لس آنجلس برگزار مي‌شود و ديد اسکار خارجي امسال به کدام کشور مي‌رود؟!
يک اسکار و 9 مدعي اميدوار
تاريخ به ما مي‌گويد، فاتحان نخل طلايي کن و صيادان شير طلايي ونيز همواره بالاترين شانس را براي تصاحب جايزه اسکار برترين فيلم «خارجي» (غيرانگليسي زبان) را داشته‌اند. بر اين اساس، بايد منتظر باشيم که يا «سارقان فروشگاه» از ژاپن (که اوايل خردادماه در کن اول شد) امسال اسکار مزبور را ازآن خود مي‌کند، يا «روما» از مکزيک (که اواسط شهريورماه در ونيز پيشتازي کرد) اسکار را به دست مي‌آورد.
هرچند، همه ماجرا‌هاي «اسکار 2019» در اين شاخه خاص (اسکار خارجي) هميشه به همين سادگي هم نيست. آکادمي علوم سينمايي و هنر‌هاي تصويري که نهاد اهدا‌کننده اسکار است بار‌ها اين جايزه خاص را به فيلمي داده که نه در کن و ونيز نامي درکرده‌اند و نه سروصدايي در جشنواره برلين -که سومين ضلع مثلث جشنواره‌هاي برتر جهان است- راه انداخته اند! به همين سبب است که در فهرست 9 فيلمي منتشره ديروز آکادمي فوق، نام فيلم‌هايي، چون «پرندگان عبوري» از کشور کلمبيا، «جنگ سرد» از سينماي هميشه ويژه لهستان و «سوختن» از کره جنوبي جلوه‌اي فزون‌تر از معمول مي‌يابند و نگاه پر اميدي به اسکار امسال دارند؛ حتي فيلم «هرگز رو بر نگردان» ساخته «فلورنس فون دونرز مارک» آلماني نيز تا حدودي اميدوار است و چندان نااميد پاي به مرحله بعدي اين رقابت نمي‌گذارد.
با اين حال بايد تا دهه سوم دي‌ماه که اسامي 5 کانديداي نهايي در اين رده و ساير رده‌هاي 23گانه «اسکار 2019» اعلام مي‌شود، صبر کنيم. آن موقع با پنج فيلمي شدن اين فهرست بهتر مي‌توان شانس‌هاي هر يک را برآورد کرد و براي هر کدام بابت صعودشان به بالاترين مکان در نود و يکمين دوره اهداي اسکار امتيازات و شانس‌هايي را قائل شد.
شانس اول
«روما» ساخته جديد آلفونسو کوارون مکزيکي، داستان غير مستقيم ايام رشد و دوران نوجواني (حديث نفس) اين کارگردان در زاغه‌هاي مکزيکو‌سيتي و در بين فقرا و تهيدستان اين شهر بزرگ و بي‌در و پيکر است؛ شهري بشدت دو قطبي که ثروتمندان در محلات بالادست در خانه‌هاي بزرگ و رؤيايي‌شان به نظر مي‌آيد در جهاني کاملاً متفاوت از محلات و زاغه نشين‌هاي جنوبي و مردم تهيدستش زندگي مي‌کنند. کوارون که در سال 2013 با فيلم فضايي و خلّاقانه «جاذبه» جوايز اصلي اسکار را ربود، براي انتقال هر چه بهتر نشان دادن سرگشتگي و فقر جامعه‌اي که او از آن بيرون آمده و مسير يک زندگي متعالي هنري را طي کرده است.
بيشتر بدانيد : نويد محمدزاده و امير آقايي در اکران مردمي بدون تاريخ بدون امضا + تصاوير
بيشتر بدانيد : بدون تاريخ بدون امضا روي ايرانيان را در شيکاگو سفيد کرد!
بيشتر بدانيد : واکنش مطبوعات خارجي به حضور بدون تاريخ بدون امضا در جشنواره ونيز
منبع: روزنامه ايران