بزرگنمايي:

چه خبر - بسياري از بزرگان علم، هنر و ادبيات​دچار افسردگي بوده اند

اين روزها ​افسردگي​ همراه شلوارهاي رنگي مردانه و كفش هاي پاشنه بلند بي پاشنه زنانه مد شده. اما نكته جالب توجه اين است كه اين بار نه اتومبيل و نه رنگ قرمز، بلكه يك بيماري به جرگه مد راه يافته است. براي پديده ناپايداري مثل مد ـ كه هر روز و شايد هر ساعت در حال تغيير است ـ دلايلي براي استحكام لازم به نظر مي رسد. پيروان مد، چشم به قهرمانان مدساز مي دوزند.

مردان و زناني از حوزه هاي گوناگون. از ورزش و سياست تا هنر و فرهنگ، هر كس به فراخور حال، نمونه اي از اين قهرمانان براي شاهد مثال آوردن پيدا مي كند. فلان قهرمان المپيك چنين كفشي به پا مي كند و بهمان بازيگر هاليوودي چنان مسواكي استفاده مي كند. اين هم خوراك جديد براي شيفتگان مد. جمعي از بزرگان و نوابغ كه از افسردگي رنج مي بردند. فقط چند توصيه. گوش شما عضو مهمي است كه نبايد با آن شبيه ونگوگ رفتار كنيد. از همينگوي خوب نوشتن را تقليد كنيد و از تولستوي ترك شكار. حالااين شما و اين غول هاي علم و فرهنگ و سياست.


ونسان ونگوگ

ونگوگ در آخرين سال زندگي خود ـ يعني 1890 ـ به دكتر گاشه، روان شناسي كه پيسارو به او معرفي كرده بود، مراجعه كرد. اولين برداشت ونگوگ از گاشه كه چهره اش را نيز كشيده است، اين بود كه دكتر از خود او بيمارتر است. روز به روز فرورفتگي و افسردگي ونگوگ عميق تر مي‌شد.

با اين حال او تنها در دو ماه پاياني عمرش 90 نقاشي برجاي گذاشت. وي در بيست و نهم جولاي 1890 در سي و هفت سالگي در ميان كشتزارها گلوله اي در سينه خود خالي كرد و روز بعد در مهمانسراي رَوو درگذشت. ونسان آخرين احساسش را به برادر خود ـ كه قبل از مرگش بر بالين وي آمده بود ـ اين گونه بيان كرد: «غم براي هميشه باقي خواهد ماند.» شش ماه بعد تئو نيز درگذشت.


صادق هدايت

در بررسي زندگي​نامه هدايت به اين نتيجه مي رسيم كه علاوه بر دوره هاي افسردگي و دو بار خودكشي، او فردي بذله گو، نكته سنج، حساس، طنزپرداز، سرزنده، پرتحرك، بخشنده و دست و دلباز بوده است. همچنين نگارش كتاب هايش به صورت يكنواخت در طول زمان انجام نشده است، بلكه در دوره هايي آثار فراوان تري اعم از تاليف و ترجمه نگاشته است كه مي تواند به دوره هاي هايپومانيا - شيدايي خفيف- مربوط باشد و در دوره هايي هيچ اثري را به رشته تحرير درنياورده است كه اين نيز مي تواند مربوط به دوره هاي افسردگي او باشد. به نظر مي رسد اين نشانه ها همه درخصوص تائيد اين فرضيه است كه صادق هدايت همچون بسياري از نوابغ هنرمند، به اختلال دوقطبي دچار بوده است.


ارنست همينگوي

ارنست همينگوي بيشتر عمرش سرگرم ماجراجويي بود. از زخمي شدن در ايتاليا بر اثر اصابت 200 تكه تركش گلوله نيروهاي اتريشي در خلال جنگ جهاني اول تا شركت در خط مقدم جبهه‌هاي جنگ داخلي اسپانيا يا سفرهاي توريستي به حيات وحش آفريقا تا ماهيگيري و شكار حيوانات وحشي و زندگي در كوبا. در آخر زندگي هم روزي تفنگش را برداشت و به مغزش شليك كرد.

همينگوي در طول مدت عمرش از بيماري افسردگي رنج مي برد. ابتلابه افسردگي موجب شد در سال 1961 اقدام به خودكشي كند؛ اما موفق نشد. بعد از سه هفته روان درماني، سرانجام دوم جولاي 1961 در خانه اش در آيداهو به زندگي اش پايان داد.


چارلز ديكنز

بيقراري ديكنز براي خلق اثر همچنان باقي بود، اما سلامت او با خواندن هاي پر از شيفتگي اش، روز به روز تحليل مي رفت. پس از سال 1860 (روزهايي كه« آرزوهاي بزرگ» نوشته مي شد)، الن ترنان، گهگاه نزد وي مي ماند.

نهم ژوئن 1865، ديكنز با سانحه قطار مواجه شد كه در موخره «دوست مشترك ما» به آن اشاره مي كند، اما با اين همه، كتابخواني هاي او و سفرهايي كه با اين هدف داشت، ادامه يافت، چنان كه حدود ​ 1867 ديگر بار به آمريكا رفت.

او از لحاظ مالي هيچ كم نداشت، اما از نظر جسماني و رواني سخت شكسته به نظر مي‌رسيد. بي اعتنايي او به هشدارها (فلج جزئي، ناتواني در خواندن حروف سمت چپ و لنگي روزافزون پاي چپ) تا آنجا پيش رفت كه در سال 1870 اقدام به يك رشته كتابخواني جديد كرد. ديكنز در پانزدهم مارس براي آخرين بار «سرود كريسمس» را خواند و سرانجام در نهم ژوئن 1870، در حالي كه «ادوين درود» به پايان نرسيده بود، به طور ناگهاني از جهان چشم فرو بست.


پرنسس دايانا

دايانا ​ اول جولاي 1961 در شهر كوچك سندرينگهام در منطقه نورفولك در شرق انگلستان به دنيا آمد. پدرش ادوارد جان اسپنسر براي خانواده سلطنتي كار مي‌كرد. همسر اول شاهزاده چارلز، شاهزاده ولز بود كه در سي و شش سالگي در يك حادثه رانندگي در پاريس درگذشت.

افسردگي، خودكشي هاي نمايشي و زياده خوري عصبي را به دايانا نسبت مي دهند، اين كه اينها مشكلات قبل از ازدواج بوده يا بعد از آن هنوز معلوم نيست، ولي قدر مسلم آن كه او با شاهزاده چارلز مشكل داشته و در سال 1996 از او جدا شده است. دايانا در اواخر عمرش تصميم به ازدواج دوباره گرفته بود. كسي كه وي مي خواست با او ازدواج كند دودي الفايد نام داشت. اين خبر حتي از ماجراي رابطه دوباره چارلز و كاميلاداغ تر بود، زيرا اگر اين ازدواج صورت مي گرفت دايانا القاب سلطنتي اش را از دست مي داد و ديگر عضو خانواده سلطنتي محسوب نمي شد.


لئو تولستوي

تولستوي در اوج اشتهار، مبتلابه سرگشتگي و نااميد از بهبود وضع جامعه شد و در مرز انحطاط فكري و شكست روحي قرار گرفت. او به عنوان عضوي از اداره كل آمار و سرشماري در مسكو در سال 1882 ميلادي با فقر روزافزون كارگران كه در مقام مقايسه با محروميت دهقانان از ابعاد وسيع تري برخوردار بود، آشنا شد.

با تاثيرپذيري از اين واقعيت تلخ، به منظور كمك رساني به كشاورزان و جلوگيري از مهاجرت دسته جمعي آنان به شهرها، اقدام به ايجاد تشكيلاتي نمود كه پشتيباني از روستايياني كه محصولاتشان در اثر حوادث و آفات طبيعي آسيب ديده بود، در دستور كار خود قرار داد.
او خود نيز با ترك سيگار و الكل و كناره گيري از تفريحات مخصوص مانند شكار حيوانات اعلام همدردي كرد و اعتراف كرد: «چه لذايذ ظالمانه اي!»


آيزاك نيوتن

آيزاك نيوتن (1727 ـ 1642) فيزيكدان، رياضيدان و فيلسوف انگليسي است. او مفهوم گرانش را توضيح داد و با تشريح قوانين حركت اجسام، علم مكانيك كلاسيك را پايه گذاري كرد.

پس از مدتي، نيوتن فيزيك را رها كرد و به پژوهش در مورد كيمياگري (پايه شيمي امروز) پرداخت.

اما در اين بين هانا، مادر او درگذشت. اين مساله او را دچار افسردگي شديد كرد.
دوره هاي گاه به گاه اين افسردگي وي را دچار اختلال دوقطبي كرد. در اين اختلال فرد گاهي سرخوش و پرانرژي است وگاهي افسرده و غمگين.


جي كي رولينگ، خالق هري پاتر

جوآن جو رولينگ يا همان جي. كي. رولينگ را مي شناسيم. او در سي و يكم ژوئيه 1965 به دنيا آمد. رولينگ اولين بار درسال 1990 هنگامي كه در انتظار يك قطار كه تاخير داشت، بود، ايده هري پاتر و مدرسه جادوگري در ذهنش شكل گرفت. سه سال بعد وقتي از شوهر پرتغالي روزنامه نگارش جدا شد با دخترش به اسكاتلند رفت.

او درباره افسردگي اش مي گويد: «آن جدايي و اين مهاجرت، زمينه ساز افسردگي شد كه مرا تا مرز خودكشي برد.» اما همان طور كه مي دانيد رولينگ خودكشي نكرد، در همان بحران روحي و مادي نوشت تا اين كه تبديل به ثروتمندترين نويسنده زن دنيا شد.

مي‌توان گفت در حالي كه دنيا برايش آغوش گشوده بود رولينگ از افسردگي درآمد و در آغوش دنيا پناه گرفت. با اين استقبال مجموعه هري پاتر تبديل به يكي از معروف ترين اتفاق هاي فرهنگي قرن بيستم در جهان شد.


لودويگ فان بتهوون

بتهوون از سلامت كمي برخوردار بود، زماني درد شكم شروع به آزاردادنش كرد. اما علاوه بر اين مشكلات جسمي، او درگير چند مشكل روحي نيز بود كه ناكامي در يك سري روابط عشقي از جمله آنها بود. در سال 1826، سلامت وي بشدت وخيم شده بود تا اين كه يك سال بعد در بيست و ششم مارس 1827 از دنيا رفت. در آن زمان تصور مي شد مرگش به دليل مرض كبد بوده است، اما تحقيقات اخير بر اساس دسته اي از موهاي بتهوون كه پس از مرگش باقي مانده، نشان مي دهد مسموميت سرب باعث بيماري و مرگ نابهنگام وي شده بوده است (مقدار سرب خون بتهوون صد برابر بيشتر از مقدار سرب در خون يك فرد سالم بود). احتمالامنبع اين سرب از ماهي هاي رودخانه آلوده دانوب و تركيبي از سرب كه براي شيرين كردن شراب استفاده مي شود، بوده است.

بعيد است ناشنوايي او به خاطر مسموميت از سرب بوده باشد. برخي تحقيقات نشان مي دهد اختلال در پادتنِ سيستم دفاعي بدن و دچار شدن به بيماري لوپوس منتشر عامل آن بوده است.


بهاءالدين خرمشاهي

استاد بهاءالدين خرمشاهي متولد 1324 در قزوين، نويسنده، مترجم، روزنامه نگار، طنزپرداز، فرهنگ نويس، قرآن پژوه و شاعرايراني است. فردي با اين پركاري روزي افسرده بوده است و خود از گفتن آن ابايي ندارد. خرمشاهي در مقاله «نگاهي از درون» نوشته خودش به شرح بيماري اختلال افسردگي دوقطبي كه به آن مبتلابوده، پرداخته است. امروز استاد از فعال ترين و برجسته ترين انسان هاي زنده عرصه فرهنگ، ادب و انديشه ايراني است.


آگاتاكريستي

آگاتا در پانزدهم سپتامبر 1890 به دنيا آمد. «ملكه جنايت» با نام مستعار ماري وستماكوت داستان هاي عاشقانه و رمانتيك نيز نوشته است، ولي به اين سبب به او لقب ملكه جنايت دادند كه خالق66 رمان جنايي ماندگار بود. او خالق شخصيت هايي چون هركول پوآرو و خانم مارپل بود. آگاتا كريستي دردسامبر1926ميلادي ده روز ناپديد شد. اتومبيلش در گودال و خودش در هتلي پيدا شد​.

«مرگ مادرم وخيانت همسرم مرا افسرده و فراموشكار كرد»؛ او فقط همين يك جمله را گفت و اين يك جمله شد سوژه فيلم «آگاتا» بعد از مرگش.




منبع: روزنامه جام جم



مطالب پيشنهادي:چرا خرم‌سلطان و چنار و ارميا، نفس صدا و سيما را مي‌گيرند؟درگذشت خالق جلوه‌هاي ويژه «جن‌گير» بر اثر جنون! + عکس
جنيفر لاورنس از «فرش قرمز» مي‌ترسد! + عکس
بهرام رادان، نيوشا ضيغمي، هانيه توسلي و... چند بار به 90 پيامک زده‌اند؟
سازنده فيلم موهن عليه پيامبر (ص)، مسلمان شد + عکس