چه خبر - انواع سردرد

بسياري از ما با سردردهاي ناراحت کننده، تپش دار و آزار دهنده آشنا هستيم. انواع مختلفي از سردرد وجود دارد. در اين مقاله با 10 نوع مختلف سردرد آشنا مي شويم که عبارتند از:

سردرد تنشي
سردرد خوشه اي
ميگرن حساسيتي يا سردرد سينوسي
سردرد هورموني
سردردهاي کافئيني
سردردهاي بعد از ورزش exertion headache
سردردهاي ناشي از فشار خون بالا
سردرد عود کننده
سردردهاي پس از سانحه

به گفته سازمان سلامت جهاني حدودا هر کسي حداقل يک بار سردرد را تجربه مي کند.
گرچه سردرد به عنوان دردي در هر بخشي از سر تعريف مي شود، علت آن، دوره سردرد و شدت آن مطابف با نوع سردرد متفاوت خواهد بود.
در برخي موارد سردرد نياز به مراقبت هاي پزشکي فوري دارد. در صورتي که علاوه بر سردرد علائم زير را نيز در خود مشاهده مي کنيد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد:

سفتي گردن
بثورات پوستي
بدترين نوع سردردي که تاکنون تجربه کنيد
استفراغ
پريشاني
لکنت زبان
تب 38 درجه يا بالاتر
فلجي در هر بخش از بدن يا از دست دادن بينايي

اگر شدت سردرد شما کم است، مي توانيد نوع سردرد خود را تشخيص دهيد.

شايع ترين سردردهاي اوليه

سردردهاي اوليه زماني رخ مي دهند که بر اثر شرايطي ديگر در بدن بروز نمي کند، به عبارت ديگر بيماري يا عامل ديگري در بدن باعث بروز سردرد اوليه نمي شود.
اين نوع سردردها ممکن است اپيزوديک يا مزمن باشند. سردردهاي اپيزوديک هر چند وقت يک بار بروز مي کنند و ممکن است نيم ساعت تا چند ساعت طول بکشند.
سردردهاي مزمن مداوم تر هستند، اين نوع سردردها چند روز در ماه بروز مي کنند و معمولا تا چند روز طول مي کشند. در ايم وارد يک برنامه مديريت درد لازم خواهد بود.

سردردهاي تنشي

اگر به سردرد تنشي مبتلا باشيد، دردي مبهم در تمام سر خود احساس مي کنيد. اين نوع سردرد داراي طپش نيست. به علاوه ممکن است در اطراف گردن، پيشاني، پوست سر يا عضلات شانه حساسيت به لمس احساس کنيد.
هر کسي ممکن است دچار سردرد تنشي شود که معمولا با استرس آغاز مي شود. يک داروي ضد درد بدون نسخه مي تواند به بهبود علائم کمک کند. برخي از اين ضد دردها عبارتند از:

آسپيرين
ايبوپروفن
ناپروکسن
استامينوفن

اگر ضد دردها موثر واقع نشدند، پزشک دارو تجويز خواهد کرد. داروهايي که توسط پزشک تجويز مي شوند، عبارتند از ايندومتاسين و ملوکسيکام.
زماني که سردرد تنشي مزمن مي شود، عامل بروز اين سردردها مورد بررسي قرار مي گيرند.

سردرد خوشه اي

سردرد خوشه اي نوعي سردرد شديد همراه با سوزش و سر و صداست. اين نوع سردرد در اطراف يا پشت چشم ها يا يک طرف صورت بروز مي کند. گاهي التهاب، قرمزي، گر گرفتن و عرق کردن نيز در سمتي که تحت تاثير سردرد قرار گرفته بروز مي کند. گرفتگي بيني و آبريزش چشم نيز در همان طرف سر رخ مي دهد.
سردرد خوشه اي به شکل يک مجموعه بروز مي کند. در ماه هاي بين بروز سردردهاي خوشه اي، هيچ نشانه اي در فرد مشاهده نمي شود. سردردهاي خوشه اي در بهار و تابستان رايج تر هستند. به علاوه ميزان بروز آن در مردان سه برابر زنان است.
پزشکان در مورد علت بروز سردردهاي خوشه اي مطمئن نيستند، اما روش هاي موثري براي درمان آنها را مي شناسند. در اين شرايط اقداماتي که توسط پزشک انجام مي شوند عبارتند از:

اکسيژن درماني
سوماتريپتان
بي حسي موضعي
داروهاي ضد درد

بعد از تشخيص پزشک برنامه اي براي پيشگيري از بيماري ترتيب خواهد داد. داروهايي مانند کورتيکواستروئيدها، ملاتونين، توپيرامات و مسدود کننده هاي کانال کلسيم به بهبود دوره اي سردردهاي خوشه اي کمک مي کنند.

ميگرن

سردرد ميگرني درد شديد نبض دار است که از عمق سر بروز مي کند. اين درد ممکن است تا چند روز طول بکشد. ميگرن توانايي هاي فرد مبتلا براي انجام کارهاي روزمره را به طور قابل توجهي کاهش مي دهد. سردرد ميگرني معمولا داراي نبض است و در يک طرف سر بروز مي کند. افراد مبتلا به ميگرن معمولا به نور و صدا حساس هستند. تهوع و استفراغ هم معمولا رخ مي دهد.
در برخي موارد ميگرن با اختلالات بصري شروع مي شود. از هر 5 نفر مبتلا به ميگرن يک نفر قبل از حمله ميگرني اختلالات بصري را تجربه خواهد کرد. اختلالات بصري که اورا aura ناميده مي شوند، با علائم زير همراه است:

نور خيره کننده
خطوط زيگزاگ
مشاهده ستاره
مشاهده نقاط کور

به علاوه اورا ممکن است باعث سوزش در يک طرف صورت يا يک دست شود و يا مشکل در تکلم در پي داشته باشد. با اي حال نشانه هاي سکته مغزي نيز شبيه به ميگرن هستند، بنابراين اگر هر يک از اين علائم را در خود مشاهده کرديد، لازم است بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.
ميگرن ممکن است ارثي باشد يا برخي شرايط سيستم عصبي باعث بروز ميگرن شوند. خانم ها سه برابر مردان در معرض ابتلا به ميگرن هستند. افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه بيش از ديگران در معرض ابتلا به ميگرن هستند.
برخي عوامل محيطي مانند اختلال در خواب، کم آبي، برخي غذاها، ناديده گرفتن وعده هاي غذايي، نوسانات هورموني و قرار گرفتن در معرض مواد شيميايي عواملي هستند که باعث بروز ميگرن مي شوند.
اگر داروهاي بدون نسخه درد ميگرن را بهبود ندهند، پزشک داروهاي تريپتان triptans تجويز خواهد کرد. تريپتان ها داروهايي هستند که التهاب را کاهش داده و گردش خون را در مغز تغيير مي دهند. اين داروها به شکل اسپري بيني، قرص هاي خوراکي و آمپول هاي تزريقي تجويز مي شوند. تريپتان هاي معروف عبارتند از:

سوماتريپتان
تريزاتريپتان
ريزاتريپتان

اگر سردردهايي که تجربه مي کنيد بيشتر از سه روز در ماه تداوم دارند، سردردهايي که 4 روز ادامه پيدا مي کنند يا سردردهايي که حداقل 6 روز در ماه ادامه پيدا مي کنند، با پزشک مشورت کنيد تا داروهايي براي پيشگيري از سردرد تجويز شود.
بررسي ها نشان داده اند که داروهاي پيشگيري کننده به ميزان قابل توجهي کم استفاده مي شوند. تنها 3 تا 13 درصد داروهاي مربوط به ميگرن قدرت پيشگيري کننده را دارند، در حاليکه به حداقل 38 درصد داروهاي پيشگيري کننده نياز است. پيشگيري از ميگرن به ميزان قابل توجهي کيفيت و بهره وري زندگي را بهبود مي بخشند.

رايج ترين سردردهاي ثانويه

سردردهاي ثانويه به اين معنا هستند که مشکل ديگري در بدن وجود دارد. اگر عامل بروز سردرد ثانويه ادامه پيدا کند، سردرد به شکل مشکل مزمن تبديل مي شود. درمان علت بروز سردرد ثانويه به بهبود سردرد کمک مي کند.

سردرد حساسيتي يا سردرد سينوسي

اين نوع سردردها در نتيجه واکنش حساسيتي رخ مي دهند. درد مربوط به اين نوع سردردها اغلب در ناحيه سينوس ها و در قسمت جلوي سر رخ مي دهد.
سردردهاي ميگرني اغلب با سردردهاي سينوسي اشتباه گرفته مي شوند. در حقيقت بيش از 90 درصد سردردهاي سينوسي ميگرن هستند. افراد مبتلا به حساسيت هاي فصلي مزمن يا مبتلايان به سينوزيت به اين نوع سردردها حساس هستند.
سردردهاي سينوسي با ريزش مخاط ايجاد مي شود و باعث فشار سينوسي مي شود. اسپري هاي استروئيدي بيني، داروهاي ضد احتقان يا آنتي هيستامين هايي مانند سيتريزين به بهبود اين شرايط کمک مي کند.

سردرد سينوسي

سردرد سينوسي مي تواند نشانه عفونت سينوسي باشد. در اين موارد پزشک آنتي بيوتيک تجويز مي کند تا عفونت را برطرف کرده و سردرد و ساير علائم مربوط به آن بهبود پيدا کند.

سردردهاي هورموني

خانم ها معمولا سردردهاي هورموني را تجربه مي کنند که با نوسانات هورموني در ارتباط است. قاعدگي، داروهاي ضد بارداري و حاملگي همگي عواملي هستند که بر روي سطح استروژن تاثير مي گذارند و اين امر باعث سردرد مي شود. سردردهايي که به طور خاص با دوره هاي قاعدگي در ارتباط هستند، ميگرن پريودي ناميده مي شوند. اين نوع سردردها قبل قاعدگي، در زمان آن يا درست بعد از آن و همچنين در زمان تخمک گذاري بروز مي کنند.
برآورد شده که حدود 60 درصد خانم هاي مبتلا به ميگرن، ميگرن پريودي را نيز تجربه مي کنند، بنابراين درمان هاي جايگزين نقش مهمي در کاهش سردردهاي ماهانه دارد. تکنيک هاي ريلکسيشن، يوگا، طب سوزني و انتخاب يک رژيم غذايي متعادل مي توانند به پيشگيري از سردردهاي ميگرني کمک کنند.

سردردهاي کافئيني

کافئين بر روي گردش خون در مغز تاثير مي گذارد. مصرف زياد کافئين باعث سردرد مي شود، به علاوه ترک کافئين نيز باعث بروز علائم سردرد مي شود. افرادي که به طور مداوم دچار ميگرن مي شوند، در معرض خطر بروز سردرد ناشي از مصرف کافئين هستند.
زماني که هر روز مغز خود را در معرض مقدار مشخصي ميگرن قرار مي دهيد، اگر يک روز همان ميزان کافئين را مصرف نکنيد دچار سردرد خواهد شد. علت اين مسئله شايد تغيير مواد شيميايي مغز به خاطر کافئين باشد که ترک آن منجر به بروز سردرد مي شود.
لزوما هر کسي که کافئين را ترک کند دچار سردرد نمي شود، بنابراين توصيه مي شود مصرف کافئين خود را به ميزان به حد ايده آل حفظ کنيد.

سردردهاي ورزشي

اين نوع سردردها به سرعت بعد از يک دوره ورزش سنگين يا فعاليت هاي جسمي شديد بروز مي کند. بلند کردن اجسام سنگين، دويدن و برقراري رابطه جنسي عوامل تحريک کننده اي هستند که باعث بروز سردردهاي ورزشي مي شوند. تصور مي شود اين فعاليت ها باعث افزايش گردش خون به جمجمه مي شوند که اين امر منجر به بروز سردردهاي طپش دار در هر دو طرف سر مي شود.
سردرد ورزشي نبايد خيلي طولاني شود. اين نوع سردرد معمولا چند دقيقه تا چند ساعت طول مي کشد. داروهايي مانند آسپيرين و ايبوپروفن به بهبود علائم کمک مي کنند.
اگر دچار سردردهاي ورزشي مي شويد حتما به پزشک مراجعه کنيد. در برخي موارد اين سردردها نشانه وجود يک مشکل و بيماري در بدن است.

سردردهاي ناشي از فشار خون

فشار خون بالا منجر به بروز سردرد مي شود و اين نوع سردرد نشانه مشکل اورژانسي است. سردرد فشار خون زماني بروز مي کند که فشار خون به شکل خطرناکي افزايش پيدا کرده است.
سردرد فشار خون معمولا در دو طرف سر بروز کرده و با فعاليت بدتر مي شود. اين سردرد معمولا داراي نبض است. به علاوه ممکن است دچار تغيير در بينايي، بي حسي يا سوزن سوزن، خون دماغ، درد قفسه سينه يا تنگي نفس شويد.
اگر فکر مي کنيد دچار سردرد فشار خون شده ايد، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد. اگر در حال درمان فشار خون بالا باشيد، بيشتر در معرض ابتلا به اين نوع سردرد خواهيد بود.
سردرد فشار خون معمولا بعد از اينکه فشار خون تحت کنترل قرار مي گيرد، برطرف مي شوند. اين نوع سردرد تا زماني که فشار خون تحت کنترل است بروز نمي کند.

سردردهاي بازگشتي

سردردهاي بازگشتي که به عنوان سردردهاي ناشي از مصرف بيش از حد داروها هم شناخته مي شوند، به شکل يک سردرد مبهم و تنشي بروز مي کنند يا ممکن است خيلي دردناک و شبيه به ميگرن باشند.
اگر به طور مداوم از ضد دردهاي بدون نسخه مصرف مي کنيد، بيشتر در معرض ابتلا به اين نوع سردرد هستيد. در اين شرايط مصرف بيش از حد اين داروها سردردها را تشديد مي کنند.
در صورتي که بيشتر از 15 روز در ماه از داروهاي ضد دردي مانند استامينوفن، آسپيرين و ناپروکسن مصرف کنيد، سردردهاي بازگشتي را بيشتر تجربه مي کنيد. به علاوه داروهايي که حاوي کافئين هستند نيز باعث بروز اين سردردها مي شوند.
تنها راه درمان سردردهاي بازگشتي اين است که داروهايي که براي کنترل درد مصرف مي کنيد، کنار بگذاريد. اگر چه ممکن است درد در ابتدا بدتر شود، اما ظرف چند روز برطرف مي شود.

سردردهاي پس از سانحه

سردردهاي پس از سانحه بعد از هر نوع آسيبي به سر بروز مي کند. اين نوع سردردها شبيه به ميگرن يا سردرد تنشي هستند و معمولا بعد از وارد شدن آسيب به سر بين 6 تا 12 ماه طول مي کشد. اين نوع سردرد مي تواند مزمن باشد.

چه زماني بايد به پزشک مراجعه کرد؟

در اکثر موارد سردردهاي اپيزوديک ظرف 48 ساعت برطرف مي شوند. اگر دچار سردردي هستيد که بيشتر از دو روز طول مي کشد يا شدت آن افزايش پيدا مي کند، حتما به پزشک مراجعه کنيد.
اگر در يک دوره 3 ماهه 15 روز در ماه دچار سردرد مي شويد، ممکن است دچار سردرد مزمن شده باشيد. در اين شرايط به پزشک مراجعه کنيد تا علت درد مشخص شده و درد کنترل شود.
گاهي سردردها ممکن است نشانه وجود يک بيماري يا شرايط جدي باشند که نياز به درمان جدي دارند.

بيشتر بدانيد : سردرد بستني يا سردرد بر اثر سرما چيست و چه تفاتي با ميگرن دارد؟

بيشتر بدانيد : 7 سردرد خطرناک، اين سردرد نشان دهنده التهاب مغزي است

بيشتر بدانيد : چرا دچار سردرد ميشويم؟

بيشتر بدانيد : بدترين نوع سردرد کدام است؟ + شناخت انواع سردرد

منبع: سيمرغ