بزرگنمايي:

چه خبر - ترس و وحشت واقعي در ژانر ترسناک روانشناسانه

در چندين سال اخير فيلم هاي ترسناک روانشناسانه يا روان شناختي به ژانري خاص و البته محبوب تبديل شده اند. نه اين که اين فيلم ها تاکنون در محاق بوده اند اما در حدود 5 سال اخير، تعداد فيلم هاي ترسناک روانشناسانه چالش برانگيز چنان زياد شده که افراد دوستدار فيلم ترسناک «معني دار» و بدور از کليشه هاي ناخوشايند ژانر ترسناک، گزينه هاي جديدي براي اغناي ميل و علاقه خود پيدا کرده اند. در دوران کنوني هر چه فيلمي در ژانر وحشت ترسناک تر باشد موفقتر قلمداد خواهد شد.
اگر تماشاگران فيلمي خاص در اين ژانر را ترسناک نيابند آن را يک شکست کامل فرض مي کنند و اين موضوع جاي تاسف دارد. در دوراني که ديگر کار بديع و جديدي براي انجام دادن وجود ندارد (دستکم ظاهراً)، شوکه کردن مخاطباني که به خيال خودشان نهايت ترس و وحشت را در فيلم هاي سابق ديده اند کاري بسيار سخت به نظر مي رسد. همانطور که يک فيلم کمدي را تنها با ميزان خنده اي که هنگام تماشاي آن مي کنيد نمي توان خنده دار دانست و يک درام را با به گريه انداختن شما نمي توان دراماتيک قلمداد کرد، فيلم ترسناک و ژانر وحشت را نيز نمي توان تنها با اين مقياس که شما را از روي صندلي تان نيم خيز مي کند يا نه موفق دانست.

فيلم جلسه نهم (2001)

همين موضوع باعث مي شود که ژانر فيلم ترسناک روانشناسانه از جذابيت خاصي برخوردار باشد. در اين گونه فيلم ها براي جلب کردن توجه مخاطب از تکنيک هاي ايجاد ترس و وحشت استفاده نمي شود. بيشتر تمرکز بر روي چيزهايي است که شخصيت اصلي فيلم را مي ترساند، حتي اگر آن چيزها باعث ترس و وحشت مخاطب نشوند. فيلم هاي ترسناک روانشناسانه بيشتر مانند کابوس هاي زنده هستند که ترس هاي کلاسيک در مقابل آن ها تنها سناريوها و موقعيت هاي کابوس گونه به شمار مي آيند.
به چالش کشيده شدن سلامت عقلي و رواني شخصيت، اين که چه چيزي واقعي است و به چه کسي مي تواند اعتماد کند، اين که چه تصميم و انتخابي درست است و عواقب هولناک اين تصميمات جايي است که ترس و وحشت واقعي ژانر ترسناک روانشناسانه در آن نهفته است. در ادامه اين مطلب مي خواهيم شما را با فيلم هاي ترسناک روانشناسانه برتر ژانر وحشت آشنا کنيم که بهترين نمونه هاي ژانر خود به شمار مي آيند.

بيشتر بدانيد : 10 فيلم برتر ترسناک روان شناسي (+عکس)

آسايشگاه هاي رواني همواره مترادف با فيلم هاي ترسناک بوده اند و اين موضوع از تاريخچه ترسناک و طولاني مربوط به درمان بيماران رواني و فرصت هاي نامحدودي که اين مقوله ها براي سفر به اعماق تاريک ديوانگي فراهم مي کنند نشأت گرفته است. ساخت فيلم ترسناک در آسايشگاه رواني کار بسيار آساني است اما تبديل کردن آن به اثري خاص با تاثير قوي و درازمدت کاري بس سخت تر خواهد بود. در فيلم ترسناک «جلسه نهم» (Session 9)، اثر برَد اندرسون، داستان گروهي کارگر را روايت مي کند که در يک آسايشگاه مشغول به برداشتن لايه هاي آزبست مي شوند.
رفته رفته اتفاقات ترسناکي رخ مي دهد که سلامت رواني کارگران را به خطر مي اندازد، بخصوص زماني که آن ها 9 نوار صوتي مربوط به جلسات درماني را همراه با يک بيمار که به اختلال هويت دچار است پيدا مي کنند. در اين فيلم که در يک آسايشگاه متروکه واقعي فيلم برداري شده، اندرون و فيلم بردارش، يوتا بريسويتز، به بهترين و موثرترين شکل ممکن توانسته اند بدون نياز به اضافه کردن چيزي به صحنه، مرموز و ترسناک بودن يک آسايشگاه رواني را به تصوير بکشند.

فيلم جلسه نهم (2001)

لوکيشن فيلم، درست مانند هتل اوورلوک در فيلم «درخشش» (The Shining) بارزترين شخصيت فيلم است. اندروسون با زيرکي تمام از طريق فيلم خود اين سوال را مي پرسد که آيا آسايشگاه واقعاً زنده است و اتفاقات را کنترل مي کند يا اين واکنش هاي خود شخصيت ها در مقابل اتفاقات اطراف است.
البته نوارهايي که يکي از شخصيت هاي داستان را به شدت درگير خود کرده با صداهاي خاص خود تصورات بسيار روشن و ترسناکي را از يک آسايشگاه رواني در ذهن بيننده مي کارد. فيلم ترسناک «جلسه نهم» يک فيلم بسيار خوش ساخت با بازي هاي قوي و خارق العاده است که با اضافه شدن به لوکيشن ترسناک و آزار دهنده فيلم که پر از پارانويا و اتفاقات اسرارآميز است تجربه اي ترسناک و البته سرگرم کننده را براي مخاطب فراهم مي سازد.

فيلم استراليايي «شب بخير مامان» (Goodnight Mommy) فيلمي منحصربفرد است که بيش از سناريو به يک تجربه واقعي شباهت دارد. اين فيلم ترسناک روانشناسانه که ورونيکا فرانتز و سورين فيالا، نويسندگي و کارگرداني آن را بر عهده داشته اند، يک فيلم ترسناک است که کم کم شما را از درون مي سوزاند و از زمان خود براي شکل دادن به داستان فيلم قبل از وارد شدن به جهنم به بهترين شکل ممکن استفاده مي کند. دو پسربچه دوقلوي 9 ساله در حالي که انتظار بازگشت مادرشان از بيمارستان را مي کشند، به جستجو و بررسي خانه دورافتاده خود در کنار يک درياچه مي پردازند.

فيلم شب بخير مامان (2015)

در ابتدا، وقتي که مادرشان با صورتي باند پيچي شده و پس از يک جراحي زيبايي به خانه باز مي گردد همه چيز خوب جلوه مي کند. اما جزيياتي کوچک باعث مي شوند که دو پسربچه رفته رفته از خود بپرسند که آيا اين مادر واقعي شان است يا خير؟ اگر مادر واقعي شان نيست پس از آن ها چه مي خواهد و مادر واقعي شان کجاست؟ اين دو برادر که در دنياي واقعي نيز برادراني دوقلو هستند (الياس و لوکاس شوارتز) به عنوان دو برادري که نيازي به ديالوگ هايي زياد براي به اشتراک گذاشتن افکار و خيالاتشان ندارند، بازي هاي بي نقصي از خود ارايه مي دهند. از طريق نگاه ها و خيره شدن هاي مشترک، اين دو هر آنچه که لازم است را به بيننده منتقل مي کنند.
در خطر بودن کودکان همواره وسيله اي مناسب براي بدست آوردن همدردي و همراهي مخاطب و يک حس خطر بسيار بزرگ تر بوده است. بعد از مدتي کوتاه ما به عنوان بيننده نيز به اين نتيجه مي رسيم که يک جاي کار مي لنگد و اين تنها ناشي از تصورات بيش از حد فعال کودکان داستان نيست. فيلم ترسناک روانشناسانه «شب بخير مامان» خيلي زود به يک فيلم ترسناک خشن و تاريک تبديل مي شود که مانند يک روياي تب دار هر لحظه بدتر و بدتر مي شود و تصاوير خوفناک آن، فراموش کردن ماجرا را براي بيننده سخت تر و سخت تر مي کند.

سال 2017، سالي خوب براي بازکشف دو بازيگر مطرح مجموعه فيلم هاي «گرگ و ميش» (Twilight) بود که زندگي شخصي و حرفه اي آن ها به موفقيت و عوارض اين مجموعه فيلم وابسته شده بود. ابتدا، کريستن استوارت حضور موفقيت آميزي در فيلم «مامور خريد شخصي» (Personal Shopper) ساخته اوليويه آساياس داشت و سپس نيز رابرت پتينسون در فيلم «روزگار خوب» (Good Time) برادران سفدي استعدادهاي خود را به اثبات رساند. هر دو بازيگر به خوبي خود را در نقش هايي چالش برانگيزي غرق کرده بودند که در اين فيلم هاي مستقل بار ديگر خود را به عنوان استعدادهايي درخشان به اثبات رساندند.
فيلم «خريدار شخصي» که در سال 2016 ابتدا در فرانسه و سپس در فستيوال هاي سينمايي سراسر جهان به نمايش درآمد، سال بعد نيز راه خود را به بسياري از کشورهاي جهان باز کرد. در اين فيلم، استوارت نقش يک زن جوان آمريکايي ساکن پاريس را روايت مي کند که به عنوان يک مامور خريد شخصي براي يک سلبريتي شناخته شده کار کرده تا بتواند همچنان در پاريس مانده و با برادر دوقلوي از دنيا رفته اش ارتباط برقرار کند.فيلم آساياس همزمان چيزهاي زيادي در خود دارد: بخشي ترسناک، بخشي رازآلود، بخشي ماوراء الطبيعي و مقداري نيز برهنگي که به خوبي از آن براي اهداف فيلم استفاده شده اما هسته «خريدار شخصي» يک فيلم ترسناک روانشناسانه است که به اعماق غم و سوگواري، مرگ و تنهايي سفر مي کند.

فيلم مامور خريد شخصي (2016)

تم هايي که به خوبي به هم مرتبط شده و با دقت خاص بازيگري استوارت باعث جلب توجه بيننده مي شوند. آساياس با دست گذاشتن بر روي احساسات بازيگر از استعداد استوارت بهترين استفاده را مي برد. با مشخص کردن دليل اصلي رفتارهاي عجيب شخصيت و تنهايي او، بيننده قادر خواهد بود که استوارت را طوري ببينيم که قبلاً هيچگاه نديده بوديم. ناتواني او براي گذر از غم هايش باعث مي شود که عاجز بودنش از خلاصي از هيولاهاي درونش بيشتر جلب توجه کند. او روحي پير در کالبدي جوان است و نمي تواند هيچ رابطه معناداري را به هر شکلي با اطرافيانش برقرار کند.
در حالي که بسياري اين فيلم را يک تريلر روانشناسانه ماوراء الطبيعه مي دانند، صحنه هاي زيادي در فيلم ترسناک «مامور خريد شخصي» وجود دارد که نماينده مطلق ژانر ترسناک بوده و مي توان آن ها را به وضوح ديد. صحنه ابتدايي فيلم با حضور روحاني در خانه برادر از دنيا رفته تکان دهنده ترين چيزي است که مي توانيد در يک فيلم ترسناک مشاهده کنيد. سکانس هاي طولاني و پرجزييات که در آن وي با يک شخصيت ناشناخته اما محسوس يکي از معلق کننده ترين چيزهايي است که در فيلم هاي بعد از قرن 21 ديده ايد.

فيلم «ديگران» (The Others) اثر به يادماندني آلخاندرو آمنابار يکي از غافلگير کننده ترين فيلم هاي قرن 21 است: ابتدا به دليل جنبه هاي زيبايي شناختي سبک قديمي و کلاسيک خود که ما را به ياد فيلم هاي کلاسيک مربوط به ارواح مي اندازد و دوم به اين دليل که از داستان هاي قديمي ارواح براي ساخت يک داستان تازه و بديع الهام مي گيرد. در اين فيلم، نيکول کيدمن نقش گريس استوارت را باي مي کند، مادري که همراه با دو فرزندش در يک خانه روستايي زندگي مي کند.

فيلم ديگران (2001)

بعد از پايان جنگ جهاني دوم ، وي منتظر بازگشت همسرش از جنگ بوده و براي کمک به نگهداري از فرزندانش مجبور به استخدام 3 خدمتکار مي شود، خدمتکاراني که بدليل ابتلا به يک بيماري نادر به نور حساسيت دارند. بعد از اين که صداهايي عجيب و غريب و حضور موجوداتي شبه ارواح آرامش آن ها را به هم مي زند و خبري هم از بازگشت شوهر نيست، گريس سعي مي کند که همچنان خونسردي خود و خانواده اش را حفظ کرده و به زندگي ادامه دهند. مانند هميشه، کيدمن هر آنچه که اين نقش لازم داشته را تقديم کرده است به نحوي که بازي لايه لايه او را بايد يکي از بهترين نقش آفريني هاي او در دوران فعاليتش دانست.
لهجه انگليسي او بسيار جلب توجه کرده و کيدمن توانسته نقش گريس به عنوان زني که قصد دارد بهترين شرايط را براي فرزندانش فراهم کند به بهترين و قابل باورترين شکل ممکن به تصوير بکشد. ديگر بازيگران نيز هر کدام به جاي خود بازي هاي خارق العاده اي ارايه داده اند تا فيلم «ديگران» به يکي از بهترين فيلم هاي ترسناک روانشناسانه ساخته شده در تاريخ سينما دستکم از لحاظ بازي هاي ارايه شده تبديل شود.
اگر چه فيلم هايي که در مورد خانه هاي جن زده و مملو از ارواح خيلي زود فراموش مي شوند اما آمانابار چنان دقتي در ساخت فيلم «ديگران» به خرج داده و چنان مولفه هاي منحصر به فرد و بي همتايي را در فيلم خود وارد کرده که هنوز هم از آن صحبت مي شود. هر ترس و هر شکي که شخصيت گريس به سالم بودن خود از لحاظ رواني مي کند به خوبي توسط تماشاگر حس مي شود. پايان غيرمنتظره فيلم شايد ديگر امروزه خيلي شوکه کننده نباشد اما در زمان انتشار خود بسياري را حيرت زده کرد.

بعد از سال ها انتقاد شدن و ساخت فيلم هايي شکست خورده در باکس آفيس، ام نايت شيامالان با يکي از ژانرهايي که در آن تبحر خاصي دارد به فرم خوب گذشته اش بازگشت. جالب اين که فيلم ترسناک روانشناسانه چيزي بود که او را در اولين سال هاي فعاليتش به شهرت رساند و همين ژانر سال ها بعد نيز باعث شد که وي به اوج بازگردد. در فيلم ترسناک روانشناسانه «شکاف» (Split)، جيمز مک آووي نقش مردي با 23 شخصيت متفاوت را بر عهده دارد که سه دختر نوجوان را ربوده و زنداني مي کند.
در حالي که اين دختران به دنبال راهي براي خلاصي از اين زندان هستند، آن ها به خاطر شخصيت هاي متفاوت شخصيت اصلي داستان گيج و درمانده مي شوند، مردي که يکي از شخصيت هاي او يک آدمخوار بسيار شرور با قدرت هايي فوق انساني است. مک آووي هر آنچه استعداد داشته را در قالب 23 شخصيت متفاوت فيلم که نکته اتکاي اصلي فيلم شيامالان است ارايه مي دهد. شايد اگر او نمي توانست بازي هايي به اين خوبي از خود به نمايش بگذارد، فيلم «شکاف» به چنين شهرت و اعتباري دست نمي يافت. اين فيلم تصديقي است بر استعداد قابل توجه وي در دنياي بازيگري و البته تعهد شجاعانه اش به نقشي که کارگردان تلاش داشته به تصوير بکشد.

فيلم شکاف (2016)

در حالي که زيباترين و سرگرم کننده ترين جنبه فيلم، پريدن مک آووي از شخصيتي به شخصيتي ديگر است، روي ديگر سکه نيز آنيا تيلور جوي خودنمايي مي کند که در فيلم نقش کيسي، يکي از دختران نوجوان دربند را بر عهده دارد. وي با گذشته تراژيک خود دست به گريبان است، گذشته اي که البته او را به مجهزترين و توانمندترين در ميان اين 3 دختر گرفتار براي مقابله با شرايط ناخوشايند موجود تبديل ساخته است. او آينه شخصيت رباينده فيلم است و کليد فرار از مخمصه و البته آزادي شخصي اش از درون را نيز در اختيار دارد.
به عنوان يک دنباله، فيلم ترسناک روانشناسانه «شکاف» ما را به دنيايي که کارگردان در اولين شاهکار خود يعني «نشکن» (Unbreakable) به تصوير کشيده بود مي برد و البته اين بار با ترس و پيچيدگي هاي بيشتري روبرو مي شويم. تنها در انتهاي فيلم است که همه قطعات پازل جور شده و مي فهميم که ما در دنيايي مشابه با فيلم قبلي شيامالان قرار داريم و پاياني شوکه کننده و غيرمنتظره که يکي از بهترين پايان بندي هاي شيامالان پس از «حس ششم» (The Sixth Sense) به شمار مي آيد.

بيشتر بدانيد : بهترين فيلم هاي ترسناک 2018 + تصاوير

بيشتر بدانيد : 10 فيلم ترسناک تاريخ سينما با موضوع روح! (+عکس)

بيشتر بدانيد : با 20 فيلم ترسناک برتر هزاره جديد آشنا شويد

منبع : rooziato.com