بزرگنمايي:
چه خبر - افتتاح نمايشگاه سازخانه
مديرعامل خانه موسيقي در اين مراسم که عصر روز دوشنبه (21 آبان ماه) برگزار شد، گفت:
بر هيچ کس پوشيده نيست که موسيقي بدون ساز نميتواند تبلور داشته باشد و کساني که سازها را ميسازند بايد هنرمنداني باشند که هوش موسيقيايي دارند و زيباشناسي صوت را بدانند تا سازي ساخته و دست هنرمند نوازندهاي قرار بگيرد و به وسيله آن با مخاطبش حرف بزند.
حميدرضا نوربخش بيان کرد:
جا دارد از استاد فخر ايران محمدرضا شجريان ياد کنم که دو نمايشگاه در اين زمينه به همت او برگزار شد و با دو نمايشگاهي که از سوي کانون ساز برگزار شده است در کل شاهد چهارمين نمايشگاه ساز هستيم.
ارتباط با سازنده ساز در داخل و خارج از کشور معضل است
او اضافه کرد: در سفرهاي مختلفي که به شهرهاي ديگر داريم با سازندگان سازها آشنا ميشويم و مهمتر آن است که از اين استعدادها و ظرفيتها استفاده کنيم، اميدوارم اين نمايشگاهها تداوم پيدا کند. ما در خانه موسيقي و به وسيله کانون سازندگان ساز در تلاش هستيم سامانه جامعي را راهاندازي کنيم تا ظرفيتهاي مربوط به اين حوزه شناخته شود.
افتتاح نمايشگاه سازخانه
مديرعامل خانه موسيقي اعلام کرد:
ارتباط با يک سازنده ساز در داخل و خارج از کشور يک معضل است. حتي در قيمتگذاري سازها نيز اجحافهاي عجيب و غريبي صورت ميگيرد و اين موارد نياز به توجه دارد تا پلي ارتباطي در اين زمينه ايجاد شود.
اگر ساز حذف شود، موسيقي حذف ميشود
عضو شوراي عالي خانه موسيقي نيز به عنوان سخنران ديگر اين مراسم، گفت:
شايد اهميت و جايگاه ساز را در موسيقي کمتر ميدانستيم اما ساز گوياي موسيقي است و اگر حذف شود موسيقي نيز حذف ميشود و استعدادها از بين ميرود. بنابراين يک وسيله بسيار مهم است. اهميت اين موضوع موجب شده يکي از مهمترين بخشها در موسيقي سازندگان ساز باشند.
دومين نمايشگاه «سازخانه» با ياد محمدرضا شجريان
محمد سرير با بيان اينکه تحول سازها در همه دنيا قصه مفصلي دارد، افزود:
همچنين در کشورهاي مختلف موزههاي متفاوتي در اين حوزه وجود دارد. موسيقي ملي ما زبان قديم و کهني دارد که کم و بيش ميتواند به همان زبان صحبت کند. ما شاهد تحولات بسياري در حوزه موسيقي هستيم و سازها با شرايطي که داشتهاند متحول شدهاند. در کشورهاي ديگر به جز نمايش ساز مسير تحول آنها را نيز به نمايش ميگذارد.
او افزود:
سازهاي زمان ما گوياي منويات ما در حوزه موسيقي است. هر کدام از سازها ترتيبهاي ساختي دارند و متخصصاني که آنها را ميسازند، عشق به اين کار مهمترين انگيزهشان است. سازهاي ايراني امروزه کيفيت بسيار خوبي پيدا کردهاند تا جايي که حتي خارجيها نيز از آنها استفاده ميکنند و صداهاي خوبي از آن بيرون ميآورند. زبان موسيقي از دل ساز بيرون ميآيد. بنابراين هر چه دلنشينتر باشد جذابتر خواهد بود و مخاطب لذت بيشتري از آن ميبرد. به همين دليل ما نياز به چنين برنامهها و نمايشگاههايي داريم که اميدوارم هر سال تداوم داشته باشد.
افتتاح نمايشگاه سازخانه در خانه هنرمندان
يکي ديگر از برنامههاي مراسم افتتاح دومين نمايشگاه سازخانه پخش ويدئويي از نمايشگاه دورههاي قبلي سازهاي استاد شجريان بود.
سازها بيانکننده و همراهکننده آواز هستند
جهانگير نصر اشرفي به عنوان سخنران ديگر اين مراسم اعلام کرد:
تغيير ساختار سازها مسئله اساسي در شناخت موسيقي اقوام و رديفي هستند و در اين حوزه کارهاي کمي انجام شده است. يک بحث مربوط به اين ميشود که برخي از مقامداران قديم چندان به ساز و تحول آن نپرداختهاند. به همين دليل اين مساله نياز به بحثهاي تخصصي دارد اما همه سازها در 50 سال اخير در حوزه موسيقي و رديفي دچار تغييرات اساسي شدند و اين تغييرات آنقدر خرد خرد انجام شده که ما به موضوع آن پي نبردهايم.
اين پژوهشگر موسيقي با اشاره به ساز تنبور، گفت:
ميدانيم که اين ساز در بسياري از نقاط ايران به جز نقاطي که به زبان پهلوي آشنا هستند به دو تار شهرت پيدا کرده است که تغيير و تحول اين نام جاي بحث و گفتوگو دارد. وقتي به سازهاي قديم مراجعه ميکنيم ميبينيم که کاسه تنبورها در بسياري از نقاط به اندازه دو مشت بوده است.
نمايشگاه «سازخانه» با ياد محمدرضا شجريان
او با اشاره به کاسه ساز شاه غلام که در کردستان زندگي ميکرده است، گفت:
به اتفاق استاد درويشي از اين ساز ديدن کرديم. کاسه آن در ابعاد يک کاسه کمانچه بود اما امروز ميبينيم سليقهها در بزرگ شدن کاسههاي ساز شروع شده و به نقاط ديگر نيز سرايت کرده است. به همين دليل کيفيت صوتي قديم را ندارد. اساسا ساز بيان کننده رپرتوار آواز نبوده است.
نصر اشرفي در بخش ديگري از صحبتهايش اظهار کرد:
سازها بيان کننده و همراه کننده آواز هستند. ساز تنبور به عنوان اصليترين ساز اقوام ايراني نيز در زماني پنج تار، شش سيم و در مقطعي چهار سيم شده است. بخشي از اين تغيير و تحول توسط سازنده معروفي به نام استاد نريمان صورت گرفته، او اولين سفارشات بزرگ شدن کاسه ساز را از آشيقهاي ترک گرفته است. زيرا آنها معتقد بودند حجم اين ساز بيانگر موقعيت فعلي حال حاضر نيست. بنابراين استاد نريمان به عنوان مشهورترين سازنده، کاسه ساز قوپوز را بزرگ کرد. کاسه اين ساز در حال حاضر به هيچ وجه در مقايسه با کاسه سازهاي 50 سال گذشته نيست.
دومين نمايشگاه سازخانه با ياد محمدرضا شجريان
اين پژوهشگر در بخش ديگري از صحبتهايش اعلام کرد:
از دوره صفويه که ساز ممنوع شد، خنياگران بومي بدون ساز اجرا ميکردند. در واقع ساز حذف شد اما ضربهاي به موسيقي نخورد. سازها در موسيقي قومي همراه کننده آواز بودند و فضاي موسيقي را ايجاد ميکردند. البته اين موضوع در موسيقي ملي متفاوت است. همچنين سازهاي زهي، زخمهاي و ملي در 50 سال اخير رفته رفته بزرگ شده و تنبورهاي فعلي با کاسههايي که ميبينيم با فرهنگ موسيقيايي ما همخوان نيست.
داريوش النجري ـ دبير اين نمايشگاه ـ نيز به عنوان سخنران ديگر اين مراسم بيان کرد:
مهمترين هدف از چنين نمايشگاهي در کنار هم قرار گرفتن سازندههاي ساز و استفاده از تجربه و عواطف يکديگر آنهاست تا زحماتي که تاکنون کشيده شده در معرض نمايش قرار بگيرد. اميدوارم در سالهاي آينده بتوانيم با استفاده از اين تجربهها براي آينده نه چندان دور و نمايشگاههاي خارجي استفاده کنيم.
مراسم افتتاح دومين نمايشگاه سازخانه با اجراي گروه موسيقي تکميل و اين نمايشگاه در سالن استاد مميز خانه هنرمندان افتتاح شد. علاقمندان براي بازديد از اين نمايشگاه ميتوانند تا 25 آبان ماه به خانه هنرمندان مراجعه کنند.
بيشتر بدانيد : جشن خانه موسيقي با حضور شجريان و ناظري و تقدير از 9 بانوي موسيقي
بيشتر بدانيد : خاطره خواندني خواننده مشهور از استاد شجريان
بيشتر بدانيد : تمام افتخارات جهاني استاد محمدرضا شجريان
بيشتر بدانيد : شجريان از نگاه خودش! شجريان از نگاه ديگران!
منبع: isna.ir