بزرگنمايي:

چه خبر - کارمندان و کارگران با چه شرايطي به کافرما سفته بدهند؟چيزهايي که بايد بدانيد

براي پيشگيري از مشکلات و سوءاستفاده هاي احتمالي ناشي از سفته و چک درخواستي توسط کارفرما، بايد حتما در قرارداد پايه همکاري، شماره سفته و مشخصات آن ذکر شود. کارگران بايد در قسمت مخصوص گيرنده وجه، نام شخصي که با آن قرارداد بسته اند را بنويسند؛ به عنوان مثال اگر با شرکت قرارداد بسته ايد، نام شرکت و اگر با شخص حقيقي (يک فرد) قصد همکاري داريد نام او درج شود. حتمادر سفته علت صدور آن را ذکر کنيد. مثلا بنويسيد بابت تضمين حسن انجام کار، بابت تضمين قرارداد و...

بهتر است سفته تاريخ نداشته در روي سفته عبارت بابت ضمانت و حسن انجام کار را قيد کرده و کپي از سفته تهيه کرده و به امضاي مدير شرکت (کارفرما) برسانيد. همچنين در قرارداد هم ذکر شود که سفته فوق الذکر بابت ضمانت و حسن انجام کار به شرکت داده شده است. در اين صورت چنانچه کارفرما بعد از اتمام مدت قرارداد سفته را مسترد نکرد و نسبت به وصول وجه آن اقدام نمود، با اثبات اين که شما حسن انجام کار داشته ايد از وصول سفته جلوگيري مي شود. خودداري از استرداد سفته اماني کارگر بعد از پايان قرارداد کار و به اجرا گذاشتن آنها توسط کارفرما، مصداق خيانت در امانت است.

در قرارداد کاري که دو طرف با رضايت يکديگر منعقد مي کنند، آيا کارفرما از نظر قانوني مي تواند از کارگر تضميناتي مانند چک و سفته اخذ کند و آيا ارائه اين تضمينات در مراجع حل اختلاف، موثر در تصميم گيري و صدور راي خواهدبود؟ در قانون کار و مقررات تبعي آن در خصوص اخذ وثيقه و تضميناتي از اين قبيل، پيش بيني خاصي به عمل نيامده است، ضمن اين که شرايط کار و تعهدات موجود در قرارداد کار تا جايي که مخالفت با قانون و مقررات جاري پيدا نکند، با توافق دو طرف تعيين مي شود. در عين حال مراجع حل اختلاف به چک و سفته اخذشده از کارگر که کارفرما در اين مراجع تسليم مي کند، بي اعتناسب و راي خود را بدون پرداختن به آثار حقوقي و تبعات ناشي از اين گونه تضمينات صادر مي کند.
بعضي از کارفرمايان، بستن قرارداد يا حتي به کارگيري بدون قرارداد کارگر را موکول به دريافت چک يا سفته مي کنند. يکي از دلايل دريافت چک يا سفته توسط برخي کارفرماها، از کارگران، جلوگيري از شکايت احتمالي آنها نسبت به دستمزد و حقوق پرداخت شده است. بايد توجه داشته باشيم که دريافت چک و سفته، به خودي خود ممنوع نيست. گاه گرفتن تضمين به اين دليل است که کارگر وسايل يا اشياي گرانبهايي را براي انجام مسئوليتش از کارفرما دريافت کرده است. در چنين شرايطي دريافت چک يا سفته، به عنوان ضمانت حفظ و بازگرداندن وسايل تحويل داده شده به کارگر، ارتباطي به قرارداد کار ندارد و امري عادي تلقي مي شود. با اين حال مشکل عمده در گرفتن چک، صرف دريافت آن نيست، بلکه سوءاستفاده اي است که ممکن است از آن انجام شود.
به اين ترتيب وقتي کارگر به دليل پرداخت نکردن کامل دستمزد و حقوق از کارفرما به اداره کار شکايت مي کند، کارفرما ضمن تهديد او به طرح شکايت کيفري، به دليل صدور چک بي محل، اين تهديد را وجه المصالحه قرار مي دهد و کارگر را ناچار به پس گرفتن شکايت خود مي کند. در اين زمينه، اين دو نکته مهم است؛ نخست اين که، به استناد ماده 13 قانون صدور چک و بندهاي پنجگانه آن، چک سفيدامضا يا چکي که بابت انجام تعهد يا معامله صادر شده است، قابل تعقيب کيفري نيست. بنابراين در متن چک، حتما صادر شدن آن براي ضمانت در برابر انجام تعهد را قيد کنيد.
دوم اين که، طبق ماده 673 قانون مجازات اسلامي (کتاب پنجم)، هر کس از سفيدمُهر يا سفيدامضايي که به او سپرده شده يا به هر طريق به دست آورده است، سوءاستفاده کند، به يک تا سه سال حبس محکوم خواهدشد. همچنين به استناد ماده 674 همين قانون، اگر شخصي چک يا سفته را به صاحبش بازگرداند، به اين معني که نمي توانسته آن را خرج نکند، مورد سوءاستفاده قرار دهد يا آن را تلف کند و از بين ببرد، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهدشد.

منبع :