چه خبر -

پرسش و پاسخ با دانشمندان رفتارشناسي، اليزابت دان (Elizabeth Dunn) و مايکل نورتون (Michael Norton)

هميشه درمورد کسب، پس‌انداز و سرمايه‌گذاري پول سعي مي‌کنيد از سيل توصيه‌هاي متخصصين امور مالي و اقتصادي کمک بگيريد. اما وقتي نوبت به خرج کردن پول مي‌رسد به نظر خودتان عمل مي‌کنيد. اليزابت دان دانشمند رفتارشناسي دانشگاه بريتيش کلمبيا و مايکل نورتون از دانشکده بيزنس هاروارد در کتاب خود «علم خرج کردن هوشمندانه» اين نياز شما را برآورده کرده‌اند. آنها با تحقيقاتي که در اين راستا انجام داده‌اند، توصيه‌هايي کاربردي براي نحوه پول خرج کردن ارائه مي‌کنند که کمکمان مي‌کند پولمان را در جهت شادي و آرامش بيشتر خرج کنيم.

کمتر خرج نکنيد بلکه هوشمندانه خرج کنيد

_ خريد کردن تقريباً به يک وسواس ملي تبديل شده است. بزرگترين باور نادرست ما درمورد نحوه پول خرج کردن چيست؟مايکل نورتون

همه مي‌دانند که پس‌انداز کردن پول کار خيلي خيلي سختي است چون براي اين کار بايد دست از خيلي چيزها بکشيد. خرج کردن پول کاري فوق‌العاده لذت‌بخش است. اينکه پولتان را براي چيزي خرج مي‌کنيد که متعلق به شما مي‌شود حسي فوق‌العاده مي‌دهد. مردم تصور مي‌کنند که خريدن چيزهاي مختلف شادترشان مي‌کند.

اليزابت دان

اما چيزي که فراموش مي‌کنيم اين است که پول به تنهايي يک هدف نيست. بايد وسيله‌اي باشد براي رساندن ما به هدف‌هايمان. بايد طوري استفاده شود که خوشبختي و شادي عمومي ما را در زندگي ايجاد کند.

_ شما در کتابتان 5 اصل درمورد اينکه چطور هوشمندانه‌تر خرج کنيم که شادتر و خوشبخت‌تر شويم ارائه مي‌کنيد. يکي از توصيه‌هايتان «خريدن تجربه‌ها» است. مي‌توانيد بيشتر در اين زمينه توضيح دهيد؟مايکل نورتون

تحقيقات نشان مي‌دهد که در بيشتر موارد تجربيات خريد کردن، خريدن کالاهاي مادي است. مثلاً يک تلويزيون فوق‌العاده 2000 دلاري مي‌خريد. به محض اينکه آن را روي ديوارتان نصب مي‌کنيد، قديمي مي‌شود. تلويزيوني جديدتر وارد بازار مي‌شود که از تلويزيون شما بهتر است و آرزو مي‌کنيد که کاش آن تلويزيون را داشتيد. اما در نظر بگيريد که پولتان را صرف خريدن تجربه کنيد. همان 2000 دلار را صرف رفتن به مسافرت کنيد. ممکن است بگوييد که خوب خريدن تلويزيون بهتر است چون در نهايت برايتان مانده است اما به اين فکر کنيد که تا بحال چند بار به خاطره خريدن تلويزيونتان فکر کرده‌ايد درحاليکه خاطرات آن مسافرت هميشه با شما مي‌ماند. ارزش واقعي تجربه در همان لحظه هويدا نمي‌شود، بلکه بعداً به ارزش آن پي مي‌بريد. و همانطور که نتايج يک تحقيق نشان مي‌دهند، خاطرات ما روز به روز در نظرمان زيباتر و بهتر مي‌شوند. بنابراين وقتي تلويزيوني که خريده‌ايد روز به روز کهنه‌تر و از مد افتاده‌تر مي‌شود، خاطراتتان در ذهنتان بهتر و لذت‌بخش‌تر مي‌شوند.

_ چطور مي‌توان رفتارهاي فردي را در زمينه عادت‌هاي پول خرج کردن تغيير داد؟مايکل نورتون

تحقيقات نشان مي‌دهد که خريدهاي مادي شايد شادي‌مان را کمتر نکنند، البته ممکن است اينکار را هم بکند، اما نکته اينجاست که فايده چنداني هم برايمان ندارند. به جاي خريدن چيزهايي که فرهنگ و جامعه مي‌گويد بايد بخريم چون مهم هستند، مثل يک خانه بزرگتر، يک ماشين جديد و از اين قبيل، ما سعي داريم به مردم بگوييم قبل از اينکه کيف‌پولشان را براي خريدن چيزي از جيب يا کيفشان دربياورند، از خودشان سوال کنند، «آيا با خريدن اين چيز بيشترين شادي را براي خودم مي‌خرم؟» و اگر اينطور نيست، از آنها مي‌خواهيم همان پول را به طريقي ديگر خرج کنند.

اليزابت دان

گاهي‌اوقات، وقتي کالايي را مي‌بينيد، همان لحظه شما را به هيجان مي‌آورد اما وقتي کمي بين خودتان و آن کالا فاصله مي‌اندازيد، باعث مي‌شود در دام خريدن آن نيفتيد. وقتي يک کالاي فوق‌العاده در مرکز خريدي مي‌بينيد، با خودتان فکر کنيد، «خوب مي‌تونم الان اين رو بخرم اما مي‌تونم هم صبر کنم. و اگر بعد از گذشت يک هفته باز هم آن را همينقدر خواستم، مي خرمش.»

_ شما در کتابتان به نکته‌اي اشاره مي‌کنيد که وقتي ما مي‌خواهيم خريدي انجام دهيم، هيچوقت عامل ارزش زمان را مد نظر قرار نمي‌دهيم. چطور مي‌توانيم در اين زمينه هوشمندانه‌تر عمل کنيم؟مايکل نورتون

تصور کنيد که يک نفر يک خانه بزرگ مي‌خرد. يک خانه بزرگ شايد چيزي فوق‌العاده به نظر برسد. مشکل اينجاست که خانه‌هاي خيلي بزرگ معمولاً در مرکز شهر نيستند و به همين دليل با خريدن آن خانه مجبور مي‌شويد که هزينه بنزين بيشتري هم براي رسيدن به محل‌کارتان صرف کنيد. تحقيقات نشان مي‌دهد که ماندن در ترافيک و رفت‌وآمدهاي شهري يکي از بدترين مخرب‌هاي شادي انسان‌هاست. آيا واقعاً مي‌خواهيد شادي و وقت خودتان را با خريدن آن خانه تلف کنيد؟ وقتي يک تلويزيون مي‌خريد چه؟ خودتان را متعهد مي‌کنيد که ساعت‌ها نشسته و وقتتان را صرف زل زدن به ديوار کنيد!

اليزابت دان

عوض کردن روش صرف کردن زمانتان يکي از راه‌هاي رسيدن به خوشبختي است اما بيشتر وقت‌ها ما به پول بعنوان هدف نهايي‌مان نگاه مي‌کنيم. اگر به جاي اين، وقتمان را هدف نهايي‌مان بدانيم، به طريقي متفاوت به اينگونه خريدها نگاه خواهيم کرد. آنوقت مي‌توانيم در زمان خريد، يک قدم عقب برداشته و بگوييم، «اگر پس‌انداز کردن اين 10 يا 20 دلار از نظر زماني ارزش خرج کردن را دارد؟» وقتي زمان را مهمترين متغير وابسته در نظر بگيريد، ديدگاهتان به زندگي به کلي تغيير خواهد کرد.

_ يکي از روش‌هايي که براي خرج کردن هوشمندانه پيشنهاد مي‌کنيد اين است که «الان پرداخت کنيم، بعداً مصرف کنيم». آيا بايد کارت‌هاي اعتباري‌مان را دور بيندازيم؟اليزابت دان

دنياي امروز امکان خريد در زمان حال و پرداخت در آينده را به راحتي امکان‌پذير کرده است. اما تحقيقات نشان داده است که بدهي يکي از منفي‌ترين تاثيرات را بر شادي انسان‌ها مي‌گذارد. مردم به طور روزانه و مداوم به بدهي‌هايشان فکر مي‌کنند. وقتي در حال رانندگي هستيد يا به پياده‌روي رفته‌ايد چه چيزي به ذهنتان خطور مي‌کند؟ کوه بدهي‌هايتان. بهترين کاري که مي‌توانيد بکنيد اين است که پول هر چيزي که مي‌خريد را همان لحظه پرداخت کنيد.

مايکل نورتون

از طرف ديگر، اگر جلوتر از زمان مصرف براي چيزي پول بپردازيد، ديگر نگراني بدهي‌ها نخواهيد بود و وقتي آن کالا يا تجربه را دريافت مي‌کنيد، احساس آزادي مي‌کنيد.

_ آيا الگويي براي «خرج کردن هوشمندانه» در دنيا وجود دارد؟اليزابت دان

وارن بافت (Warren Buffett). آدم‌ها به او به عنوان الگويي براي پول درآوردن نگاه مي‌کنند. البته الگوي پول درآوردن هم هست اما مهمتر از آن او مي‌تواند نمونه براي نحوه خرج کردن پول هم باشد. پول او اندازه ندارد اما هيچوقت مقدار زيادي از پول خود را صرف خريد کالاهاي مادي نمي‌کند، درعوض مي‌بخشد و ديگران را هم تشويق به بخشيدن پولشان و صرف آن در کارهاي انسان‌دوستانه مي‌کند.

_ براي آنهايي که به اندازه وارن بافت پول ندارند که بتوانند اصل شما براي «سرمايه‌گذاري روي ديگران» را اجرا کنند، چه توصيه‌اي داريد؟اليزابت دان

تحقيقات نشان مي‌دهد که کسانيکه درآمد کمتري دارند بيشتر در کارهاي خير کمک مي‌کنند و بيشتر با بدبختي‌هاي ديگران همدردي کرده و مشکلاتشان را درک مي‌کنند. ما در تحقيقمان متوجه شديم که حتي آنهايي که براي شام شبشان مشکل داشتند، باز به افراد مستمندتر از خودشان کمک مي‌کردند. کمک کردن به ديگران يکي از متداول‌ترين تجربيات احساس شادي و خوشبختي در انسان‌هاست. تحقيقات نشان مي‌دهد که کمک کردن حتي به اندازه 5 دلار به کسي که نيازمند است تاثيرات بسيار عالي براي فرد به همراه دارد. آنهايي که پول زياد ندارند، مي‌توانند به کمتر فکر کنند، مثل پولي که براي يک فنجان قهوه يا يک ليوان آبميوه صرف مي‌کنند، همان را به نيازمندان ببخشند.

_ آيا وقتي به مراکز خريد مي‌رويد، سعي مي‌کنيد مردم را براي هوشمندانه‌تر خريد کردن راهنمايي کنيد؟اليزابت دان

اگر اينکار را بکنيد، نگهبان‌هاي آنجا ما را با کتک بيرون مي‌کنند! من خودم هنوز نياز به راهنمايي دارم. با اينکه اين کتاب را نوشته‌ام و سعي کرده‌ام بقيه را راهنمايي کنم باز وقتي کمپاني Apple، گوشي همراه جديد خودش را وارد بازار مي‌کند، با خودم فکر مي‌کنم، «واقعاً بايد اين را بخرم!»

منبع : mardoman.net