بزرگنمايي:
چه خبر -
چرا سناتورهاي آمريکايي زير ميز توافق هسته‌اي زدند؟
محمد آزادي، رئيس سازمان انرژي اتمي گفته: «در خلأ کار نکرديم، پيش‌بيني‌هاي لازم را انجام داده اما فعلاً نمي‌خواهم بگويم چه خواهيم کرد.» صالحي تأکيد کرده مصوبه‌ي اخير کنگره نقض صريح برجام است؛ وي هم‌چنين گفته روحاني و دولتش به‌دقت روند اجراي ايسا (isa) را زير نظر داشته و قبلاً در جلسه‌اي ترتيبات مناسب براي اقدام متقابل را تعبيه کردند. قاسمي سخنگوي وزارت امور خارجه هم علي‌رغم آن‌که تمديد تحريم‌ها را نقض برجام مي‌داند، اما توپ رونمايي از بسته‌ي «اقدامات متقابل» را به زمين هيأت نظارت بر برجام انداخته است.
صالحي تا امروز عالي‌ترين مقام دولتي است که در برابر اقدام مجلسين ايالات متحده واکنش نشان داده؛ با اين وجود شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي پيشتر تصويب ايسا را «لگد زدن به برجام» توصيف کرده و اقدامات متقابل ايران براي آمريکايي‌ها را "مبهوت‌کننده" خوانده بود. ظريف وزير امور خارجه هم خردادماه سال‌جاري در بهارستان گفته بود به آمريکايي‌ها تذکر داده که تمديد «ايسا» صراحتاً نقض برجام است.
چه شد؟/ تمديد تحريم‌ها عليه ايران نقض کجاي برجام است؟
99 رأي؛ فقط «سندرز» رأي نداد؛ سناتور دموکرات ايالت «ورمونت» که از سربند باختش در انتخابات درون‌حزبي، حسابي منتقد هيأت حاکمه‌ي آمريکا و البته ترامپ شده است. آن‌طور که «المانيتور» نوشته، جان کري هم عصر سه‌شنبه به مقر سنا رفته بود تا ضمن يک ملاقات خصوصي رهبران حزب را از حمايت از تمديد تحريم‌ها منصرف کند. سناتورها اما علي‌رغم تلاش‌هاي اوباما و دولتش و البته بي‌اعتنا به غُرغُرهاي سندرز، «ايسا» را به‌رأي گذاشتند تا برخلاف مجلس نمايندگان (که يک نفر مخالف داشت)، متفقاً به‌تصويب برسد. پيرمرد اگرچه تنها ماند، ولي حاضر نشد روز پنجشنبه در بازي کثيفي که سناتورهاي هر دو حزب به‌راه انداخته بودند، شرکت کند.
![]()
بند 24 برجام؛ همان بندي که قرار بود همه‌ي تحريم‌هاي مرتبط با هسته‌اي عليه ايران را لغو کند. ليست مفصل تحريم‌هايي که بنا بوده لغو شوند در ضميمه‌ي دوم برجام است. «ايسا» همان‌جا ذيل بخش چهارم که منحصراً درباره‌ي تحريم‌هاي يک‌جانبه‌ي ايالات متحده بحث مي‌کند، قرار دارد. تحريم‌هايي که اولين بار در سال 1996 به پيشنهاد سناتور «آلفونسو داماتو» طراحي و به امضاي رئيس‌جمهور بيل کلينتون رسيد.
![]()
براي اطلاعات بيشتر درخصوص «ايسا» اين گزارش را بخوانيد: اوباما يا ترامپ؛ چه‌کسي زودتر توافق هسته‌اي را هوا مي‌کند؟
وقتي اوباماي «مؤدب و باهوش» قانون نقض برجام را امضا مي‌کند
حالا اما برخلاف تصريحات نص معاهده، «ايسا» تمديد شده و براي اجرا منتظر امضاي رئيس‌جمهور آمريکا است. اوباما اگرچه بارها با تمديد تحريم‌ها در مجلسين مخالفت کرده، اما نگفته آن‌را وتو مي‌کند. حتي درصورت چنين اقدامي، طرح دوباره به رأي گذاشته مي‌شود و اگر بتواند آراي بيشتر از دو-سوم نمايندگان را جمع کند، غيرقابل وتو خواهد شد. اتفاقي که ابداً دور از ذهن نيست؛ وقتي 419 رأي موافق کنگره (در برابر فقط يک مخالف!) و 99 رأي سنا را در کنار هم قرار بدهيم عزم جزم قانون‌گذران آمريکايي را از هر دو حزب براي لگد زدن به برجام نمايان خواهد شد.
![]()
کار تمام شده، اين آخر برجام است؛ باراک اوباما حتي اگر مي‌خواست نمي‌توانست آب رفته را به جوي بازگرداند. او به‌زودي سند نقض توافق هسته‌اي را امضا خواهد کرد؛ مردي که روحاني وي را سرخوشانه «مؤدب و باهوش» مي‌ناميد.
چرا سناتورهاي آمريکايي زير ميز برجام زدند؟
«تصويب اين قانون به‌اين خاطر اهميت دارد که دولت فعلي توسط ايران با تهديد به بيرون کشيدن از توافق هسته‌اي گروگان گرفته شده است. اوباما چشم‌هايش را روي تأثيري که رفتار اين کشور بر تغيير معادلات قدرت در خاورميانه‌ي بزرگ مي‌گذارد، بسته.» اين‌ها را ميچ مک‌کانل رهبر اکثريت سنا در يک سخنراني گفته؛ وي با اشاره به روي کارآمدن دولت جمهوري‌خواه ترامپ اضافه کرد: «من اميدوارم دولت جديد و کنگره‌ي آينده بر روي سياست تعامل با ايران تجديدنظر اساسي کنند.»
![]()
رئيس کميته‌ي روابط خارجي سناتور «باب کورکر» گفته: «تصويب اين قانون اطمينان مي‌دهد رئيس‌جمهور آينده ابزار کافي براي مقابله با رفتار خصمانه‌ي دولت ايران را در اختيار دارد.» وي که از گزينه‌هاي جدي تصدي پست وزارت امور خارجه در کابينه‌ي ترامپ هم هست، اضافه کرده: «روي کارمان در آينده براي هرچه پاسخگوتر کردن ايران تمرکز خواهيم کرد.»
![]()
سناتور دموکرات جوني ارنست هم گفته تصويب اين قانون پيام روشني است خطاب به ايران که ايالات متحده کمترين تلورانسي در قبال رفتارهاي اين کشور عليه امنيت ملي و منافع متحدينش ندارد. وي با تأکيد بر تمديد هرچه سريعتر «ايسا» گفته: «من به رئيس‌جمهور توصيه مي‌کنم هرچه سريعتر اين قانون را امضا کند تا بتوانيم براي ترميم امنيت کشورمان در برابر اقدامات ايران با رئيس‌جمهور آينده(ترامپ) تعامل کنيم.»
کارشناسان آمريکايي چه مي‌گويند؟
تحرکات خصمانه‌ي سناتورهاي دموکرات و جمهوري‌خواه عليه ايران اما در همان آمريکا هم منتقدان فراواني داشت. از جمله «اليزابت روزنبرگ» يکي از مقامات سابق خزانه‌داري، که گفته با تصويب متفقانه‌ي «ايسا» در سنا، ايراني‌ها به‌خوبي فهميدند مخالفان برجام و کساني که دوست ندارند اين معامله ادامه داشته باشد، بسيارند؛ همين از اعتماد آنان به برجام و از تعلقاتشان براي اجراي آن، خواهد کاست. روزنبرگ معتقد است اتفاق روز پنجشنبه اطمينان اطراف اروپايي ماجرا را هم مثل ايراني‌ها به طرف آمريکايي سست کرده است.
«استمرار همين تحرکات خصمانه توسط ترامپ، ايراني‌ها را بيشتر از گذشته عصبي و نگران خواهد کرد.» ريچارد نيفو از مقامات سابق وزارت امور خارجه اين‌ها را به خبرنگار هافينگتون پست گفته و تأکيد کرده: «با اين وجود معتقدم آن‌ها يک بازي هوشمندانه را در پيش خواهند گرفت: بلند اعتراض خواهند کرد اما اقدامي که علناً برجام را نقض کند، انجام نخواهند داد تا بتوانند احساسات جهاني و افکار عمومي را عليه ايالات متحده بسيج کنند.»
بهارستان چه خواهد کرد؟
اتحاد نمايندگان مجلسين و اتفاق جمهوري‌خواهان و دموکرات‌هاي «مؤدب و باهوش» در دشمني با ايران، ساکنان بهارستان را براي اقدام متقابل به تکاپو واداشت. نمايندگان مردم اين روزها ارائه‌ي دو طرح را به‌طور همزمان دنبال مي‌کنند: يکي طرح ممنوعيت خريد از آمريکا با قيد دوفوريت؛ و يک طرح سه فوريتي که دولت را به‌علت نقض مکرر برجام، مکلف به شکايت از ايالات متحده در مراجع ذي‌صلاح بين‌المللي مي‌کند. رنجبرزاده عضو هيأت رئيسه‌ي مجلس گفته اين طرح يک ماده و پنج تبصره دارد و قرار است روز يکشنبه چهاردهم آذر ماه در صحن علني قرائت شود.
محمدجواد جمالي عضو هيئت رئيسه کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي هم در گفت‌وگو با خبرگزاري دانشجو، با اشاره به تصويب طرح تمديد 10 ساله قانون تحريم هاي ايران در سنا، اظهار داشت: «معتقدم برجام به طور کامل توسط آمريکايي‌ها نقض شده و فکر مي‌کنم بايد به فعاليت‌هايمان قبل از توافق هسته‌اي برگرديم.»
وي تصريح کرد: «چنانچه رئيس‌جمهور آمريکا قانون تحريمي داماتو را که بايد تا سال 2016 خاتمه مي‌يافت، تمديد کند، تير آخر هم به اين توافقنامه شليک خواهد شد و دولت بايد با هماهنگي مجلس و ساير قوا اقدام جدي و اساسي انجام دهد.»
جمالي افزود: «به‌موجب اين قانون، هر شرکت يا دولتي که بيش از 40 ميليون دلار در صنايع نفت وگاز ايران سرمايه‌گذاري کند، دچار مجازات اقتصادي آمريکا خواهد شد و اين مسئله به اين معناست که تحريم‌ها همچنان سرجاي خودش باقي است و وقتي که سرجايش است يعني آمريکا به تعهداتش عمل نکرده و برجام نقض شده است.»
منبع: دانشجو