بزرگنمايي:

چه خبر - معاينه‌هاي بـهاري خودرو

اگر جزو آن دسته افرادي بوده‌ايد که در تعطيلات نوروز با خودروهاي شخصي خود به سفر رفته‌ايد، فراموش نکنيد که با پايان تعطيلات و گشت و گذارهاي بهاري نوبت به سرکشي و بازرسي از مرکبتان رسيده است؛ اگر در اين چند روز از راه‌هاي ديگري براي مسافرت بهره برده‌ايد نيز بايد ماشينتان را براي بهتر کار کردن در فصل بهار و تابستان آماده کنيد.

اکنون که روزهاي تعطيل به پايان رسيده، اميدواريم مطالعه نکاتي که در ادامه اشاره مي‌کنيم کمک کند شما و خودرويتان در روزهاي پيش رو با آمادگي بهتري با افزايش گرما روبه‌رو شويد و با آرامش خاطر و راحتي بيشتري از سواري لذت ببريد.
بررسي سامانه خنک‌کننده
قطعات بي‌شماري که در مجموع موتور خودرو را تشکيل داده‌اند در زمان روشن بودن و فعاليت آن با سرعت زياد در حال حرکت هستند. اين حرکت در نهايت باعث ايجاد گرما شده و اگر کنترل آن از حد طبيعي خارج شود، مي‌تواند دردسرهاي فراواني را براي مالک خودرو به‌وجود بياورد. به همين منظور براي خنک کردن مجموعه موتور و همچنين نظارت دقيق بر ميزان حرارت آن، سيستم دقيقي طراحي شده که بازرسي و مراقبت از آن بسيار حياتي است؛ خصوصا بعد از پايان زمستان و شروع فصول گرم‌تر سال.
مايع به کار گرفته شده در مدار خنک‌کننده خودرو معمولا ترکيبي از مواد شيميايي ضدجوش، ضديخ و آب است که هم از افزايش دما و يخ‌زدگي آب جلوگيري مي‌کند و هم مانع رسوب املاح و ناخالصي‌ها در مسير گردش آب مي‌شود. توصيه مي‌کنم اين مايع هر سال تعويض شود تا بتواند با قدرت بهتري وظيفه خود را انجام دهد. حجم مايع خنک کننده موتور در خودروهاي سواري تقريبا پنج تا شش ليتر است که براي ساخت آن از دو ليتر مايع خنک‌کننده و سه ليتر آب استفاده مي‌شود. پس از باز کردن پيچ تخليه رادياتور و خروج مايعات موجود در آن و شبکه گردش آب، منبع انبساط را مجددا از آب پر کنيد و بگذاريد تخليه شود. اين کار کمک مي‌کند تا مسير حرکت مايع خنک‌کننده شسته شده، رسوبات و املاح موجود تا جاي ممکن خارج شوند. همزمان با بستن پيچ تخليه رادياتور، مايع خنک‌کننده تازه‌اي که تهيه کرده‌ايد را در مخزن ذخيره آب رادياتور بريزيد تا جايي که سطح آن با علامت حداکثر«MAX » برابر شود. پس از بستن درِ مخزن، موتور خودرو را روشن و کمي صبر کنيد تا فن رادياتور يکبار روشن و خاموش شود. مجددا سطح مايع مخزن را بررسي کنيد؛ احتمال کم شدن ميزان آن به دليل پخش‌شدن در نقاط خالي از آب موتور وجود دارد.
نکته مهم ديگري که حتما بايد مورد بازرسي قرار گيرد اطمينان از سلامت ترموستات است. اين قطعه حساس که وظيفه کنترل حرارت مايع خنک‌کننده موتور را به عهده دارد اگر دچار مشکل شود و نتواند بموقع باز و بسته شود، خطرات بسياري از پاره شدن لوله انتقال آب موتور به رادياتور تا سوختن واشر سرسيلندر را به دنبال خواهد داشت. همچنين از سلامت فن رادياتور نيز مطمئن شويد. اين قطعه که با يک موتور الکتريکي کار مي‌کند به مرور زمان مستهلک شده و ممکن است نتواند بخوبي کار مکش هواي بيرون به سمت شبکه‌هاي رادياتور را انجام دهد. در اين صورت زمان بيشتري براي خنک کردن آب داخل رادياتور نياز خواهد بود. در پايان اگر هنگام رانندگي متوجه بالا رفتن آمپر آب بيشتر از حالت طبيعي شديد، خودرو را متوقف کرده و ضمن خودداري از خاموش کردن آن بگذاريد مدتي در حالت ثابت بدون فشار کار کند. همچنين از باز کردن در مخزن انبساط و در رادياتور در اين حالت به شدت خودداري کنيد. زيرا با خروج آب داغ و بخار روبه‌رو خواهيد شد.

بازرسي سامانه تهويه و کولر
هرچند در روزهاي باراني زمستان براي از بين بردن بخار شيشه‌ها از سيستم تهويه مطبوع و کولر استفاده مي‌کرديم، اما لزوم استفاده از اين سيستم در تابستان بسيار حياتي‌تر به نظر مي‌رسد. سيستم کولر نيز همانند ديگر سيستم‌هاي خودرو از اجزاي مختلفي تشکيل شده که براي کار کردن و مهم‌تر از آن درست کار کردن آنها به بازرسي و کنترل دوره‌اي نياز است.
مهم‌ترين جزء تشکيل‌دهنده اين سيستم گازي است که در لوله‌هاي آلومينيومي مدار با فشار بسيار زياد تزريق شده است. اين گاز که انواع مختلفي دارد با توجه به نوع خودرو و کندانسور آن از حجم متفاوتي نيز برخوردار است و در کنار آن روغن مناسب همان روغن نيز به کار برده مي‌شود. همچنان که اشاره شد اين گاز تحت فشار بسيار زياد در مدار تزريق مي‌شود؛ به همين علت کوچک‌ترين منفذ به‌وجود آمده در اتصالات مدار باعث خروج آن خواهد شد. خروج گاز در ابتدا باعث کم شدن ميزان برودت هوا و در نهايت نيز باعث از کار افتادن پيستون‌هاي تعبيه شده در کندانسور کولر خواهد شد.
پس اگر اين روزها کولر خودرويتان را روشن کرديد و ديديد از سرما خبري نيست بدانيد عامل اول و اصلي سرد نبودن هوا، کم بودن ميزان گاز موجود در مدار کولر است. اگر پس از بازرسي از کم بودن گاز مطمئن شديد قبل از تزريق مجدد گاز نسبت به پيدا کردن محل نشت گاز اقدام کنيد؛ زيرا شارژ مجدد گاز بدون اصلاح محل نشت آن فقط هدر دادن پول و وقت شما خواهد بود. محل اتصال اجزاي مدار کولر معمولا با واشرهاي لاستيکي خاصي به نام اورينگ آب‌بندي مي‌شوند که اين اورينگ‌ها به مرور زمان خاصيت خود را از دست داده و ديگر نمي‌تواند مانع خروج گاز و روغن شود. از آنجا که در کنار گاز، روغن نيز در مسير لوله‌ها و اتصالات سيستم کولر وجود دارد، معمولا مناطقي که دچار مشکل شده‌اند به دليل خروج روغن سياه، کثيف و چرب‌تر هستند. پس اول دنبال رد چربي روي لوله‌ها و اتصالات کولر باشيد يا در مرحله بعد مي‌توانيد با تزريق هوا به داخل مسير و با استفاده از کف صابون، اتصالات خراب را شناسايي و نسبت به رفع ايراد آن اقدام کنيد.
مورد بعدي که در زمان سرويس کولر بايد به آن توجه کرد تعويض فيلترهايي است که در مسير عبور گاز در داخل لوله‌ها تعبيه شده‌اند. اين فيلترها که در خودروهاي مختلف اندازه و فرم خاصي دارند به «فيلتر مدادي» معروف هستند و به مرور زمان و به خاطر جذب ناخالصي‌هاي همراه گاز و روغن، روزنه‌هاي داخل آن مسدود شده و مانع رفت و آمد راحت و استاندارد گاز در مسير مي‌شود. اين فيلترها را که قيمت چنداني نيز ندارد هر بار قبل از تزريق گاز به مدار تعويض کنيد.
براي تزريق گاز نيز نکته قابل اهميت اين است که فقط از همان گازي که از طرف سازنده خودرو توصيه شده است، استفاده کنيد. در غير اين صورت بايد آمادگي خراب شدن کندانسور را داشته باشيد، زيرا عدم تناسب بين گاز، روغن و مکانيزم ساخته‌شدن کندانسور مي‌تواند به خرابي اجزاي حساس داخل سيلندر کندانسور منجر شود و تعمير آن هزينه زيادي را به شما تحميل خواهد کرد.
معمولا کندانسور کولر خودرو، نيروي مورد نياز خود را از طريق يک تسمه لاستيکي که با فولي ميل‌لنگ در ارتباط است به دست مي‌آورد. اين تسمه نيز به مرور زمان و به علت نزديکي با موتور و گرماي آن خاصيت نرم و مقاوم بودن خود را از دست مي‌دهد. با بازرسي و آزمايش از نرم‌بودن آن مطمئن شويد و اگر در سطح داخلي آن شيار و ترک‌هايي ديديد نسبت به تعويض آن اقدام کنيد. همچنين فولي هرزگرد کولر که از يک پايه و يک بلبرينگ ساخته شده را نيز کنترل کنيد؛ زيرا کارکرد بالا و همچنين نفوذ آب و گرد و خاک داخل بلبرينگ باعث خرابي آن و ايجاد صداهاي غيرطبيعي مي‌شود. ادامه کار اين قطعه در حالت خراب مي‌تواند در نهايت به توقف حرکت آن و پاره شدن تسمه کولر منجر شود. اين قطعه نيز معمولا قيمت زيادي ندارد و اگر نخواستيد آن را به طور کامل تعويض کنيد مي‌توانيد با تهيه بلبرينگ با اندازه مناسب فقط آن قسمت را تعويض کنيد. براي اين کار نيز توصيه مي‌شود هرگز از چکش استفاده نکنيد. زيرا فشار ناگهاني چکش روي بلبرينگ باعث خرابي آن خواهد شد. اين کار بهتر است با جک‌هاي هيدروليک در تراشکاري‌ها انجام شود.

معاينه سيستم تعليق
زمستان را پشت سر گذاشتيم. فصلي پر از بارندگي و رطوبت و آبگرفتگي معابر. همين بزرگ‌ترين دليلي است که شما را مجاب به بازرسي و کنترل سيستم تعليق خودرويتان کند. جدا از استهلاک به دليل کار مداوم اين سيستم در خودرو، وجود رطوبت، گل و لاي و سرايت آنها در بخش‌هاي مختلف سيستم تعليق نيز باعث خرابي و از کار افتادنشان مي‌شود. فنربندي زير خودرو، اتصالات سيستم تعليق، بوش‌هاي لاستيکي و حتي کمک‌فنرها از اجزاي مهمي هستند که همواره در معرض آبخوردگي بوده و ماندگاري رطوبت و گل و لاي باعث خوردگي سطح آنها و از کارافتادنشان مي‌شود. خراب شدن سيستم تعليق علاوه بر ايجاد تکان‌هاي شديد و به‌وجود آوردن سر و صدا در کابين خودرو باعث کاهش ميزان فرمان‌پذيري خودرو نيز مي‌شود که اين مشکل نسبت به دو مورد قبل بسيار خطرناک‌تر است.
براي امتحان درستي عملکرد سيستم تعليق مي‌توانيد هر چهار طرف خودرو را با دو دست به سمت پايين فشار دهيد، اگر خودرو به آرامي و بدون لرزش و صدا به جاي قبلي خود بازگشت نشانه سلامت کمک‌فنرهاست. همچنين مي‌توانيد براي بازرسي سلامت سيستم جلوبندي زير هر دو چرخ جلو را با استفاده جک آنقدر بالا بياوريد که بتوانيد چرخ را بدون اتصال به زمين بچرخانيد. در اين حالت چپ و راست لاستيک را با دست گرفته و تکان دهيد. اين کار را در حالتي که بالا و پايين لاستيک را گرفته‌ايد نيز انجام دهيد. در هر دو حالت نبايد شاهد خلاصي و صداي اضافي باشيد. هرگونه حالت غيرعادي مي‌تواند نشانه خرابي در قسمت‌هاي مختلف جلوبندي باشد. اين سيستم در برخي مدل از خودروها همچون ميتسوبيشي و داتسون در قسمت عقب خودرو نيز وجود دارد که به عقب‌بندي معروف است. در صورت وجود عقب‌بندي در خودرو به اتصالات و اجزاي آن نيز همانند جلوبندي توجه شده و مورد بازرسي قرار گيرد.
همچنين مي‌توانيد در حالتي که خودرو خاموش است فرمان خودرو را به سمت چپ و راست با سرعت بچرخانيد و با دقت به داخل موتور گوش کنيد تا ببينيد آيا صدايي از داخل جعبه فرمان به گوش مي‌رسد يا نه. در اين حالت هم هرگونه صدا يا لقي بين اتصالات جعبه فرمان مي‌تواند مشکل‌ساز شود و بايد هرچه سريع‌تر نسبت به رفع مشکل و تعويض قطعه خراب احتمالي اقدام کرد.

منبع: jamejamonline.ir