بزرگنمايي:

چه خبر - نيکي هيلي در سياست خارجي رئيس جمهور آمريکا چه نقشي دارد؟

حدود 40 سال خصومت ميان ايران و آمريکا در فصل اوباما-روحاني به آهستگي به سمت برطرف شدن برخي چالش‌ها رفت. دست کم در موضوع هسته‌اي دو طرف توانستند يک مناقشه(خصومت) 10 ساله را حل و فصل کنند. برجام را مهم‌ترين دستاورد ديپلماتيک نظام بين الملل بعد از جنگ جهاني دوم مي‌نامند. اما 8 نوامبر 2016 انتخابات آمريکا يک نتيجه غير منتظره را ثبت کرد. دونالد ترامپ شومن سابق، کاخ سفيد را تقريبا يک تنه فتح کرد. شعارش «آمريکا اول » بود و وعده‌اش خط بطلان کشيدن به تمام آنچه اوباما بدست آورده است. در نگاه ترامپ از بيمه همگاني مردم آمريکا تا برجام هرچه که محصول اوباما است، بايد برود. رئيس‌جمهور آمريکا براي پايان دادن به برجام با چالش‌هايي جدي مواجه شده، نه تنها متحدان اروپايي واشنگتن مقابلش به صف شده‌اند بلکه در آمريکا و در کابينه خود ترامپ هم، مخالفت‌ها قابل رويت است. تيلرسون وزير خارجه، مک مستر مشاور امنيت ملي و جيمز متيس وزير دفاع آمريکا بارها بر ضرورت ماندن برجام تاکيد کردند. اما اين همه ماجرا نيست، پاي يک زن درميان است. نيکي هيلي مهم‌ترين و رساترين صدايي است که همگام با رئيس‌جمهور از ايده پايان برجام حمايت مي‌کند. او اين روزها بيش از هر سياستمداري در آمريکا به صفحه تلويزيون مي‌آيد و درباه ايران موضع گيري مي‌کند. گاهي به وين مي‌رود و در يک قاب تصوير کنار يوکيو آمانو مديرکل آژانس بين المللي انرژي اتمي از فشار بر ايران مي‌گويد و بار ديگر با بک‌گراندي از لاشه يک موشک که *حوثي‌ها به فرودگاه رياض پرتاب کرده‌اند، مقابل دوربين‌ها ظاهر مي‌شود با اين اتهام که موشک‌ها ايراني است.

*حوثي‌ها:جنبش انصار الله که به جريان حوثي (همچنين مبارزان حوثي يا حوثي‌ها(به عربي: الحوثيون)) نيز معروف است و پيشتر شباب‌المؤمن نام داشت، جرياني سياسي و نظامي از شيعيان زيدي يمن است.

نام او درهفته‌هاي اخير آن چنان روي زبان‌ها چرخيده که حرف از تصدي وزارت خارجه آمريکا توسط فرماندار سابق کارولينا جنوبي شنيده مي‌شود. 20 ژانويه 1972 در کاروليناي جنوبي به دنيا آمد(46 ساله). از يک خانواده *سيک هندي، پدر و مادرش از پنجاب هند به ايالات متحده مهاجرت کردند. هيلي ليسانس حسابداري دارد و البته حالا تبديل به سياستمداري حسابگر شده است. وب سايت امريکايي Quartz درباره او مي‌نويسد:«دونالد ترامپ سازمان ملل را در ابتداي دولت خود به استهزا گرفت و گفت:آنجا يک مرکز است براي افراد که با يکديگر باشند، صحبت کنند و يک تايم خوب را بگذرانند. همين موجب شد بسياري انتخاب هيلي به عنوان نماينده سازمان ملل را اقدامي در جهت جدي نگرفتن سازمان ملل قلمداد کنند. حالا بعد از چند ماه او به عنوان يک سياستمدار زيرک شناخته مي‌شود و برخلاف بسياري از افراد ترامپ در دولت، موفق بوده است.» هيلي با راي قاطع 96 به 4 در سنا تاييد شد و به سازمان ملل رفت. فرانسوا دلاتر نماينده فرانسه در سازمان ملل «غرور سياسي قوي» را به عنوان صفت مشخصه هيلي معرفي مي‌کند. سناتور شناخته شده آمريکا لينذي گراهام، هيلي را اين گونه توصيف مي‌کند:«هيلي يک حامي قوي دولت اسرائيل است.» نماينده آمريکا در سازمان ملل در آوريل 2017 نيز ايران و حزب الله را به "اعمال تروريستي" در خاورميانه براي چندين دهه متهم کرد!

*سيک (به پنجابي: ਸਿੱਖੀ) (به معني شاگرد):ديني يکتاپرستانه و در بين اديان اصلي جهان، از تازه‌ترين آنهاست که در سده پانزدهم ميلادي در منطقه پنجاب از شبه‌قارّهٔ هند بنيان نهاده شد. باورهاي بنيادين دين سيکي باور و مراقبه به نام يک خالق، يگانگي و برابري همهٔ نوع بشر، درگيري در خدمت عاري از خودپرستي، تلاش براي عدالت اجتماعي براي منفعت و شکوفايي براي همه، و رفتار و زندگي صادقانه و زيست يک حيات خانوادگي است. اين آيين با بيش از 25 ميليون پيرو، پنجمين دين سازمان‌يافته جهان است.

هيلي حالا به يک بازيگر اصلي در موضوع برجام تبديل شده است. وعده ترامپ و برجام هر سه‌ماه يکبار است زماني که او بايد پاي‌بندي ايران به برجام و حفظ منافع آمريکا با ادامه اين توافق را اعلام کند يا به نوعي خروج از آن را کليد بزند. در ماه جولاي زمزمه‌هايي براي مخالفت ترامپ با برجام شنيده شد اما در نهايت رئيس‌جمهور ايالات متحده موافقت خود را براي سه ماه ديگر تمديد کرد. اخبار پشت پرده نشان مي‌داد ترامپ از سوي تيلرسون، مک مستر و متيس تحت فشار قرار گرفته و در نهايت تسليم شده و برجام را تمديد کرده است. اما نشريه آمريکايي پولتيکو مي‌نويسد:«نيکي هيلي در آن جلسه تنها صداي همراه با ترامپ بوده است.» نماينده عالي آمريکا در سازمان ملل در آن جلسه به ترامپ مي‌گويد:«اجازه دهيد شرايط لازم براي رد برجام را فراهم کنم، اجازه دهيد يک پايه براي آن قرار دهم» سخناني که با موافقت ترامپ همراه مي‌شود. يک ماه بعد، نيکي هيلي به وين براي ديدار با يوکيو آمانو مي‌رود تا شايد بتواند آژانس بين المللي انرژي اتمي را تحت فشار قرار دهد که ايران به مفاد برجام پاي‌بند نبوده است. دست کم تا اينجاي کار آژانس مستقل بوده و به واقعيت موضوع يعني پاي‌بندي ايران اشاره کرده است. پولتيکو مي‌نويسد:« اما نکته حائز اهميت اين بود تيلرسون وزير خارجه آمريکا با اين سفر مخالف بود و همچنان معتقد است تلاش براي لغو برجام اشتباه است. يک مقام کاخ سفيد، تشديد اختلافات ميان تيلرسون و هيلي را به يک جنگ جهاني سوم تشبيه کرد.» سرانجام سه ماه بعد در اکتبر، آنچه هيلي و ترامپ مي‌خواستند تا حدودي برآورده شد و ترامپ با اين استدلال که ايران به روح برجام پاي‌بند نبوده ادامه آن را منافي منافع آمريکا دانست و موضوع را به کنگره محول کرد. هرچند کنگره هم اقدامي را در مهلت 60 روزه خود انجام نداد تا توپ بار ديگر به زمين ترامپ برگردد و بايد ديد ترامپ در 20 دي چه تصميمي را در قبال برجام خواهد گرفت. به نظر مي‌رسد در اين فرآيند هيلي وظيفه متقاعد کردن جهان و به ويژه اروپا به انحراف ايران از برجام را برعهده دارد. او دست بردار نيست و حوثي‌هاي يمن مهم‌ترين دستاويز نماينده آمريکا شده است با اين استدلال واهي که ايران به يمن سلاح ارسال کرده و قطعنامه سازمان ملل را نقض کرده است.

درباره اهميت نقش هيلي يک کارشناس مسائل بين الملل گفت:«نماينده آمريکا در سازمان ملل به لحاظ عملياتي به نوعي دومين جايگاه در وزارت خارجه آمريکا محسوب مي‌شود و از اهميت بالايي برخوردار است.» محسن جليلوند با اشاره به سابقه فرمانداري در کارنامه هيلي افزود:«وقتي او از فرمانداري استعفا مي‌دهد و نمايندگي آمريکا در سازمان ملل را مي‌پذيرد، نشان از اهميت جايگاه جديد دارد.» او تصريح کرد:«با اين حال هيلي در مسائل سياست خارجي تجربه آنچناني ندارد و در حال حاضر مشق سياست خارجي مي‌کند.» جليلوند در ادامه گفت:«با توجه به اختلافاتي که ميان ترامپ و تيلرسون در نوع مواجهه با مسائل سياست خارجي وجود دارد، رئيس‌جمهور آمريکا به دنبال يک مسير جايگزين براي پيشبرد اهداف خود، نيکي هيلي را برگزيده است.» او افزود: «با توجه به اينکه نماينده آمريکا در سازمان ملل خارج از بروکراسي‌هاي سنگين وزارت خارجه به طور مستقيم با رئيس‌جمهور در ارتباط است به همين دليل هيلي تبديل به صداي ترامپ در مسائل مختلف بين‌المللي شده است. در رابطه با برجام هم وزارت خارجه و تيلرسون با احتياط و ترتيبات اداري ويژه‌اي عمل مي‌کنند، به همين دليل ترامپ مايل است از طريق هيلي با سرعت بيشتري خواسته‌هاي خود را اجرايي کند(!)»

منبع:aftabyazd.ir