چاپ

چه خبر - هنر واقعاً چه نقشي مي‌تواند در روان درماني ايفا کند؟

هنر به‌عنوان يک رسانه‌ي بيانگر قادر است در برقراري ارتباط، غلبه بر استرس و کشف جنبه‌هاي مختلف شخصيت‌شان به کمک بيماران بيايد. در تعريف کلي علم روان‌شناسي، به استفاده از روش‌هاي هنري براي درمان اختلالات رواني و بهبود سلامت رواني، «هنر درماني» گفته مي‌شود.
در واقع هنر درماني، با فرايندهاي خلاقانه‌اي تکنيک‌هاي روان درماني را در هم آميخته مي‌کند تا با اين روش سلامت رواني و بهزيستي را بهبود بخشد.
تعريفي که انجمن هنر درماني آمريکا، از اين مبحث دارد به اين شرح است:
«يک حرفه مربوط به سلامت رواني که از فرايندهاي خلاقانه هنري استفاده مي‌کند تا سلامت و بهزيستي جسمي، رواني و هيجاني افراد را در همه رده‌هاي سني، بهبود و ارتقاء بخشد. هنردرماني بر پايه‌ي اين اعتقاد قرار دارد که فرايند خلاقانه در خود بيانگري هنري، به مردم در حل تعارضات و مشکلات، تقويت مهارت‌هاي ارتباطي، تنظيم رفتار، کاهش استرس، افزايش حرمت نفس و خودآگاهي، و به دست آوردن بينش بهتر و بيشتر کمک مي‌کند.»

ريشه و سرآغاز هنر درماني

هرچند که مردم هزاران سال است که از هنر به عنوان راهي براي بيان، ارتباط و بهبود يافتن استفاده مي‌کنند، امّا مي‌توان گفت اين موضوع به صورت رسمي از اواسط قرن بيستم آغاز شد. پزشکان متوجه شدند، افرادي که از بيماري‌هاي رواني رنج مي‌برند اکثراً احساس خودشان را با نقاشي کشيدن و ساير کارهاي هنري بيان مي‌کنند و اين موجب شد که به فکر بهره بردن از هنر به عنوان يک روش بهبود بخشي بيفتند. از آن زمان، هنر به عنوان بخش مهمي از حوزه‌ي روان‌درماني مطرح شد و هنوز هم از اين روش در برخي از روش‌هاي سنجش و درمان استفاده مي‌شود.

چه زماني از هنر درماني استفاده مي‌شود

از هنردرماني مي‌توان براي درمان محدوده وسيعي از اختلالات ذهني و درماندگي‌هاي رواني استفاده کرد. در بسياري موارد، ممکن است همراه با ساير روش‌هاي روان‌درماني مانند گروه درماني يا درمان‌شناختي- رفتاري به کار گرفته شود.
در اينجا به برخي از شرايط و وضعيت‌هايي که ممکن است هنردرماني در آنها به کار گرفته شود اشاره مي‌کنيم:
کودکان با ناتواني‌هاي يادگيري
بالغان با استرس شديد
کودکاني که از مشکلات رفتاري يا اجتماعي در مدرسه يا خانه رنج مي‌برند
افراد با مشکلات سلامت رواني
افرادي که از آسيب‌هاي مغزي رنج مي‌برند.
کودکان يا بالغاني که در معرض رويدادهاي آسيب‌زا قرار گرفته‌اند

روش عملکرد هنر درماني چگونه است؟

هنر درمانگر مي‌تواند از روش‌هاي متنوع و متعدد هنري از جمله نقاشي، طراحي، مجسمه‌سازي و کولاژ (تصوير تکّه‌کاري) در مورد بيماران، از کودک تا سالمند، استفاده کند.
کساني که به آسيب‌هاي هيجاني، خشونت جسمي، بهره‌کشي خانگي، اضطراب، افسردگي و ساير مشکلات رواني شده باشند مي‌توانند از خودبيانگري خلاقانه سود ببرند. خدمات هنردرماني مي‌تواند در مدرسه، سازمان‌هاي اجتماعي، بيمارستان و مراکز روان درماني خصوصي در دسترس بيماران باشند.
احتمالاً دوست داريد بدانيد که جلسات هنردرماني با کلاس‌هاي معمولي هنرآموزي چه تفاوتي دارد. در کتاب مرجع هنردرماني نوشته‌ي کتي مالديوچي چنين آمده است:
«در اغلب جلسات هنردرماني، تمرکز بر روي تجربيات دروني (احساسات، ادراکات و تصوّرات) خود شخص است.
با وجودي که هنردرماني ممکن است شامل يادگيري مهارت‌ها يا تکنيک‌هاي هنري گردد، امّا تأکيد به طور کلّي نخست بر ايجاد و بيان تصاويري است که از درون فرد برمي‌آيد، نه بر آن چيزهايي که او در دنياي خارج مي‌بيند.» و با وجودي که در بعضي از کلاس‌هاي سنتي هنري نيز ممکن است از شما خواسته شود که از روي تصوّرات و تخيلاتتان طراحي يا نقاشي کنيد امّا در هنردرماني، دنياي دروني تصاوير، احساسات، افکار و ايده‌هاي شما همواره در درجه اوّل اهميت قرار دارد.

منبع: padidehtabar.com