چه خبر -
در اين مطلب در مورد تحليل بافت لثه و روش‌هاي درمان آن با خانم دکتر بيتا خواجه نوري، پريودنتيست، جراح و متخصص درمان بيماري‌هاي لثه و استاديار گروه پريودنتيکس دانشکده دندان‌پزشکي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، گفت‌وگو کنيم.
تحليل لثه به چه معني است؟
تحليل لثه به معني ايجاد عقب‌نشيني در بافت لثه است که در مراحل ابتدايي ايجاد، خيلي واضح نيست، اما بعد از مدتي پيشرفت توجه بيمار را جلب مي‌کند و باعث نگراني او مي‌شود.
تحليل لثه چه عواقبي دارد؟
تحليل لثه در ناحيه قدام فک بالا، بيشتر مشکلات زيبايي، به‌خصوص هنگام خنديدن و تکلم ايجاد مي‌کند. در بسياري از بيماران، همراه با تحليل بافت لثه امکان بروز حساسيت‌هاي دنداني خفيف يا شديد وجود دارد که در نهايت با پيشرفت بيشتر امکان لق شدن دندان افزايش مي‌يابد و بيمار بايد نگران از دست دادن دندان باشد.
چرا تحليل لثه منجر به لقي و افتادگي دندان مي شود؟
زيرا تحليل لثه در بيشتر موارد با تحليل استخوان زيرين اطراف ريشه همراه است و بعد از تحليل اين 2 بافت قابليت بازسازي خودبه‌خودي و مجدد را ندارند، مگر اينکه جراحي‌هاي بازسازي بافت سخت و نرم انجام گيرد.
آيا مي‌توان به کمک دارودرماني يا رژيم‌درماني جلوي تحليل بافت لثه يا خوردگي استخوان را گرفت؟
اين مشکلات به هيچ عنوان راه‌حل دارويي يا تغذيه‌اي ندارند، مثلا دارو يا موادغذايي خاصي وجود ندارد که اگر بيمار استفاده کند، سير تحليل متوقف شود يا نسوج ازدست‌رفته بازسازي شوند.
چه عواملي در تحليل بافت لثه افراد نقش دارند؟
مهم‌ترين علت تحليل بافت لثه و استخوان فک، وجود عوامل ميکروبي، به‌خصوص عوامل باکتريايي است که با ايجاد بيماري‌اي به نام پويودنتيت که در اصلاح عاميانه به آن پيوره لثه گفته مي‌شود، همراه خواهدشد. از علل مهم ديگر تحليل لثه که اتفاقا در دهان‌هايي با بهداشت دهاني عالي به کرات ديده مي‌شود، تحليل لثه ناشي از مسواک‌زدن نادرست است.اگر موهاي مسواک زبر باشد و مسواک‌زدن فقط به روش افقي و فشار دست هنگام مسواک‌زدن زياد باشد، در طول زمان شاهد بروز تحليل‌هاي شديد با وجود سلامت لثه هستيم.
عوامل ديگري مانند قرار گرفتن دندان‌ها در موقعيت نامناسب در قوس فکي (مثلا دنداني که در قوس فکي چرخش دارد يا بيرون‌زده است)، وجود لثه‌اي از ابتدا از نظر ژنتيکي نازک و کم‌عرض، عادت به سيگار کشيدن، عادت‌هاي دهاني نادرست، وجود بيماري ديابت و... نيز از عواملي هستند که به بروز يا تشديد تحليل لثه کمک مي‌کنند.
راه درمان تحليل لثه چيست؟
پرواضح است که براي اقدام به يک درمان موفق ابتدا بايد عوامل ايجادکننده مشکل را شناسايي کنيم. مثلا اگر علت تحليل، بيماري لثه است، ابتدا بايد با درمان جراحي و حذف عفونت و رعايت دستورات بهداشتي، التهاب و بيماري را در ناحيه ريشه‌کن کنيم. مدتي بعد از ايجاد بافت لثه‌اي سالم در صورت نياز و امکان درمان‌هاي بازسازي بافت آغاز خواهدشد.
اگر عامل تحليل، مسواک‌زدن خشن است به بيمار توصيه مي‌شود با روش درستي مسواک بزند (استفاده از مسواک نرم، فشار دست ملايم هنگام مسواک‌زدن و تاحدامکان مسواک‌زدن به روش عمودي نه افقي.)، اگر بيمار سيگاري است، سيگار را ترک کند، اگر دندان‌ها به صورت نامرتب در قوس فک قرار دارند، مشاوره اردتودنسي انجام شود و اگر بيماري ديابت تحت کنترل نيست، کنترل شود، بنابراين حذف يا کنترل تک‌تک اين عوامل به کنترل تحليل لثه کمک مي‌کند.
در چه شرايطي پيوند بافت لثه توصيه مي‌شود؟
اگر عرض و ضخامت لثه چسبنده مجاور دندان از حد کفايت کمتر است، پيشنهاد جراحي‌هاي بازسازي بافت داده مي‌شود که در اين زمينه جراحي‌هاي پيوند لثه نيز مطرح خواهدشد.
پيوند بافت لثه چطور انجام مي‌شود؟
جراحي‌هاي پيوند لثه به 2 شکل انجام مي‌شوند:
1. جراحي فقط براي افزايش عرض و ضخامت لثه چسبنده، بدون اينکه هدف پوشش سطح ريشه عريان باشد.
2.جراحي براي افزايش عرض و ضخامت لثه چسبنده که همراه با آن پوشش سطح ريشه عريان هم انجام مي‌گيرد.
شکل و اندازه ناحيه تحليل نيز در انتخاب يکي از اين روش‌ها تعيين‌کننده هستند. بهترين نوع تحليل از نظر احتمال بالاي پوشش سطح ريشه، تحليل‌هايي با عرض و عمق کم هستند که در اين حالت لثه بايد بين دندان‌ها افت پيدا کرده باشد.
در جراحي‌هاي پيوند لثه بافت‌هاي مورد نياز براي پيوند چطور تهيه مي‌شوند؟
1.اتوگرافت که همان بافت لثه خود بيمار است.
2.آلوگرافت که بافت انساني است. اين بافت از اجساد گرفته مي‌شود و بعد از يک دوره آماده‌سازي براي استفاده در دسترس قرار مي‌گيرد.
3.زنوگرافت که استفاده از بافت حيواناتي مانند گاو و... است که تا حدي با بدن انسان شباهت ژنتيکي دارند.
4.مواد سنتتيک که در کارخانه به روش‌هاي شيميايي ساخته مي‌شود.
بهترين روش براي تامين بافت لثه کدام است؟
مسلم است که از بين اين 4 گروه بيشترين مشابهت ژنتيکي و سازگاري بافتي را بافت‌هاي اتوگرافت دارند و در اين حالت هم بهترين ناحيه براي برداشت بافت دهنده بافت لثه سقف کام است. از مزاياي اين روش سازگاري بافتي عالي، کاهش احتمال رد پيوند و کاهش هزينه بيمار است، اما يکي از معايب آن ايجاد ناحيه زخم اضافي در دهان است.معمولا پس از جراحي پيوند لثه بخيه‌ها بعد از 2 هفته برداشته مي‌شوند و در طول اين مدت رژيم غذايي بيمار مايعات و غذاهاي نرم خواهد بود.
در مورد کساني که به ناچار دندان‌هاي فک پايين را مي کشند تا زمان ايمپلنت چه توصيه‌اي داريد؟
بهترين حالت ممکن اين است که همزمان با کشيدن دندان‌ها ايمپلنت گذاشته شود. اگر عفونت شديد بود، به‌طوري که امکان ايمپلنت وجود نداشت، بهتر است به محض کشيدن دندان‌ها پيوند بافت انجام شود.
بعد از درمان، ديگر شاهد تحليل لثه نخواهيم بود و مشکل عود نمي‌کند؟
حتي در صورت انجام بيشترين جراحي و گرفتن بهترين نتايج درمان، اگر عوامل ايجادکننده تحليل لثه حذف يا کنترل نشوند، همواره امکان بروز و پيشرفت مجدد تحليل وجود دارد. بنابراين براي گرفتن بهترين نتيجه ممکن و حفظ نتايج جراحي پيوند در طول زمان بايد از بروز عواملي که باعث تحليل بافت لثه مي‌شوند، جلوگيري کرد. بيمار نيز حتما بايد سالي 3-2 بار براي کنترل به جراح لثه خود مراجعه کند.
منبع:salamat.ir