چه خبر - علت آفت دهان و درمان آفت
آفت دهان زخمي سطحي به شکل يک حفره است که در روي زبان و يا بخش دروني لب يا گونهها ايجاد ميشود. حاشيه دور آفت، قرمز است اما مرکز آن سفيد رنگ است. معمولاً دردناک است و غذا خوردن و يا صحبت کردن فرد را مشکل ميسازد. ممکن است فرد يک يا بيشتر از يک آفت داشته باشد. برخلاف تبخال قابل انتقال به فرد ديگر نيست. هر کسي ميتواند دچار آفت دهان شود وليکن زنان، نوجوانان، و بزرگسالان جوان با تکرر بيشتري دچار آن ميشوند. غالب افراد هرازگاهي به آفت دهان دچار شده ولي برخي ديگر به طور منظم به آفت دهان مبتلا ميشوند.
علت آفت دهان چيست؟
علت آفت دهان نامشخص است، اما بيشتر در افراد يک خانواده ديده ميشود بدين معنا که بروز آفتهاي مکرر با تمايلات ژنتيکي مرتبط است. آفت دهان مسري و واگير نيست.
آفت دهان ميتواند در شرايط زير ايجاد گردد
- زمانيکه فرد خسته است و يا دچار استرس است.
-برخي زنان در زمانيکه در سيکل قاعدگي خود قرار دارند.
- در هنگام آسيب رساندن به دهان، مانند گاز گرفتن لب.
- ايجاد فشار يا تحريک توسط دندانها.
- وجود آلرژيهاي غذايي. دريافت برخي غذاها که فرد نسبت به آنها آلرژي دارد ميتواند منجر به ايجاد آفت شود. در يک مطالعه کوچک صورت گرفته در سال 1991، تست آلرژي غذايي در 20 نفر از بيماران مثبت بود. پس از حذف آن دسته از مواد غذايي که افراد شرکت کننده نسبت به آنها آلرژي داشتند، 18 نفر بهبود معناداري در آفتهايشان ايجاد شد.
- دريافت آب ميوهها و يا نوشيدنيهايي که محتواي بالايي از اسيد دارند مانند آب پرتقال.
- ضعف سيستم ايمني.
- در زمان عدم دريافت ويتامينها و مواد معدني کافي از رژيم غذايي، درواقع کمبود مواد مغذي به ويژه آهن، اسيدفوليک، و ويتامين B12 فرد را مستعد ابتلا به آفتهاي دهاني ميکند. 20درصد از افرادي که به طور مکرر دچار آفتهاي دهاني ميشوند دچار کمبود ريز مغذيهاي ذکر شده هستند.
لازم به ذکر است، آهن، اسيدفوليک، و ويتامين B12 در مواد غذايي زير يافت مي شوند:
آهن در جگر، گوشت قرمز، ماکيان، ماهي تن، ميگو، جودوسر، لوبيا، عدس، پنير توفو، و اسفناج يافت ميشود.
اسيد فوليک در حبوبات، مغزها، مارچوبه، آواکادو، بروکلي، مرکبات، سبزيجات برگدار سبز، جگر، ماکيان، و غلات کامل گندم يافت ميشود.
ويتامين B12 نيز در گوشت قرمز، جگر، ماهي، تخم مرغ، مخمر خوراکي، و برخي غلات غني شده صبحانه يافت ميشود.
علائم آفت دهان چيست؟
مهمترين نشانه آفت دهان ايجاد يک زخم سطحي روي زبان و يا در قسمت داخلي لب و گونهها ميباشد. آنها ميتوانند کوچک يا بزرگ باشند و دور آنها قرمز بوده و مرکزي زرد يا سفيد داشته باشند. معمولاً فرد در آن واحد دچار بيش از يک آفت دهاني ميشود. غالباً آفتهاي دهاني با حس سوزش يا خارش شروع ميشوند. برخي از آنها ممکن است متورم و دردناک باشند و بلعيدن و تکلم را مشکل کنند.
آفتهاي دهان 7 تا 10 روز باقي ميمانند. اشکال خفيف آنها در طول 1 تا 3 هفته به طور کامل بهبود مييابند اما در مورد آفتها ي دهاني شديد ممکن است تا 6 هفته زمان لازم باشد تا از بين بروند. برخي افراد بعد از اينکه آفت اول بهبود يافت دچار آفت بعدي ميشوند. اکثر آفتهاي دهاني بدون بر جا گذاشتن جاي زخم (اسکار) به طور کامل از بين ميروند.
چگونگي تشخيص آفت دهان
چنانچه به دليل درد ناشي از زخمهاي دهاني به پزشک يا دندانپزشک مراجعه نماييد، وي با معاينه و مشاهده دهان، آفتهاي دهاني را تشخيص خواهد داد.
چگونگي درمان آفت دهان
در بيشتر موارد نياز به مراجعه به پزشک نمي باشد. آنها به خودي خود بهبود مييابند.
برخي درمانهاي خانگي که ميتوانند در تسکين درد ناشي از آفت دهاني موثر واقع شوند
غذاهايي را انتخاب کنيد که نرم بوده و بلع راحتي داشته باشند مانند ماست و يا سوپ رقيق. غذاهاي خود را به شکل تکهها و لقمههاي کوچکي در آورده و يا آنها را پوره و له کنيد. مايعات خنک بنوشيد. گاهي اوقات تماس مايعات با زخمهاي آفت ميتواند منجر به درد شود. از ني استفاده کنيد تا مايعات دريافتي تماسي با آفت نداشته باشند. تکههاي يخ را روي آفت نگه داريد تا براي زماني بيحس شود.
با دقت مسواک بزنيد طوريکه زخمها تماسي با برس مسواک نداشته باشند. دهان خود را با آب نمک شستشو دهيد. براي تهيه آب نمک، 1 قاشق چاي خوري (5 گرم) نمک را را در يک ليوان (250 ميلي ليتر) آب ولرم حل نماييد. داروهاي بدون نياز به نسخه درمان کننده آفت را خريداري کرده، با استفاده از يک اسفنج نخي يا پنبه آن را 3 تا 4 بار در روز روي آفتهاي دهان قرار دهيد.
زهرا جمشيدي، کارشناس تغذيه
منبع:zendegionline.ir