چه خبر - چگونه در المپيک از زيکا در امان بمانيم:
دکتر بابک شادگان رئيس کميته پزشکي اتحاديه جهاني کشتي و همکارانش مقاله‌اي درباره زيکا و راه‌هاي جلوگيري از آن منتشر کردند. در اين مقاله از زيکا به عنوان يکي از نگراني‌هاي بازي‌هاي المپيک و پارالمپيک ياد شده و اطلاعاتي درباره آن داده شده است. در بخش‌هايي از اين مقاله آمده است:
با نزديک شدن المپيک و پارالمپيک ريو، شيوع ويروس زيکا در آمريکاي جنوبي و مرکزي به يکي از نگراني‌هاي ورزشکاران و تماشاگران المپيک تبديل شده است. زيکا در مناطق گرمسيري آفريقا، جنوب شرقي آسيا، قسمت جنوبي اقيانوس آرام، قاره آمريکا و کارائيب شيوع دارد.
اخيرا نيز شيوع اين ويروس در 20 منطقه آمريکاي جنوبي از جمله برزيل و شهر ريو بيشتر بوده است. در برزيل شهر ريو دومين منطقه‌اي است که زيکا در آن بيشترين شيوع را دارد.
نگراني‌ها درباره زيکا در سازمان بهداشت جهاني، مرکز کنترل بيماري‌هاي آمريکا و کميته بين‌المللي المپيک و پارالمپيک افزايش يافته است. همچنين فدراسيون‌هاي جهاني، ورزشکاران، خانواده هاي آنها و تماشاگران نيز نگران زيکا هستند.
سازمان بهداشت جهاني در فوريه 2016 اعلام کرده است که زيکا يک نمونه اضطراري است که سلامت عموم را تهديد مي‌کند و يک نگراني بين‌المللي به شمار مي‌رود.
مرکز کنترل بيماري‌ها نيز سفر به برزيل را خطرناک اعلام کرد و از مسافران برزيلي خواست تا تمهيدات لازم را براي جلوگيري از زيکا بيانديشند. اين نگراني ها باعث شد که تعدادي از ورزشکاران از بازي‌هاي المپيک ريو کناره‌گيري کنند.
انتقال
ويروس ZIKV براي اولين بار در سال 1947 در جنگل‌هاي زيکاي اوگاندا کشف شده است. زيکا معمولا با نيش پشه ماده از نوع Aedes منتقل مي‌شود. اين پشه‌ها ويروس دنگ و تب زرد را نيز منتقل مي‌کنند. اين پشه‌ها معمولا انسان ها را نيش مي‌زنند و در طول روز بيشتر حمله مي‌کنند.
آنها معمولا گرايش دارند که در مکان هاي بسته و در داخل ساختمان ها باشند، زيرا در اين مکان ها دسترسي بيشتري به انسان ها دارند. پشه‌ها هنگامي که از يک انسان بيمار تغذيه مي‌کنند ويروس را دريافت مي‌کنند و اين ويروس را به فرد بعدي منتقل مي‌کنند.
معمولا در هفته اول بعد از نيش زدن، فرد ويروس ZIKV را دريافت مي‌کند. راه‌هايي براي انتقال زيکا از انسان به انسان نيز وجود دارد. زيکا از طريق رابطه جنسي از مردان نيز منتقل مي‌شود. زيکا از مادر به جنين و از طريق خون نيز انتقال مي يابد.
در طول تابستان در برزيل پشه‌ها زاد و ولد مي‌کنند و شمار آنها افزايش مي يابد. اين مساله خطر بيماري را افزايش مي‌دهد. البته بازي‌هاي المپيک و پارالمپيک ريو در زمستان برگزار مي‌شوند بنابراين هوا در اين زمان خنک‌تر و خشک تر است. احتمال کاهش شيوع بيماري در زمستان وجود دارد.
علائم باليني
بيشتر افرادي که به زيکا آلوده مي‌شوند از اين مساله آگاهي ندارند، زيرا معمولا اين ويروس نشانه هايي ندارد. کمتر از 20 درصد افرادي که به زيکا آلوده مي‌شوند نشانه هايي مشاهده مي‌کنند. اين نشانه ها نيز خاص نيستند. براي مثال تب، سر درد، ورم، احساس بي قراري، درد ماهيچه، درد مفاصل و التهاب پوست از نشانه هاي زيکا هستند.
اين نشانه ها معمولا کوتاه مدت و خفيف هستند. ممکن است اين نشانه ها بخاطر بيماري‌هاي ديگري نيز مشاهده شوند. ممکن است خستگي و تمرين بيش از حد ورزشکاران به اشتباه، نشانه هاي زيکا تلقي شود.
تشخيص کامل بيماري با کمک نمونه هاي خون يا ادرار صورت مي‌گيرد که در حال حاضر در مکان هاي محدودي اين کار انجام مي‌شود. مرکز کنترل بيماري‌ها پيشنهاد کرده است که يک يا دو هفته بعد از مشاهده نشانه ها تست گرفته شود. آزمايش هايي که بر پايه آنتي بادي‌ها در آزمايشگاه انجام مي‌شوند زياد قابل اعتماد نيستند.
درمان و واکسن
در حال حاضر هيچ درمان خاص و واکسني براي زيکا وجود ندارد. تنها راه کنترل بيماري جلوگيري از نيش پشه ها و کاهش شيوع پشه ها است. توليد واکسن زيکا در حال پيشرفت است، اما بعيد به نظر مي‌رسد که قبل از بازي‌هاي المپيک اين کار عملي شود. به افرادي که نشانه هاي زيکا را مشاهده کرده‌اند پيشنهاد مي‌شود که استراحت کنند، مايعات بنوشند و نشانه ها را کنترل کنند.
استامينوفن براي کاهش تب و درد پيشنهاد مي‌شود. اگر نشانه ها از بيماري دنگ باشد، داروهاي ضد التهاب و آسپرين ممکن است خطر خونريزي را افزايش دهند.
پيشگيري
از آنجايي که درمان موثري براي زيکا وجود ندارد به ورزشکاران و توريست‌ها پيشنهاد مي‌شود که از ابتلا به بيماري جلوگيري کنند. کاهش آب راکد باعث کاهش زاد و ولد پشه ها مي‌شود. به ورزشکاران و مسافران توصيه مي‌شود که از اسپري هاي ضد پشه استفاده کنند و لباس هايي بپوشند که کاملا بدن را بپوشاند. لباس‌ها بايد آنقدر ضخيم باشند که جلوي نيش پشه‌ها را بگيرند. در ورزش‌هايي که لباس‌ها کمتر بدن را مي پوشانند مانند کشتي و ورزش‌هاي آبي استفاده از اسپري‌ها بسيار توصيه مي‌شوند.
درها و پنجره‌هاي مکان هاي بسته و استاديوم‌هاي سرپوشيده بايد توري و محافظ مناسب داشته باشند تا پشه ها نتوانند وارد شوند. در اين فضاها بايد تهويه وجود داشته باشد تا نيازي به باز کردن درها و پنجره‌ها نباشد.
نگراني هاي خاص
شواهد نشان مي‌دهد که ابتلا به عفونت ويروس زيکا مي‌تواند باعث کوچک شدن جمجمه سر نوزادن در هنگام تولد شود. طبق گزارش مرکز کنترل بيماري‌ها، زنان بارداري که به مناطق آلوده سفر مي‌کنند بايد دو تا 12 هفته بعد از برگشتن از سفر تست بدهند. زناني که به مناطق آلوده سفر کرده‌اند بهتر است حداقل تا هشت هفته بعد از بازگشت باردار نشوند.
نگراني بزرگ ديگر شيوع زيکا در کشورهاي نيم کره شمالي توسط ورزشکاران و توريست‌ها است. با وجود اينکه در زمان المپيک در برزيل زمستان است و در نيم کره شمالي تابستان است، با بازگشت ورزشکاران و مسافران به کشورهاي خود ممکن است که در آن کشورها زيکا شايع شود و پشه‌ها زاد و ولد کنند.
براي جلوگيري از شيوع زيکا دولت برزيل از بيش از 200 هزار نفر براي آگاه کردن مردم و جمع‌آوري آب استفاده مي‌کند. کميته بين‌المللي المپيک و مسئولان برزيلي مطمئن هستند که بازي‌ها در سلامت برگزار مي‌شود، آنها برنامه‌اي براي نظارت مداوم بر استاديوم‌ها و کيفيت آب دارند. کميته المپيک آمريکا هيات مشاوره‌اي براي آماده کردن ورزشکاران و حفاظت از آنها در بازي‌هاي المپيک تشکيل داده است.
نتيجه
به واسطه افزايش پشه‌هاي ناقل ويروس زيکا در آمريکاي جنوبي، سفر ورزشکاران و مردم به برزيل مستلزم احتياط و تلاش به جهت پيشگيري از ابتلاي احتمالي است. از آن جايي که هيچ واکسن و درماني براي زيکا وجود ندارد جلوگيري از اين بيماري براي کاهش ميزان ابتلا بهترين راه است.
نگراني بيشتر براي زنان باردار و زناني که قصد دارند باردار شوند وجود دارد، زيرا ممکن است نوزادان آنها با معلوليت متولد شوند. به علاوه احتمال دارد که با بازگشت مسافران شيوع زيکا افزايش يابد. بنابراين لازم است که نکات مربوط به پيشگيري رعايت شوند. با پيشگيري مي‌توانيم مطمئن شويم که ورزشکاران ما سريع‌تر ، بهتر و قدرتمندتر خواهند بود.
لباس هوشمند براي مقابله با زيکا
دکتر بابک شادگان در مقاله‌اي ديگر بهترين روش براي جلوگيري از زيکا در المپيک را `لباس هوشمند` دانسته است. در بخشي از اين مقاله آمده است: پوشيدن لباس هاي محافظ و پوشيده، استفاده از اسپري هاي ضد پشه و رفت و آمد کمتر به مکان هاي آلوده از موثرترين راه‌هاي جلوگيري از ابتلا به زيکا هستند.
افرادي که به اين مکان‌هاي آلوده سفر مي‌کنند بهتر است از لباس‌هاي آستين بلند، شلوار بلند، جوراب، کفش‌هاي پوشيده و کلاه استفاده کنند. زدن عينک آفتابي نيز توصيه مي‌شود.
مسئولان برگزاري المپيک و کميته‌هاي ملي المپيک کشورها نيز مي‌بايست يونيفورم هاي مناسب براي ورزشکاران و مسئولان خود تهيه کنند. در اين راستا بهتر است از پارچه هاي استرج و تيره رنگ استفاده نشود. پوشيدن لباس‌هاي راحت توصيه مي‌شود. استفاده از لباس‌هايي که ضد پشه هستند نيز بسيار مناسب است. بعضي از کشورها همچون کره جنوبي لباس‌هاي ضد زيکا طراحي کرده‌اند که مواد دافع پشه در آنها وجود دارد.
لازم به يادآوري است که در تحقيقات و نگارش مقالات فوق در دو ژورنال معتبر پزشکي ورزشي، گروهي از پزشکان و محققان ايراني شامل دکتر مرتضي خدايي، دکتر اميرحسين پاک روان، دکتر حميد زعيم کهن و دکتر فرهاد مرادي شرکت داشته‌اند.
منبع:isna.ir