چاپ

چه خبر - ژنوواروم، زانوي درون گرد، زانوي پرانتزي يا پاکماني ( واروس بيش از حد ) اختلال در مفصل زانو است که در آن زانو ها از هم فاصله زيادي مي گيرند. در اين عارضه زاويه درشت ني- راني به 180 درجه نزديک شده يا ازآن بيشتر مي شود و بالطبع زاويه Q کاهش مي يابد. اين عارضه مي تواند وضعيتي يا ساختاري باشد.

نوع ساختاري آن در نتيجه اختلالات و تغيير شکل هاي استخواني عارض مي شود. نوع وضعيتي آن در اثر ترکيبي از موقعيت هاي مفصلي، که باعث راستايي غلط در زانو مي شوند بدون اينکه در استخوان هاي دراز تغيير يا انحنايي وجود داشته باشد عارض مي شود. اين عارضه از نماي خلفي و قدامي قابل رويت مي باشد. در اين عارضه به علت زاويه داخل ران و ساق پا، خط اعمال وزن به سمت داخل مرکز زانو منتقل مي شود.

به زبان ساده تر:

در حالت عادي وقتي سر پا مستقيم مي ايستيد و مچ پاهايتان را به هم ميچسبانيد زانوهايتان هم در کنار يکديگر قرار گرفته و فاصله کمي با هم دارند. گاهي اين فاصله زياد ميشود و به نظر ميرسد کل اندام هاي تحتاني چپ و راست بصورت دو پرانتز () در کنار يکديگر قرار گرفته اند. معمولاٌ به اين تغيير شکل اندام، زانوي پرانتزي مي گويند.

ولي علت زانوي پرانتزي چيست؟

شايعترين علت آن انحراف قسمت بالايي استخوان درشت ني است که به آن ژنو واروم Genu varum مي گويند. در اين عارضه تنه استخوان درشت ني به خط محوري بدن نزديکتر ميشود به عبارت دقيق تر هرچه از بالاي استخوان درشت ني يا تيبيا به سمت پايين تر مياييم، مي بينيم استخوان به خط محوري بدن نزديکتر شده است. البته گاهي علت زانوي پرانتزي در تغيير شکلي است که در قسمت هاي پاييني تنه استخوان ران ايجاد مي شود.

از نشانه هاي اين عارضه مي توان به موارد زير اشاره کرد:

*زانو از يکديگر فاصله مي گيرد
*استخوان درشت ني با پيچش داخلي همراه است
*فرد مبتلا بر روي لبه خارجي پا به صورت اردکي راه مي رود.

اين بيماري به علت هاي متفاوتي از قبيل وراثت، راه رفتن زودرس کودک و استفاده از پوشک هاي حجيم، نرمي استخوان، پوکي استخوان، آرتروز، آسيب به صفحات رشد، بد جوش خوردن شکستگي، فلج عضلاني، پارگي کپسول و رباط خارجي زانو، ضعف عضلاني و کوتاهي عضلات به وجود مي آيد.

فرد مبتلا با توجه به شدت ناهنجاري مي تواند نشانه هاي زير را داشته باشد يا مي توان گفت موارد زير عوارض ناشي از زانوي پرانتزي هستند:

*راه رفتن اردک وار
*چرخش ساق
*ضعف عضلات ناحيه خارجي، مانند عضلات کشنده پهن نيام، دوسر راني و نازک نئي
*کوتاهي عضلات ناحيه داخلي، مانند عضلات نيمه غشايي و نيمه وتري، راست داخلي و درشت نئي قدامي
*کشيدگي رباط ها و کپسول خارجي زانو ( نازک نئي- راني) و مچ پا ( نازک نئي قاپي) و کوتاهي رباط ها و کپسول جانب داخلي زانو ( درشت نئي- راني) و مچ پا (دلتوئيد)
کاهش ارتفاع پايين تنه
*تغيير زاويه کشگک ها و تمايل آنها به داخل
*آرتروز زودرس
*درد و احساس خستگي زود رس
*سائيدگي بيش از حد کناره خارجي کفش

علل ايجاد کننده زانوي پرانتزي

*وزن زياد : فشار بر روي استخوان ها هم در بچه ها و در بزرگسالان عامل زانوي پرانتزي و ضربدري است.
*زمينه ارثي: افرادي که زمينه استعداد ارثي در آنها وجود دارد.
*بيماري روماتيسم« التهابي» عفونت مفاصل.Rheumatoid Arthritis
*راشيتيسم نرمي استخوان.
*رشدکنديل داخلي در وضعيت طبيعي کنديل داخلي نسبت به خارجي پائين تر است« که رشد کنديل به سمت بيرون منحرف مي شود».
*شکستگي.
*در مورد بچه ها قنداق کردن« پوشاک زياد» در مرحله بعد زود راه افتادن آنها.
*فرو رفتگي در قسمت داخلي زانو که توأم با درد مي باشد.
*کشيدگي در قسمت خارجي زانو« کشـش».
*کشکـک به سمت داخل انحراف پيدا نموده و درد در قسمت قدامي زانو بروز مي نمايد
*صافي کف پا اگر زاويه به 90 درجه برسد.
*پارگي خارجيLCL .
*اگرعضله همسترينگ ضعيف باشد درد داريم،اگر نيم وتري و نيم غشايي ضعيف شوند،قادر به تحمل فشار عضله ثابت داخلي نبوده،درنتيجه زانو به سمت داخل منحرف مي شود.
*کوتاهي همسترينگ وضعف دو سر راني.
*کوتاهي فاصله درشت ني .Iliotibial bond
*قورباغه اي نشستن« چهار زانو».W-sitting

روش اندازه گيري زانوي پرانتزي

براي اندازه گيري اين اختلال فرد بدون کفش و جوراب در حالي که زانوها و ران ها وي ديده مي شود بدون هيچ گونه انقباض غير طبيعي در عضلات ناحيه ران مي ايستد. زانو بايد در حالت اکستنشن کامل قرار گرفته و قوزک هاي دو پا به گونه اي به هم بچسبد که استخوان کشکک به روبرو باشند.در اين حالت فاصله بين دو کنديل داخلي رانها (فوق لقمه داخلي ران) به وسيله متر نواري، خط کش، کوليس و يا کاليپر مخصوص اندازه گيري و ثبت مي شود. در برخي متون بيشترين فراواني بين اين دامنه 2 تا 4 سانتي متر قيد شده است.

توصيه هاي بهداشتي و حرکات اصلاحي

براي اصلاح اين ناهنجاري،ضمن اجراي تمرينهاي و حرکات اصلاحي بايد توصيه هاي زير مد نظر قرار گيرد:

*در صورت وجود اضافه وزن بکوشيد آن را کاهش دهيد.
*سعي کنيد هنگام راه رفتن،دويدن و ايستادن،لبه ي داخلي پا فعالتر باشد(روي لبه داخلي پا فشار بياوريد)
*تمرينهاي اصلاحي بايد به گونه اي طراحي شود که ضمن ايجاد جنبش پذيري و تحرک در مفصل زانو،موجب تقويت عضلات جانب داخلي پا و عضلات درون گرداننده ساق پا شود،مثل عضلات نيمه غشايي،نيمه وتري،خياطه و پهن داخلي.همچنين تمرينهاي ديگري بايد انجام داد که باعث کشش و انعطاف عضلات جانب خارجي پا مثل عضله کشنده پهن نيام شود.

ملاحضات اصلاحي و درماني:

اصلاح زانوي پرانتزي ساختاري، عمدتا با استفاده به موقع از بريس در دوره هاي مناسب امکان پذير مي شود. به طور معمول، قرار دادن گوه خارجي در کف پا يا پاشنه توصيه نمي شود زيرا به دنبال کماني شدن ساقها، پا به پرونيشن تمايل پيدا مي کند. اصلاح اين نوع ناهنجاري نياز به اصلاح ساختار اسکلتي دارد که فقط در موارد شديد توصيه به استفاده از جراحي براي اصلاح اين وضعيت مي شود.

در مورد زانوي پرانتزي وضعيتي هم مي توان ملاحضات اصلاحي زير را در نظر گرفت:

*ارائه حرکات تقويتي براي عضلات جانب خارجي ساق و ران
*ارئه حرکات کششي براي کپسول داخل زانو
*تصحيح راه رفت به صورتي که پنجه مستقيم و در مسير خط پيشروي قرار گيرد.
*تصحيح کفش و تعويض کفشهايي که سائيدگي جانب خارج آنها بيشتر از حد معمول است.
*پرهيز از نشستن در وضعيت چهار زانو

آيا زانوي پرانتزي من نياز به عمل جراحي دارد؟

اگر تنها مشکل شما شکل زانو است جواب منفي است. شما نياز به جراحي نداريد. اگر تغيير شکل زانوي شما همراه با درد زانو است ممکن است نياز به جراحي داشته باشيد. بگذاريد قدري بيشتر مسئله را باز کنيم.

ممکن است تنها مشکل شما اين باشد که از شکل پرانتزي زانوي خود ناراحت هستيد ( درست مثل کسي که از شکل بيني خود ناراحت است). در اين صورت جراحي اصلاح شکل زانو، براي شما حکم يک عمل جراحي زيبايي را دارد. البته در اين صورت مي توانيد به تصميم خودتان از پزشک ارتوپد بخواهيد زانوي شما را جراحي و صاف کند ولي بايد بدانيد اين کار عاري از خطر نيست.

احتمال بروز مشکلات در اين جراحي خود خواسته بيش از يک عمل جراحي زيبايي بيني است. اين عمل جراحي، يک عمل نسبتاٌ بزرگ است و احتمال خطراتي مانند عفونت محل عمل، شکستگي استخوان، جوش نخوردن يا دير جوش خوردن محل جراحي، آسيب به عروق يا اعصاب ناحيه عمل، لخته شدن خون در عروق ساق و يا ايجاد درد زانو بعد از جراحي وجود دارد.

منبع:blogsport.info

مطالب پيشنهادي:مصدومان پارگي رباط صليبي مستعد آسيب دوباره
بررسي حرکت زانو در اسکات
تقسيم بندي تمرين‌ براي ورزشکاران در ماه رمضانرسوايي اخلاقي در تيم ملي بانوان
جواد نكونام و سيد محمد خاتمي در پشت صحنه سريال شاهگوش+ تصاوير