چاپ

چه خبر - کلسترول cholestrol چيست؟

کلستروليک ماده مومي شکل است که در چربي ها يافت مي شود. بدن شما براي ساخت سلول هاي سالم به کلسترول نياز دارد، با اين حال کلسترول بالا خطر ابتلا به بيماري قلبي را افزايش مي دهد.
زماني که دچار کلسترول بالا مي شويد، رسوب چربي در رگ هاي خوني شما افزايش مي يابد. در نهايت اين رسوب ها مانع گردش خون در رگ ها مي شوند. در اين شرايط خون حاوي اکسيژن به اندازه کافي به قلب نمي رسد و خطر حمله قلبي افزايش مي يابد. کاهش جريان خون به مغز نيز منجر به بروز سکته مغزي مي شود.
کلسترول بالا ممکن است ارثي باشد، اما اغلب در نتيجه سبک زندگي ناسالم و انتخاب هاي نادرست بروز مي کند، بنابراين کلسترول بالا قابل پيشگيري و قابل درمان مي باشد. يک رژيم غذايي سالم، ورزش کردن منظم و مصرف دارو مي تواند به کاهش کلسترول منتهي شود.

نشانه هاي کلسترول بالا

کلسترول بالا داراي هيچ نشانه اي نيست. يک آزمايش خون تنها راه براي کشف کلسترول بالاست.

زمان مناسب براي مراجعه به پزشک

اگر لازم است مورد آزمايش کلسترول قرار گيريد با پزشک خود مشورت کنيد. توصيه هاي مربوط به سن اولين غربالگري متفاوت است. آزمايش ها معمولا هر 5 سال يک بار تکرار مي شوند.
اگر نتايج آزمايش شما در محدوده مورد نظر نباشند، پزشک توصيه خواهد کرد آزمايش ها با فواصل کمتري انجام شوند. به علاوه اگر در خانواده شما سابقه کلسترول بالا، بيماري قلبي يا ديگر عوامل خطر ساز مانند سيگار کشيدن، ديابت يا فشار خون بالا، وجود داشته باشد، توصيه مي شود آزمايشات بيشتري انجام دهيد.

علت کلسترول بالا
کلسترول خون

کلسترول در خون حمل شده و به پروتئين ها متصل مي شود. اين ترکيب کلسترول و پروتئين را ليپوپروتئين مي نامند. احتمالا در مورد انواع مختلف کلسترول براساس نوع کلسترولي که ليپوپروتئين حمل مي کند، شنيده ايد. انواع مختلف کلسترول عبارتند از:

ليپوپروتئين با چگالي کم (LDL).کلسترول مضر يا LDL ذرات کلسترول را در بدن شما حمل مي کند. LDL در ديواره هاي شريان ها ساخته مي شود و باعث تنگ و باريک شدن آنها مي شود.
ليپوپروتئين با چگالي بالا (HDL). کلسترول مفيد يا HDL کلسترول اضافه را گرفته و آن را به کبد باز مي گرداند.

عوامل تحت کنترل شما – مانند عدم تحرک، چاقي يا رژيم غذايي ناسالم – با بالا بودن LDL و پايين بودن HDL در ارتباط مي باشند. عوامل خارج از کنترل شما نيز در بالا يا پايين بودن سطح کلسترول ها نقش مهمي دارند. به عنوان مثال ساختار ژنتيکي شما ممکن است مانع حذف LDL توسط سلول ها از خون شود يا باعث شود کبد بيش از حد کلسترول توليد کند.

بيشتر بدانيد : کلسترول خوب، کلسترول بد!؟

بيشتر بدانيد : کلسترول بد خون خود را با اين غذاها بالا نبريد

بيشتر بدانيد : کلسترول بد و کلسترول خوب يعني چه؟

عوامل تشديد کننده کلسترول بالا

عواملي که خطر ابتلا به کلسترول بالا را افزايش مي دهند، عبارتند از:

رژيم غذايي نامناسب. خوردن چربي هاي اشباع شده که در محصولات حيواني يافت مي شود و روغن هاي ترانس وجود در برخي محصولات تجاري مانند کلوچه ها و بيسکويت ها سطح کلسترول را بالا مي برد. غذاهايي که حاوي کلسترول بالا هستند، مانند کوش قرمز و محصولات لبني پرچرب، باعث بالا رفتن سطح کلسترول مي شوند.
چاقي. بالا بودن شاخص توده بدن يا BMI، به ميزان 30 يا بالاتر از آن، شما را در معرض ابتلا به کلسترول بالا قرار مي دهد.
بزرگ بودن دور کمر. مرداني که داراي دور کمر بيشتر از 102 سانتيمتر و زناني که داراي دور کمر بيشتر از 89 سانتيمتر هستند، بيشتر در معرض ابتلا به کلسترول بالا مي باشند.
ورزش نکردن. ورزش کردن ميزان HDL يا کلسترول مفيد بدن را تقويت مي کند و همچنين اندازه ذرات LDL يا کلسترول بد را افزايش مي دهد و ميزان ضرر آنها کاهش مي يابد.
سيگار کشيدن. سيگار کشيدن باعث آسيب ديدن ديواره رگ هاي خوني مي شود و در نتيجه ميزان رسوب ذرات چرب افزايش مي يابد. به علاوه سيگار کشيدن باعث کاهش HDL يا سطح کلسترول مفيد مي شود.
ديابت. قند خون بالا نيز ديواره داخلي عروق را آسيب مي زند.
عوارض کلسترول بالا

کلسترول بالا باعث تصلب شرايين، تجمع خطرناک کلسترول و ديگر رسوبات در ديواره شريان ها مي شود. اين رسوبات باعث کاهش جريان خون در رگ ها مي شوند که پيامدهاي مختلفي در پي خواهد داشت، از جمله:

درد قفسه سينه. اگر عروقي که خون قلب را تامين مي کنند (عروق کرونر) تحت تاثير قرار بگيرند، دچار درد قفسه سينه (آنژين) و ساير علائم بيماري عروق کرونر خواهيد شد.
حمله قلبي. اگر پلاک ها سوراخ يا پاره شوند، ممکن است يک لخته خوني در محل پارگي پلاک تشکيل شود – در اين صورت جريان خون را مسدود کرده يا آزادانه حرکت مي کند و جريان خون را در يک شريان مسدود مي کند. اگر جريان خون به بخشي از قلب مسدود شود، دچار حمله قلبي خواهيد شد.
سکته مغزي. مانند حمله قلبي، اگر جريان خون به بخشي از مغز مسدود شود، سکته مغزي رخ خواهد داد.
تشخيص بيماري کلسترول

يک آزمايش خون براي بررسي سطح کلسترول – که پنل هاي چربي يا چربي خون ناميده مي شود – معمولا موارد زير را گزارش مي دهد:

کلسترول کلي بدن
کلسترول LDL
کلسترول HDL
تري گليسيريد – نوعي چربي در خون

براي اندازه گيري دقيق، 9 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمايش از خوردن و آشاميدن اجتناب کنيد (تنها آب مي توانيد بنوشيد).

کلسترول در کودکان

سازمان ملي قلب، ريه و خون براي اکثر کودکان، يک آزمايش کلسترول در سنين بين 9 تا 11 سالگي و يک آزمايش کلسترول در سنين بين 17 تا 21 سالگي را پيشنهاد مي کند. آزمايش کلسترول معمولا در سنين 12 تا 16 سالگي انجام نمي شود، زيرا احتمال ارائه نتايج منفي و اشتباه در اين گروه سني بسيار زياد است.
اگر در خانواده سابقه بيماري قلبي در سن پايين وجود دارد يا کودک شما سابقه چاقي و ديابت دارد، پزشک توصيه خواهد کرد آزمايشات مربوط به کلسترول در سن پايين تر و با فاصله کمتري انجام شود.

درمان کلسترول

سبک زندگي، مانند ورزش کردن و انتخاب رژيم غذايي سالم عوامل کليدي هستند که از شما در مقابل کلسترول بالا دفاع مي کنند. اما اگر اين تغييرات اساسي را در زندگي خود به وجود آورده ايد و همچنان سطح کلسترول خون شما بالاست، پزشک دارو تجويز خواهد کرد.
انتخاب خاص داروها يا ترکيب آنها به عوامل مختلفي بستگي دارد، از جمله عوامل خطر ساز شخصي، سن فرد، سلامت جسمي حال حاضر وي و عوارض جانبي دارو. انتخاب هاي رايج عبارتند از:

استاتين ها. استاتين ماده مورد نياز براي ساخت کلسترول در کبد را مسدود مي کند. اين باعث مي شود کبد کلسترول را از خون حذف کند. به علاوه استاتين ها به بدن کمک مي کنند تا کلسترول ساخته شده بر ديواره رگ ها را دوباره جذب کند و به طور بالقوه بيماري عروق کرونر قلبي را بهبود مي بخشد. انتخاب ها عبارتند از آتورواستاتين (Lipitor)، فلووستاتين (Lescol)، لووستاتين (Altoprev)، پيتاواستاتين (Livalo)، پراواستاتين (Pravachol)، روزوواستاتين (Crestor) و سيمواستاتين (Zocor).
بايل اسيد اتصال رزين. کبد با استفاده از کلسترول، بايل اسيد توليد مي کند. بايل اسيد ماده اي است که به هضم کمک مي کند. داروي هايي مانند کلستيرامين ها، کلسولام و کلستيپول با متصل شدن به بايل اسيد کلسترول را به طور غير مستقيم کاهش مي دهد. اين امر باعث مي شود کبد کلسترول بيشتري استفاده کند تا اسيد بايل بيشتري توليد کند و سطح کلسترول خون کاهش مي دهد.
مهار کننده هاي جذب کلسترول. روده کوچک کلسترول را از رژيم غذايي شما جذب کرده و آن را وارد جريان خون مي کند. داروي ازتيمايب (Zetia) با کم کردن جذب کلسترول از رژيم غذايي به کاهش کلسترول کمک مي کند. ازتيمايب در ترکيب با داروي استاتين استفاده مي شود.
داروهاي قابل تزريق. گروه جديدي از داروها به کبد در جذب بيشتر کلسترول LDL کمک مي کنند – که ميزان کلسترول موجود در خون را کاهش مي دهد. Alirocumab و evolocumab ممکن است براي افرادي اسفاده شود که داراي شرايط ژنتيکي هستند که باعث بالا رفتن LDL مي شود و يا براي افراد داراي سابقه بيماري عروق کرونر مفيد مي باشد.
داروهايي براي تري گليسيريد بالا

اگر به تري گليسيريد بالا مبتلا هستيد، پزشک ممکن است هر يک از داروهاي زير را تجويز کند:

فيبرات ها. داروهاي فنوفيبرات و ژمفيبروزيل با کاهش توليد ليپوپروتئين کم چگالي (VLDL) در کبد و بالا بردن سرعت حذف تري گليسيريد از خون باعث کاهش سطح تري گليسيريد خون مي شوند. کلسترول VLDL عمدتا حاوي تري گليسيريد مي باشد.
نياسين. اين دارو با محدود کردن توانايي کبد براي توليد LDL و VLDL سطح تري گليسيريد را کاهش مي دهد. اما مصرف نياسين به تنهايي در مقايسه با استاتين ها هيچ مزاياي ديگري ندارد. همچنين نياسين با آسيب کبدي و سکته مغزي در ارتباط است، به طوريکه پزشک ها اين دارو را فقط براي افرادي توصيه مي کنند که نمي توانند از داروهاي استاتين استفاده کنند.
مکمل هاي اسيد چرب امگا 3. اين مکمل ها به کاهش سطح تري گليسيريد کمک مي کنند. مکمل هاي اسيد چرب امگا 3با نسخه يا بدون نسخه پزشک در اختيار بيماران قرار مي گيرند. اگر تصميم داريد از اين مکمل ها استفاده کنيد، ابتدا با پزشک خود مشورت کنيد. مکمل هاي اسيد چرب امگا 3 بر روي ديگر داروهاي مصرفي شما تاثير مي گذارند.
تفاوت مقاومت در برابر داروهاي کلسترول

مقاومت نسبت به داروها در افراد مختلف يکسان نيست. عوارض جانبي شايع عبارتند از دردهاي عضلاني، درد معده، يبوست، تهوع و اسهال. اگر تصميم داريد از داروهاي کلسترول استفاده کنيد، پزشک آزمايشي براي بررسي عملکرد کبد توصيه خواهد کرد تا به اين ترتيب تاثير دارو بر کبد را کنترل کند.

درمان کلسترول در کودکان

رژيم غذايي و ورزش کردن بهترين روش هاي درماني براي کودکان 2 سال به بالاست که مبتلا به کلسترول بالا هستند يا دچار چاقي شده اند. براي کودکان بالاي 10 سال ممکن است داروهاي کاهنده کلسترول مانند استاتين ها تجويز شود.

داروهاي جايگزين براي کلسترول

ثابت شده است که برخي محصولات طبيعي به کاهش کلسترول کمک مي کنند، اما برخي از آنها ممکن است مفيد باشند. با تاييد پزشک مي توانيد از اين مکمل ها و محصولات کاهنده کلسترول استفاده کنيد:

جو
بتا سيتوسترول
پسيليوم بلاند (موجود در پوسته دانه ها و محصولاتي مانند Metamucil)
سبوس جو دوسر
سيتوستانول (موجود در مکمل هاي خوراکي و برخي مارگارين ها مانند Benecol)

اگر تصميم به مصرف مکمل هاي کاهش دهنده کلسترول گرفتيد، به ياد داشته باشيد که سبک زندگي سالم نيز بسيار مهم است. اگر پزشک داروهايي براي کاهش کلسترول تجويز کرد، طبق دستورات پزشک از اين داروها استفاده کنيد. حتما مکمل هايي را که مصرف مي کنيد به پزشک اطلاع دهيد.

بيشتر بدانيد : کاهش کلسترول خون با روش هاي طبيعي

بيشتر بدانيد : کلسترول خون شما چند است؟

بيشتر بدانيد : نکات جالب و مهمي راجع به تري گليسريد

بيشتر بدانيد : کلسترول و تري گليسريد خون شما بايد چند باشد؟

بيشتر بدانيد : متن پيش فرض براي لينک پيش فرض

منبع: سيمرغ