چه خبر - خواص کينوا براي سلامت و تغذيه
کينوا گياهي است که به خاطر دانه‌هاي خوراکي‌اش معروف است. البته جزو غلات نيست اما خواصي مشابه و حتي بيشتر دارد. علاوه بر دانه، از برگ گياه جوان به عنوان سبزي تازه و يا به صورت پخته استفاده مي شود.
احتمالاً تا حالا اسمش هم به گوشتان نخورده است. بله دانه‌ي کينوا (Quinoa) را مي‌گوييم. کينوا گياهي است با نام علمي Chenopodium quinoa willd يکي از گياهاني که تا کنون در ايران مورد بررسي قرار نگرفته و از آن بهره برداري نشده است گياهي با نام کينوا که بومي کوه هاي آند در بوليوي، شيلي و پرو است.
کينوا گياهي است که به خاطر دانه‌هاي خوراکي‌اش معروف است. البته جزو غلات نيست اما خواصي مشابه و حتي بيشتر دارد. علاوه بر دانه، از برگ گياه جوان به عنوان سبزي تازه و يا به صورت پخته استفاده مي شود. از آنجا که ايران کشوري با تنوع آب و هوايي فراوان و جمعيتي رو به رشد دارد، مي دانيم نياز غذايي مردم با استفاده از پتانسيل هاي توليد محصولات کشاورزي، از ضروريات و الزامات کشور مي باشد که وظيفه اي سنگين بر دوش بخش کشاورزي و به خصوص تحقيقات است.
کينوا در آمريکاي جنوبي کشت ميشود و خوشبختانه گفته ميشود که کشت آن در ايران نيز شروع شده است. «اينکاها» به اين دانه‌ها «مادر همه‌ي دانه‌هاي خوراکي» مي‌گويند چون خواص فوق‌العاده‌اي دارد. اگر از مشکلات گوارشي رنج مي‌بريد، کلسترولتان بالاست يا مي‌خواهيد لاغر شويد مي‌توانيد به اين دانه‌ها اعتماد کنيد. روش پخت آن مانند برنج است و يکي از مواد غذايي سالم براي سلامتي است. با ما باشيد تا بيشتر با اين دانه‌ها آشنا شويد به اميد اينکه خيلي زود در سوپرمارکت‌ها شاهد بسته‌هاي آن باشيم.
گياه کينوا يک گياه سنتي است که قدمت 5000 ساله دارد. کينوا بسيار سبک‌تر و خوش هضم‌تر از دانه‌هاي برنج و منبع غني پروتئين، منيزيم، فيبر، فسفر، ويتامين ب 2، پتاسيم و ديگر مواد معدني مانند آهن است. مخصوصا براي کساني که رژيم غذايي دارند و همچنين گياهخواران توصيه ميشود. کينوا سرشار از کربوهيدرات‌هاي مفيد براي تامين انرژي بدن است. کربوهيدرات‌ها براي متراکم کردن عضلات لازم است. دانه کينوا Quinoa با داشتن 3 گرم فيبر و 6 گرم پروتئين در هر يک چهارم فنجان داراي فيبر و پروتئين بيشتري نسبت به ديگر غلات است . اين بدان معناست که اين دانه در ثابت نگه داشتن سطح قند خون موثر است. دانه هاي خوراکي علاوه بر کينوا با نامهاي برنج اينکا و خاويار گياهي نيز خوانده ميشوند .
گياه کينوا به دليل استحصال دانه هاي خوراکي کاشته ميشود . شبيه به غلات است و مانند آن پخته و مصرف مي شود ولي در اصل غلات نيست ! اين گياه عضو خانواده چغندر و اسفناج و غازاياقي است و به خاطر رشد خوب در بدترين و دشوار ترين شرايط آب و هوايي مشهور است و براي بيابان زدايي ميتواند کاشته شود . سرشار از مواد پروتئيني مي باشد ولي مقدار کالري خيلي کمي دارد .
با توجه به معرفي جهاني و افزايش مصرف ايت گياه خوراکي قيمت آن در طي مدت چهل سال دوبرابر شده ! بوليوي سال گذشته بيست و شش هزار تن از اين گياه را صادر کرده که اين ميزان حدود 46 درصد مصرف اين گياه را در جهان تشکيل ميدهد . مشتريان اصلي اين گياه فرانسه و امريکا هستند که البته بعيد نيست سردمداران کشت و معرفي جهاني و سود برندگان اصلي آن نيز همين دو کشور باشند ! و کشورهاي بوليوي و پرو فقط محل کشت براي اينهاست ! ! به نام يکي ديگر و در واقعيت به کام عده اي ديگر !!
کينوا گياهي است که ارزش غذايي بسيار بالاي دانه آن موجب مقايسه ي آن توسط سازمان خاروبار جهاني با شير خشک گرديد. نتايج اين تحقيق حاکي از اميد بخش بودن اين گياه به عنوان منبعي نو و ارزشمند غذايي در کشور با انجام تحقيقات بيشتر خواهد بود. به دليل اهميت اين ماده خوراکي از سوي سازمان خاروبار جهاني در سازمان ملل سال 2013 سال " کينوا " نامگذاري شده است .
بيشتر بدانيد : کينوا چيست؟ کينوا از کجا بخرم؟
ارزش غذايي کينوا
از برگهاي جوان به عنوان سبزي تازه يا به صورت پخته در ترکيب غذايي مانند، خوراک سبزيجات، کوکو و آش استفاده مي شود. ولي محصول اصلي اين گياه، دانه آن است که داراي ارزش غذايي بالايي است. کينوا در کشورهاي آمريکاي جنوبي بنام هاي : خاويار گياهي و برنج اينکا هم معروف است.
ارزش غذايي بسيار بالاي دانه يا بذر آن موجب مقايسه ي آن توسط سازمان خاروبار جهاني (FAO) با شير خشک گرديده است. دانه هاي اين گياه مقدار سديم کمتر ولي ميزان کلسيم، فسفر، منيزيم، پتاسيم، آهن، مس، منگنز و روي بيشتري از گندم، جو و ذرت دارند.
تاکنون گياه کينوا در ايران کشت و يا مورد تحقيق قرار نگرفته است. از نظر رنگ بذرها دو رقم کينوا به رنگ هاي: سفيد، کرم، زرد، صورتي، طوسي، صورتي و سياه مشاهده گرديد.
مقايسه کينوا و برنج قهوه‌اي
کينوا يکي از آن غلات کامل و خيلي مغذي است که اتفاقاً پروتئين بيشتري نيز نسبت به هم خانواده‌هاي خود دارد. ميتوان گفت يک پياله‌ي 250 ميلي ليتري کينواي پخته شده حاوي 8 گرم پروتئين است. کينوا نيز مانند برنج قهوه‌اي سرشار از فيبر، ويتامين B، مس، منيزيم و منگنز است. در آمريکاي جنوبي يعني وطن اصلي اين دانه‌ي مغزي آن را مادر غلات مي‌دانند.
افراد مبتلا به بيماري سلياک که به گلوتن حساسيت دارند به راحتي مي‌توانند از اين دانه استفاده کنند چون کينوا فاقد گلوتن است. محققان دانشگاه Wake Forest در ايالت کاليفرنياي شمالي آمريکا به اين نتيجه رسيده‌اند افرادي که روزانه دو فنجان و نصفي غلات کامل مصرف مي‌کنند به ميزان 21 درصد کمتر از بيماري‌هاي قلبي عروقي رنج مي‌برند.
جو دو سر و کينوا جزء دانه‌هاي بسيار مفيد محسوب ميشوند. اين دو ماده‌ي غذايي منبع فوق العاده‌ي فيبرهاي محلول در آب و غير محلول در آب هستند. کينوا همچنين سرشار از پروتئين است. اين دانه هاي مغذي مقاومت بدني ورزشکاران را بالا مي‌برد و خستگي را از آن‌ها دور مي‌کند مغزها و دانه‌ها نيز براي افزايش استقامت بدني ورزشکاران خوب است. اين مواد غذايي مفيد حاوي پروتئين و فيبر و گلوسيدها هستند و اگر به اندازه مصرف شوند کالري زيادي نيز به بدن تحميل نمي‌کنند .
کينوا براي مقابله با مشکلات گوارشي
براي کبدهاي آسيب ديده و شکم‌هاي نفخ کرده کينوا انتخاب فوق‌العاده‌اي است. اين دانه‌ها در کشورهاي آمريکاي جنوبي به دانه‌ي طلايي و خاويار گياهي معروف‌اند. کينوا حاوي فيبرهاي غير محلول در آب ميباشد که آب را به خود جذب مي‌کند. در نتيجه حجيم شده و باعث تحريک عملکرد روده‌ها ميشود. بايد بدانيد که حدود يک ليوان از اين دانه‌ها حاوي فيبري معادل يک برش نان کامل (سبوس‌دار) ميباشد. اگر از مشکلات گوارشي رنج مي‌بريد بدانيد که کينوا همان دانه‌ي مورد نياز شماست.
کينوا هميار لاغري
لاغر شدن بدون گرسنگي کشيدن آرزوي قلبي خيلي از خانم‌ها و البته آقايان است. دانه‌هاي کينوا درست همين کار را مي‌کنند. به خاطر اينکه حاوي ميزان زيادي پروتئين هستند و به طور طبيعي سيري ايجاد مي‌کنند. علاوه بر اين‌ها کينوا خيلي زود معده را پر مي‌کند و جلوي پرخوري را مي‌گيرد. بايد بدانيد که اين دانه‌ها کم‌چرب هستند و شاخص گليسمي پاييني دارند. براي همين جايگزين مناسبي براي پاستاها، نان و برنج محسوب ميشوند. توجه داشته باشيد که 100 گرم کينوا حاوي حدود 300 کالري است.
کينوا حافظ رگ‌هاي شما از گزند کلسترول
وقتي صحبت از بيماري‌هاي قلبي عروقي است کينوا خواص خود را بيشتر آشکار مي‌کند. اين دانه‌هاي پرخاصيت نه تنها از رگ‌ها محافظت مي‌کنند بلکه خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي را نيز کاهش مي‌دهند. مي‌پرسيد چرا؟ به خاطر اينکه سرشار از فيبر هستند. نتايج پژوهش‌ها نشان ميدهد که فيبرهاي محلول در آب ژلي تشکيل مي‌دهند که اجازه نمي‌دهند کلسترول جذب روده شود. علاوه بر اين زماني که ميزان کلسترول کاهش پيدا مي‌کند رگ‌ها تميزتر و بازتر ميشوند و قلب در سلامت بالايي قرار مي‌گيرد. محققان دانشگاه هاروارد معتقدند اگر روزانه 25 گرم غلات مصرف شود، خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي عروقي به ميزان 15 درصد کاهش مي‌يابد.
کينوا ضد پيري است
کينوا حاوي مواد معدني فوق‌العاده‌اي با خواص آنتي‌اکسيداني است مانند منگنز و مس و غيره. علاوه بر اين بايد بدانيد که اين دانه‌ها باعث فعال کردن آنزيمي ميشوند که به بدن کمک مي‌کند تا با راديکال‌هاي آزاد مقابله کند. راديکال‌هاي آزاد به دليل عواملي مانند استرس، آلودگي، غذاهاي نامناسب و غيره وارد بدن شده و باعث پيري سلول‌ها ميشوند. با مصرف کينوا شما صاحب صلاحي مطمئن در برابر پيري خواهيد شد.
کينوا براي مقابله با ديابت نوع 2
جواب آزمايش خونتان نشان ميدهد که قند خونتان بالاست؟ نتايج پژوهشي که در سال 2009 انجام شده است نشان ميدهد که «کرستين» موجود در کينوا باعث کنترل ميزان قند خون ميشود. به همين دليل محققان معتقدند که مصرف کينوا به همراه سبزيجات ميتواند رژيم موثري براي مقابله با ديابت نوع 2 باشد.
مصرف اين ماده احساس سيري به فرد ميدهد. به همين دليل توصيه ميشود افراد ديابتي از اين کربوهيدرات به جاي برنج سفيد و پاستا استفاده کنند. مصرف اين ماده غذايي به همراه سبزي‌هاي تازه و مقدار کمي روغن زيتون يک وعده غذايي کامل به‌شمار مي‌آيد. در روزنامه گسترش صنعت اين ماده در فهرست هشت ماده غذايي که ميتواند در کاهش وزن موثر باشد آورده شده است.
کينوا براي تسکين دردهاي ميگرني
شما هم از ميگرن رنج مي‌بريد؟ بايد بدانيد که هر چه زودتر بايد کينوا را وارد برنامه‌ي غذايي‌تان بکنيد. به خاطر اينکه سرشار از منيزيم است و به آرامش رگ‌هاي خوني کمک مي‌کند. اين دانه‌ها همچنين حاوي ريبوفلاوين هستند. نتايج يک پژوهش آمريکايي نشان ميدهد که اين ويتامين براي مقابله با ميگرن موثر است. بعد از مصرف روزانه 400 ميلي‌گرم ريبوفلاوين، مدت زمان دردهاي ميگرني کاهش پيدا کرده است.
آيا کينوا براي افرادي که به گلوتن حساسيت دارند مناسب است؟
افرادي که به گلوتن موجود در گندم حساسيت دارند از مصرف نان، پاستاها، بيسکويت و غيره منع ميشوند. افرادي که به اين مشکل مبتلا هستند در انتخاب مواد غذايي با مشکل اساسي مواجه‌اند. معمولاً کينوا به عنوان يک ماده‌ي غذايي مجاز براي همه شناخته شده است. به خاطر اينکه فاقد گلوتن است. با اين حال نتايج پژوهشي که در Journal of Clinical Nutrition به چاپ رسيده است نشان ميدهد که اين دانه‌ها حاوي «پرولامين» هستند. اين پروتئين‌ها معمولاً در افرادي که به بيماري عدم تحمل گلوتن مبتلا هستند ايجاد حساسيت مي‌کند. افرادي که دچار چنين مشکلي هستند بايد در ابتدا مقدار اندکي از اين دانه‌ها را مصرف کرده و منتظر واکنش باشند. اگر مشکلي به وجود نيامد مي‌توانند با خيال راحت از آن استفاده کند.
طرز تهيه و انواع غذاها با کينوا ، برنج اينکا و يا خاويار گياهي
هر يک پيمانه کينوا را با دو پيمانه آب يا آب مرغ و گوشت در حرارت ملايم و به مدت 10 تا 15 دقيقه و مانند برنج تا زماني که آب آن به طور کامل کشيده شود مي پزند. کينوا خيلي زودتر از برنج قهوه‌اي مي‌پزد و در واقع از نظر مدت پخت شبيه به برنج سفيد است . ميتوان از مقداري روغن زيتون، ليموترش، نارنج , سبزيجات خرد شده و گوجه فرنگي و فلفل دلمه اي و کاري و ادويه و سبزيجات معطر , زيتون سبز و سياه و پيازچه و نخود فرنگي و ذرت و ... براي خوش طعم کردن اين غذاي مفيد و مغذي استفاده کرد . پس از پخت رنگ و دانه کينوا مانند برنج گرده سفيد مات ميباشد .
از آن ميتوان کوفته و کتلت و غذاهاي خوشمزه اي تهيه کرد , تهيه آن بسيار ساده و سريع است .از کينوا بعنوان حجم دهنده پروتئيني در سالاد ها ميتوان استفاده کرد و نيز آنرا به خوبي ميتوان جانشين برنج نمود .با کينوا Quinoa ميتوان انواع غذاهاي گياهي برگر و دلمه و استانبولي و سالاد هاي گرم و سرد و حتي نان و سوپ و کوکو و شامي و سوپ هاي گياهي و گياهخواري و يا همراه با گوشت و سبزيجات ديگر تهيه کرد.
کينوا داراي 9 آمينو اسيد اساسي است که آن را به يک پروتئين تمام عيار تبديل مي کند . از کينوا بعنوان حجم دهنده پروتئيني در سالاد ها و ديگر غذاها ميتوان استفاده کرد.
تقريبا هرچيزي که با برنج و عدس يا عدس سرخ ميتوان تهيه کرد با کينوا هم ميتوان تهيه نمود . حتي ميتوان آن را داخل آش ها اضافه کرد و يا با آن انواع کيش هاي غذايي يا ترين هاي غذايي و سوخاري و ... تدارک ديد .
منبع: zendegionline.ir