چه خبر - فشار خون و هر آنچه بايد در مورد آن بدانيد
فشار خون بالا يک مشکل بسيار رايج در بين سالمندان است. فشار خون نيروي فيزيکي است که توسط خون به ديواره رگ ها وارد مي شود. زماني که فشار خون را با دستگاه اندازه گيري مي کنيد، دو عدد نمايش داده مي شود که با يک خط از يکديگر جدا شده اند. عدد بالايي نشان دهنده فشار خون سيستول systolic و عدد پاييني نشان دهنده فشار خون دياستول diastolic است.
فشار خون سيستول فشار در داخل رگ هاست زماني که قلب منقبض شده و خون را به سمت جلو فشار مي دهد. فشار خون دياستول فشار داخل رگ هاست زماني که قلب شل شده و از حالت انقباض خارج شده است.
فشار خون طبيعي کمتر از 80/120 است. طبق بيانيه هايي که انجمن قلب امريکا در سال 2017 بيان کرد، فشار خون بين 80/120 تا 80/129 فشار خون بالاتر از حد طبيعي در نظر گرفته مي شود. اين شرايط به اصطلاح Prehypertension ناميده مي شود، يعني فرد هنوز وارد فشار خون بالا نشده، اما با اين حال اين شريط نيز خطرات خود را دارد.
اگر فشار خون سيستول بين 130 تا 139 قرار داشته باشد و يا دياستول بين 80 تا 89 باشد، فشار خون بالا در مرحله 1 در نظر گرفته مي شود. فشار 90/140 يا بالاتر فشار خون بالا در مرحله دوم مي باشد.
اگر فشار سيستول بيشتر از 180 يا فشار دياستول بيشتر از 120 باشد، فشار خون در مرحله بحراني قرار گرفته است. بالا رفتن فشار خون به اين معناست که قلب مجبور است خون را به سختي پمپاژ کند. به علاوه فشار خون بالا مي تواند به ديواره رگ ها آسيب بزند و به مرور خطر بروز بيماري قلبي، بيماري کبد و سکته مغزي را افزاايش مي دهد.
فشار خون بيشتر در بين سالمندان رايج است. در سن 45 سالگي مردان بيشتري به فشار خون مبتلا هستند. تا سن 65 سالگي اين مسئله برعکس مي شود و زنان بيشتري به فشار خون مبتلا مي شوند.
مبتلايان به ديابت بيش از ديگران در معرض ابتلا به فشار خون هستند. به علاوه وجود يک فرد مبتلا به فشار خون در بين اقوام نزديک خطر ابتلا به اين بيماري را در شما نيز افزايش مي دهد. حدود 60 درصد مبتلايان به ديابت، به فشار خون هم مبتلا هستند.
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا ممکن است هيچ نشانه اي نداشته باشد، حتي اگر سال ها به آن مبتلا باشيد. به همين دليل گاهي به فشار خون قاتل خاموش نيز گفته مي شود. برآورد شده که از هر 5 فرد مبتلا به فشار خون، يک نفر از بيماري خود بي خبر است. فشار خون يکي از مهم ترين عوامل تشديد کننده بروز سکته مغزي و حمله قلبي است.
اگر فشار خون به درستي درمان نشود، مي تواند به قلب، ريه، مغز و کليه ها آسيب بزند، بدون اينکه با هيچ نشانه خاصي همراه باشد. علائم فشار خون در افرادي ظاهر مي شود که فشار خون خيلي بالايي دارند. نشانه هاي فشار خون خيلي بالا عبارتند از:
سردرد شديد
خستگي شديد
مشکل بينايي
درد قفسه سينه
مشکل در تنفس
ضربان قلب نامنظم
مشاهده خون در ادرار
طپش در قفسه سينه، گردن يا گوش ها
چه عاملي باعث بروز فشار خون مي شود؟
در اکثر موارد علت بروز فشار خون ناشناخته است. گاهي شرايط کليه ها يا غدد آدرنال عامل بروز فشار خون هستند. عوامل زيادي وجود دارند که ممکن است باعث بروز فشار خون شوند، اما علت دقيق آن هنوز ناشناخته است. عوامل زير مي توانند خطر بروز فشار خون را در افراد افزاايش دهند:
سيگار کشيدن
اضافه وزن يا چاقي
عدم تحرک جسمي
مصرف نمک بيش از حد
مصرف الکل بيش از اندازه
استرس
افزايش سن
ژنتيک
سابقه خانوادگي ابتلا به فشار خون
بيماري مزمن کليوي
اختلال در تيروئيد يا غده آدرنال
آپنه خواب
هشدار اوليه بالا رفتن فشار خون
بالا رفتن فشار خون در مراحل اوليه يعني زماني که فشار خون شما کمي بالاتر از حد طبيعي است و فشار سيستول بين 120 و 129 قرار دارد و فشار دياستول 80 يا کمتر است. افرادي که داراي اين شرايط هستند، دو برابر ديگران در معرض خطر ابتلا به بيماري قلبي هستند. تغيير در سبک زندگي مي تواند به اين افراد کمک کند تا فشار خون خود را به حالت طبيعي برگردانند.
علت بالا رفتن فشار در مراحل اوليه
عوامل مختلفي مي توانند بر روي فشار خون شما تاثير گذاشته و آن را کمي بالا ببرند، از جمله :
قرص هاي ضد بارداري
داروهاي سرماخوردگي
داروهاي ضد انعقاد خون
داروهاي ضد درد بدون نسخه
برخي داروهايي که توسط پزشک تجويز شده اند
تمام اين داروها ممکن است فشار خون را به طور موقت افزايش دهند. تجمع چربي در رگ ها نيز مي تواند منجر به افزايش فشار خون شود. شرايط ديگري که باعث بالا رفتن اوليه فشار خون مي شوند، عبارتند از:
آپنه خواب انسدادي
بيماي کليوي
بيماري آدرنال
بيماري تيروئيد
نشانه هاي فشار خون در مراحل اوليه
معمولا اين مرحله با هيچ نشانه اي همراه نيست، تنها راه براي بررسي فشار خون مراجعه منظم به پزشک و چک کردن فشار خون است.
درمان فشار خون در مراحل اوليه
اگر اين فشار خون با ديابت، بيماري کليوي يا بيماري قلبي و عروقي همراه باشد، پزشک داروي فشار خون تجويز کرده و همچنين توصيه هايي براي تغيير در سبک زندگي به فردد مي کند. اگر مشکل فقط بالا رفتن فشار باشد، اعمال برخي تغييرات در سبک زندگي مي تواند به رفع مشکل کمک کند. در ادامه به برخي از اين تغييرات مفيد اشاره مي شود:
کم کردن وزن اگر دچار اضافه وزن يا چاقي هستيد
انتخاب يک رژيم غذايي سالم و کم نمک
ورزش کردن منظم
کاهش مصرف الکل
ترک سيگار
فشار خون بدخيم چيست؟
اگر در زمان اندازه گيري فشار خون، فشار سيستول بين 130 و 139 است يا فشار دياستول بين 80 تا 89 است، شما مبتلا به فشار خون بالا هستيد. در اين مرحله نيز علائم خاصي در شما مشاهده نمي شود. زماني که فشار خون به 120/180 يا بالاتر مي رسد، يک شرايط جدي و خطرناک به نام فشار خون بدخيم يا فشار خون بحراني بروز کرده است. اين شرايط ممکن است منجر به بروز سکته مغزي، آسيب کليوي، حمله قلبي يا از دست دادن هوشياري شود.
اگر فشار خون خود را اندازه گرفتيد و اين ارقام را مشاهده کرديد، کمي استراحت کنيد و دوباره آن را اندازه بگيريد. اگر ارقام هنوز همانطور بالا هستند، فورا با اورژانس تماس بگيريد.
علت فشار خون بدخيم
فشار خون بالا مهم ترين علت بدخيم شدن فشار خون است. ناديده گرفتن داروهاي فشار خون نيز منجر به بحراني شدن فشار خون مي شود. در ادامه به شرايطي اشاره مي شود که منجر به بالا رفتن بيش از حد فشار خون مي شوند:
بيماري کليوي
بيماري عروق کلاژن* Collagen vascular
آسيب هاي وارد شده به نخاع
تومور غده آدرنال
قرص هاي ضد بارداري
مواد مخدر (مانند کوکائين)
*بيماري عروق کلاژن Collagen vascular : نوعي بيماري خود ايمني است که در آن سيستم ايمني به اشتباه به بافت هاي همبند حمله مي کند و علت آن ناشناخته است. اين بيماري باعث التهاب کلاژن و مفاصل اطراف آن مي شود.
علائم فشار خون بدخيم
اولين نشانه فشار خون بدخيم اندازه فشار خون است که به ميزان 120/180 يا بالاتر است. ساير علائم فشار خون بدخيم عبارتند از:
التهاب و خونريزي رگ هاي خوني در شبکيه چشم
اضطراب
خون دماغ
سردرد شديد
تنگي نفس
التهاب مغز که البته اين نشانه به ندرت رخ مي دهد
درمان فشار خون بدخيم
فشار خون بدخيم يک وضعيت اورژانسي محسوب مي شود و نياز به درمان فوري دارد. داروهاي فشار خون از طريق رگ وارد بدن بيمار مي شوند، به اين اميد که ظرف چند دقيقه فشار خون را کاهش دهند. زماني که فشار خون کمي پايين آمده و به مرحله امن برسد، داروهاي خوراکي به بيمار داده مي شود.
فشار خون ريوري Pulmonary Hypertension چيست؟
بالا رفتن فشار خون در گردش خون ريوي، فشار خون ريوي ناميده مي شود. اين شرايط بر روي رگ هاي ريه و سمت راست قلب تاثير مي گذارد.
علت بروز فشار خون ريوي
پرفشاري خون ريوي بر اثر تغيير در سلول هايي که رگ هاي ريه را تشکيل مي دهند، بروز مي کند. اين تغييرات باعث مي شوند ديواره رگ ها سفت و ضخيم شوند، حتي بافت اضافه نيز ممکن است تشکيل شود. اين مشکل باعث کاهش يا حتي انسداد گردش خون در داخل رگ ها مي شود. در نتيجه از آنجايي که جريان خون سخت تر مي شود، افزايش فشار خون بروز مي کند.
برخي بيماري ها و شرايط که منجر به فشار خون ريوي مي شوند، عبارتند از:
اسکلرودرمي* scleroderma
سارکوئيدوز* sarcoidosis
آمبولي ريوي
درماتوميوزيت* dermatomyositis
*بيماري اسکلرودرمي Scleroderma :نوعي بيماري نادر و پيشرونده روماتيسمي است که پوست بيماران ضخيم، سفت و خشک شده و گاه در انتهاهاي اندامها زخم ايجاد مي‌شود.
*سارکوئيدوز Sarcoidosis :يک بيماري با علت ناشناخته است که در آن التهاب در گره‌هاي لنفاوي، ريه‌ها، کبد، چشم‌ها، پوست و ديگر بافت‌ها رخ مي‌دهد.
*درماتوميوزيت Dermatomyositis : التهاب بافت همبند، همراه تغييرات تخريبي در عضلات و پوست است. درماتوميوزيت به ندرت مري، ريه و مفاصل را نيز درگير مي‌کند.
نشانه هاي فشار خون ريوي
علائم فشار خون ريوي ممکن است تا ماه ها يا حتي سال ها ظاهر نشوند، در نهايت علائم بدتر مي شوند. نشانه هاي فشار خون ريوي عبارتند از:
خستگي مفرط
تنگي نفس
سرگيجه
درد يا فشار در قفسه سينه
تورم در مچ پاها، پاها و شکم
آبي شدن لب ها و پوست
بالا رفتن ضربان قلب يا نبض
درمان فشار خون ريوي
فشار خون ريوي قابل درمان نيست، اما گزينه هايي وجود دارند که مي توانند علائم را بهبود بخشيده و سرعت پيشروي بيماري را کم کنند. گزينه هاي درماني فشار خون ريوي مصرف برخي داروهاست که توسط پزشک تجويز مي شود.
عمل قلب باز و پيوند روش هاي جراحي براي درمان فشار خون ريوي هستند که در صورت عدم موفقيت داروها استفاده مي شوند.
بيشتر بدانيد : براي کنترل فشار خون چه بخوريم؟
بيشتر بدانيد : کاهش سريع فشار خون بدون دارو با روش هاي طبيعي
بيشتر بدانيد : درمان فشار خون بدون دارو
بيشتر بدانيد : 9 راه حل طبيعي براي کنترل فشار خون
بيشتر بدانيد : فشار خون بالا باعث بروز چه بيماري هايي مي شود؟
منبع: سيمرغ