چه خبر - لکنت زبان چيست؟
لکنت زبان نوعي اختلال گفتار است که مشکلاتي را در برقراري ارتباط با سرعت مناسب و به طور پيوسته و روان ايجاد مي نمايد. در واقع لکنت عبارت است از تکرار، کشش و يا قفل شدن غير ارادي کلمه يا بخشي از کلمه که فرد قصد بيان آن را دارد. در اينجامعمولا همراه با تلاش براي بيان درست کلمات، تغييراتي نيز در سر و گردن به شکل پلک زدن، شکلک در آوردن، لرزش فک، لبها و يا کج کردن سر ديده مي شود.
لکنت به طور معمول در چه زماني شروع مي شود؟
شروع لکنت به طور شايع در سنين 7 – 2 سالگي مي باشد.معمولاً بعد از 12 سالگي ابتلابه لکنت زبان ديده نمي شود، مگر در موارديکه سانحه مغزي جدي اتفاق افتاده باشد. بنابراين لکنت در زماني که کودک با سرعت زياد در حال يادگيري زبان است به شکل تدريجي رو مي شود.
آيا لکنت زبان شيوع بالايي دارد؟
ميزان شيوع لکنت در جمعيت کلي حدود يک درصد و در پسران سه برابر دختران مي باشد. در خانواده هايي که پدر يا مادر سابقه لکنت داشته باشند، احتمال ابتلا در فرزندان سه تا پنج برابر بيشتر از خانواده هايي است که در آن ها مشکلي وجود ندارد.
موفقيت هاي آموزشي، شغلي و اجتماعي مي توانند تا حدودي تحت تاثير لکنت قرار گيرند. با اين وجود در طول تاريخ، افراد بر جسته و موفق زيادي وجود داشته اند که بيشتر عمرشان با اين اختلال گفتاري همراه بوده اند. از جمله اين افراد مي توان وينسون چرچيل، سرايوسکي سينوتون، چارلز داروين ،ناپلئون اول و تئودورروزولت را نام برد.
چرا کودک من لکنت دارد؟
واقعيت آن است که لکنت زبان بر اساس متغيرهايي شامل عوامل ژنتيکي و عوامل محيطي که روي هم تاثير متقابل دارند به وجود مي آيد. بعضي کودکان براي ابتلا به لکنت زمينه آسيب پذيري موروثي دارند. اضطراب و تنش، باعث تشديد لکنت مي شود ولي به نظر نمي رسد که در ايجاد آن نقشي داشته باشد. عواملي که سبب بروز اختلال مي شوند کاملا با عواملي که سبب تداوم و وخامت آن مي گردند متفاوتند و اين عوامل ثانوي را مي توان تحت کنترل قرار داد.
آيا مشکلات مغزي مي تواند سبب بروز لکنت شود؟
گزارش هايي از بررسي هاي تصوير برداري از مغز براين نکته دلالت دارند که شايد تفاوت هاي ظريفي درساختار و فعاليت مغزي بعضي بزرگسالان مبتلا با ساير افراد وجود داشته باشد، ولي در حال حاضر دلايل مکتوبي وجود ندارد که نشان دهد اين تفاوت ها بر نوع گفتار فرد موثر و يا عامل لکنت مي باشند. مهم آن است که براي کمک به کودک نيازي نيست که منتظر به دست آوردن اين اطلاعات باشيم، بلکه اکنون نيز مي توانيم به او کمک کنيم.
اگر کودک من از لکنت زبان ديگران تقليد کند آيا ممکن است خودش مبتلا به لکنت شود؟
خير، اغلب افراد مبتلا بدون آنکه قبلا لکنت شخص ديگري را شنيده باشند شروع به لکنت کرده اند و تقليد کردن در ايجاد اين اختلال جايگاهي ندارد.
آيا لکنت مي تواند پس از يک حادثه غير منتظره يا ضربه ناگهاني شروع شود؟
در اغلب موارد شروع لکنت مانند بهبود آن تدريجي است. لکنت بندرت پس از يک ضربه ناگهاني شروع مي شود و اکثر کودکاني که اين حوادث يا ضربه هاي غير منتظره را تجربه مي کنند به لکنت مبتلا نخواهند شد.
پيش آگهي لکنت زبان و سير آن چگونه است؟
به طور کلي 80-50 درصد تمام کودکان مبتلا به لکنت و بيشتر موارد خفيف به طور خود بخودي بهبود مي يابند. از ميان کودکاني که لکنت زبانشان تا بزرگسالي ادامه مي يابد، فقط يک سوم موفقيت هاي شغلي و تحصيلي شان تحت تاثير قرار مي گيرد. البته در سنين دبستان ممکن است کودک دچار اشکال در برقراري ارتباط با همسن و سالان و مشکلات تحصيلي در اثر اجتناب از صحبت کردن در جمع کلاس شود.
اگر کودک در محدوده سنين پيش دبستاني است و لکنت او به تازگي شروع شده، احتمال موفقيت و بهبودي بالاست ولي در کودکان سنين دبستاني که مدت زيادي است که دچار اختلال هستند، احتمال کمي وجود دارد که رواني گفتار به طور کامل به حالت طبيعي برگردد. بنابراين شناسايي و مداخله زودرس در اين اختلال اهميت زيادي دارد.
آيا بايد کودک مبتلا به لکنت را مثل ساير کودکان خود تربيت کنيم؟
تمام قوانين، مسئوليت ها، تشويق ها و محدوديت هايي را که در مورد ساير کودکان به کار مي بريد، براي فرزند مبتلا نيز اجرا شود. او بايد خود را مانند بقيه همسن و سالان ببيند با اين تفاوت که فقط گاهي لکنت پيدا مي کند. البته در مواردي بايد دقت بيشتري داشته باشيد، گاهي انتظارات خارج از توان از وي داشتن، باعث افزايش فشار و تنش و در نتيجه تشديد لکنت او مي شود. در کودکي که لکنت دارد، اختصاص دادن زمان کافي براي صحبت کردن وي احساس بهتري را در او ايجاد مي کند و مي تواند لکنت او را کاهش دهد.
براي کمک به کودک، ما به عنوان والدين چه کارهايي مي توانيم انجام دهيم؟
با آرامش کامل به آنچه کودک مي گويد گوش دهيد نه به اينکه چگونه مي گويد.
بگذاريد خودش حرفش را تمام کند، شما جمله او را کامل نکنيد.
هنگام صحبت کردن با او تماس چشمي داشته باشيد.
کودک زماني که خودش آغاز به صحبت مي کند، راحت تر از زماني است که از او سوالي پرسيده مي شود، پس براي اينکه خودبخود سر صحبت را باز کند، با او در مورد فعاليتهايي که به آن ها علاقه مند است صحبت کنيد و در فواصل چند لحضه سکوت کنيد تا اگر مطلبي دارد بيان کند.
براي پاسخ دادن به سوال به کودک فشار نياوريد.
پس از اينکه صحبتش تمام شد، با آرامش و با به کار بردن تعدادي از لغات خودش به او پاسخ دهيد.
هرگز هنگام صحبت کودک از عباراتي چون زودباش، الان صحبت نکن کار دارم استفاده نکنيد.
هرگز به او نگوييدکه چه کار کند تا لکنت نداشته باشد. عباراتي نظير يواش، آهسته، نفس عميق بکش، آرام تر صحبت کن از اين قبيلند.
حداکثر روزي 15 دقيقه را به صحبت آرام با کودک اختصاص دهيد. مثلا براي او کتاب بخوانيد.
کودک را در فعاليت هايي که به خوبي از عهده آن ها بر مي آيد شرکت دهيد و توانايي هاي او را تشويق کنيد.
کودکاني که لکنت دارند، معمولا وقتي در گروه قرار مي گيرند و همراه سايرين مطالبي را بيان مي کنند يا شعر يا آوازي را از بر مي خوانند، مشکلي ندارند، اين موقعيت ها را براي کودک فراهم کنيد.
کودک را در بهترين شرايط بدني نگه داريد، بيماري جسمي به احتمال زياد باعث افزايش لکنت مي شود.
کداميک از مداخلات والدين مي توانند باعث تشديد لکنت زبان گردند؟کامل کردن جملات کودک
دستپاچه کردن و وادار کردن او به تکميل جملاتش
قطع کردن نابجاي گفتار کودک
انتقاد مکرر و اصلاح تلفظ صداها و کلمات کودک
شتاب زدگي در زندگي روزمره
درخواست اينکه در حضور دوستان، بستگان و يا همسايه ها چيزي را تعريف کند.
براي درمان لکنت زبان کودکان به چه درمانگراني بايد مراجعه کنيم؟
لکنت و درمان آن يکي از حوزه هاي تخصصي کار گفتار درمانگران مي باشد. در مواردي که فشارهاي رواني موجود در روابط بين فردي، خانواده و ... در تشديد لکنت دخيل هستند، لازم است مشاوره روانشناختي يا روانپزشکي صورت گيرد و در صورت نياز مداخلات ديگري نظير روان درماني فردي، خانواده درماني و در موارد خاص درمان دارويي نيز صورت گيرد.
آيا لكنت زبان درمان پذير است؟ براي درمان آن چه راهي وجود دارد؟
بله لكنت زبان درمان پذير است و روشهاي مؤثري براي درمان وجود دارد كه مهمترين آنها گفتاردرماني است و توسط كارشناسان اين رشته انجام مي شود. با اين حال آنچه در درمان لكنت زبان اهميت دارد اين است كه والدين بدانند (يا اطرافيان بيمار و خود فرد مبتلا) كه درمانهاي لكنت زبان معمولاً طولاني است و براي تمام سنين (كودكان، نوجوانان و بزرگسالان) كاربرد دارد، به شرط آنكه بپذيريم لكنت زبان هم مثل بسياري اختلالات ديگر درمان سريع و معجزه آسايي ندارد.
آيا دارو درماني در درمان لکنت کمک کننده است؟
دارو درماني در درمان خود اختلال تاثيري ندارد، مگر اينکه دارو را در مورد اختلالات همراه با اين مشکل که روي آن تاثير منفي مي گذارند، به کار ببريم.
طول مدت برنامه درماني چقدر است؟
در موارد خفيف به خصوص در کودکان پيش دبستاني تنها چند هفته و در موارد شديد گاهي تا 18 ماه به طول مي انجامد.
بيشتر بدانيد : بهترين زمان براي درمان لکنت زبان کودک
بيشتر بدانيد : هيپنوتراپي لکنت زبان
بيشتر بدانيد : توصيه هايي براي رفع لکنت
بيشتر بدانيد : لکنت زبان در صورت عدم درمان پيشرفته‌تر مي‌شود
منبع: سيمرغ