چه خبر - آمبولي ريه و هر آنچه لازم است بدانيد
دکتر رستم يزداني - عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي کرمان و فوق تخصص ريه، آسم و آلرژي در جمع خبرنگاران گفت: کار اصلي دستگاه تنفسي تامين اکسيژن و دفع گاز دي اکسيد کربن است و علاوه برآن تصفيه خون کار مهمي ديگري است که انجام مي‌دهد. اين تصفيه خون مي‌تواند از مواد شيميايي باشد و مي‌تواند حاوي تصفيه موادي باشد که به صورت غيرمعمول در داخل جريان خون ايجاد مي‌شود؛ چه موادي که به صورت خارجي وارد جريان خون سيستماتيک شوند و چه به صورت غير معمول خودشان در جريان سيستميک بوجود مي‌آيند.
هر گاه يکي از اين مواد خارجي در سيستم مويرگي تنفسي گير کند، آمبولي اتفاق افتاده است. شايع‌ترين نوع آمبولي که بوجود مي آيد و ما بيشتر در مورد آن مي‌شنويم گير افتادن لخته هاي خون در داخل سيستم مويرگي و سيستم عروقي ريه‌هاست.
آمبولي چربي نيز داريم که به هر دليلي چربي وارد جريان خون مي شود و يا در جريان خون بوجود مي آيد. مثلا کساني که اعمال جراحي مانند عمل زيبايي کم کردن بافت چربي شکم انجام مي دهند و يا وقتي که ضربه به بافت ها و يا ارگان هايي که حاوي چربي زياد هستند، وارد مي شود، باعث مي شود چربي وارد جريان خون سيستميک شود و در نتيجه فرد دچار آمبولي چربي مي شود.
علت آمبولي ريه چيست؟
سه عامل وجود دارد که ممکن است فرد را مستعد ايجاد لخته در داخل مجاري عروقي به خصوص وريدهاي اندام تحتاني کند و يا اينکه آسيبي به داخل وريدها بوجود آيد که يکنواختي جدار وريدها از بين برود.
يکي از اين عوامل، انجام اعمال جراحي بويژه افرادي که عمل جراحي لگن انجام مي دهند، کساني که عمل جراحي مفصل زانو و يا مفصل لگن انجام مي دهند و کساني که سزارين مي شوند که در اين جراحي ها ميزان ابتلاي وريدهاي اندام براي ايجاد لخته در اندام تحتاني بيشتر است.
عامل ديگر اين است که به هر دليلي جريان خون در داخل وريدها کم مي‌شود. مثلا افراد مسني که کمتر راه مي روند، کساني که اعمال جراحي انجام مي دهند و به هر دليلي بي حرکت مي شوند، کساني که تصادف مي کنند و آسيب به ستون فقرات‌شان بوجود مي آيد و بي حرکتي دارند، کساني که مبتلا به بيماري هاي مزمن ريوي هستند، کساني که مبتلا به بيماري هاي قلبي هستند، کساني که به دليلي ميزان فعاليت‌شان کم مي شود، مقداري برگشت پذيري عروق و برگشت پذيري خوني که در داخل وريدها وجود دارد به سمت قلب کمتر و سرعت جريان خون کمتر مي شود. بنابراين شانس ايجاد لخته بيشتر مي شود.
عامل ديگري که فرد، مستعد ايجاد لخته در داخل خون سيستميک مي‌شود، گاهي اوقات مصرف برخي داروها بويژه داروهايي که حاوي استروژن هستند باعث ايجاد لخته خون مي‌شود.
گاهي اوقات اختلالات مادرزادي که به صورت ارثي وجود دارد، فرد را مستعد ترومبوز يا لخته در بدنش مي‌کند و به طور کلي موادي که باعث جلوگيري از ايجاد لخته مي‌شود در بدن اين فرد کمتر است.
يزداني با بيان اينکه کمبود برخي از ويتامين ها مانند ويتامين ب 12 ممکن است فرد را مستعد ايجاد لخته کند، گفت: يکي از بيماري هايي که خيلي زياد فرد را مستعد مي کند که لخته بوجود آيد، انواع بدخيمي‌هاست. بدخيمي‌ها علاوه بر اينکه ميزان فعاليت فرد را کم مي‌کند، با توجه به اينکه ترشحاتي که سلول هاي بدخيم دارند فرد را مستعد به اين مي‌کند که لخته در داخل بدنش ايجاد شود.
علايم آمبولي ريه
بسته به اندازه لخته خوني که وارد جريان خون ريوي ما مي شود، علائم آمبولي ريه مي‌تواند متفاوت باشد. گاهي اوقات ممکن است آمبولي بدون علامت باشد و ممکن است مراجعه و درمان هم نداشته باشد. اگر اندازه لخته کوچک باشد در عروق محيطي گير مي‌کند و باعث درد قفسه سينه و التهاب پرده دور ريه‌ها مي‌شود.
بعضي اوقات آنفارکتوس اتفاق مي‌افتد و فرد ممکن است دچار خلط خوني و يا تنگي نفس شود، اما اگر اندازه لخته خيلي بزرگ باشد يا اينکه از قبل بيمار مبتلا به بيماري هاي قلبي ريوي زمينه اي باشد، علائم آمبولي ريوي ممکن است بسيار متفاوت باشد.
يک فرد سالم براي اينکه دچار سنکوپ و کاهش خون رساني به بافت‌هاي حياتي به دليل آمبولي ريه شود بايد 50 تا 60 درصد مجرا و قطر شريان‌هاي ريوي بسته شود، اما فرد که مبتلا به بيماري زمينه‌اي قلبي ريوي است با ميزان بسيار کمتري از بسته شدن اين بستر عروقي، ممکن است دچار سنکوپ و عوارض خطرناک آمبولي ريه شود.
اين فوق تخصص ريه، آسم و آلرژي خاطر نشان کرد: يکي از علائم فرد مشکوک به آمبولي ريه، علائم و نشانه‌هاي ايجاد لخته در اندام‌هاست که يکي از آن ها مي‌تواند تورم و قرمزي اندام تحتاني و درد در اندام تحتاني باشد.
بيشتر بدانيد : آمبولي ريه در کمين زنان
بيشتر بدانيد : درمان لخته خون پا با 9 روش خانگي
بيشتر بدانيد : چه کساني در معرض خطر لخته شدن خون قرار دارند؟
بيشتر بدانيد : عوامل موثر در آمبولي ريه
منبع : isna.ir