چاپ

چه خبر - والدين شاغل با تنهايي فرزندشان چه کنند؟

در زندگي امروز گاهي اوقات خانواده‌ها مجبور هستند که فرزندان خود را با موقعيت‌هايي روبرو کنند که شايد در شرايط عادي اين کار اصلا به صلاح کودک به نظر نرسد. تنها گذاشتن فرزندان به خصوص در سنين پايين در منزل يکي از اين موقعيت‌هاست. دوري فرزندان از والدين در دوره دوم کودکي، يعني سال‌هاي دوره ابتدايي چندان پسنديده نيست و هيچ‌گاه توصيه به والدين بر اين نيست که والدين فرزند خردسال خود را در خانه تنها بگذارند و به محل کار خود بروند اما ‌در هر حال گاهي اوقات برخي از خانواده‌ها که در آن پدر و مادر هر دو شاغل هستند در چنين شرايطي قرار مي‌گيرند. کودکان در اين دوره علاقه دارند تا در کنار خانواده خود باشند و با محبت آنها از نظر عاطفي تامين شوند.

تنهايي کودک و کلاس‌هاي آموزشي

بهترين راه در اين شرايط اين است که با توجه به طولاني بودن زمان دوري از منزل والدين، فرزند خانواده در اين ساعات راهي کلاس‌هاي آموزشي و تفريحي شود تا اين خلاء عاطفي او را دچار مشکل نکند. البته اين کلاس‌هاي آموزشي بايد بر اساس نيازهاي رواني، احساسي و هيجاني کودک انتخاب شوند. شايد در اين مورد والدين احساس کنند که بايد از فرصت استفاده کنند و فرزند خود را به کلاس‌هايي نظير زبان يا کلاس‌هاي تقويتي بفرستند تا حداکثر استفاده از زمان ‌انجام شود اما علاقه‌مندي و رضايتمندي کودک حتما بايد در اين کلاس‌ها تامين شود.
توصيه بر اين است که حتما در قدم اول والدين از نيازهاي رواني و هيجاني فرزند خود آگاه شوند و کلاس‌هاي آموزشي را بر اين اساس براي او در نظر بگيرند يا اگر معتقدند که کلاس خاصي براي فرزند آنها مفيد است، حتما او را براي شرکت در اين کلاس‌ها متقاعد کنند تا مشکل جدي‌تري براي او به وجود نيايد.

تنهايي کودک در خانه

در بسياري موارد خانواده‌ها به اجبار بايد فرزند خود را تنها در خانه بگذارند و به محل کار بروند. اگرچه ‌تاکيد بر اين است که والدين هيچگاه در شرايط عادي اين کار را انجام ندهند ولي اگر خانواده‌اي بنا به شرايط مجبور به اين کار شدند، بايد حتما قبل از رويارويي کودک با اين موقعيت آموزش‌هايي‌ را به او بدهند. در واقع والدين بايد اين آموزش‌ها را به فرزند خود بدهند تا زماني که در منزل تنهاست حس امنيت داشته باشد و احساس ضعف و ناکارآمدي نکند. وقتي آموزش‌هاي لازم با توجه به ظرفيت رواني و آگاهي‌هاي فرزند در اختيار او قرار گيرد، کودک در خانه احساس امنيت مي‌کند.

آموزش‌هاي ضروري براي‌اوقات تنهايي کودک

اگر پدر و مادر با توجه به شرايط خاص مجبورند که فرزند خود را براي ساعاتي در منزل تنها بگذارند، بايد نکات ويژه‌اي را در اين مورد به او آموزش دهند اما توجه به چند نکته در اين آموزش‌ها ضروري است:
- نکته اول در اين موضوع حضور پررنگ‌تر مادر در آموزش‌هاست. در اين سن و سال کودکان وابستگي بيشتري به مادر خود دارند و مادران بهتر از ساير اعضاي خانواده مي‌توانند کودکان را در اين مورد راهنمايي کنند.
- نکته دوم اينکه والدين در حين آموزش به کودک خود، کمتر از پيام‌هاي منفي استفاده کنند و به جاي گوشزد کردن «نکن»ها مي‌توانند «بهتر است اين کار را بکني» را جايگزين کنند.
- نکته سوم اينکه پدر و مادر براي آموزش‌هاي خود بايد امکانات لازم را نيز در اختيار کودک قرار دهند. يعني اگر به کودک گوشگزد مي‌کنند که استفاده از اجاق و دم کردن چاي براي صبحانه خطرناک است، حتما بايد فلاسک چاي را قبل از ترک خانه آماده کرده و در دسترس کودک قرار دهند تا او مجبور به استفاده از اجاق نباشد.
- نکته چهارم در اين آموزش‌‌ها اين است که ضرورت هريک از آموزش‌ها براي کودک تشريح شود و نحوه استفاده از وسايل مورد نياز منزل نيز حتما در حضور والدين انجام شده باشد. مثلا براي آموزش استفاده از يخچال و بستن در آن والدين بايد نحوه اطمينان از بسته شدن آن را به کودک آموزش دهند و لزوم اين کار را به او يادآوري کنند و اجازه دهند که کودک با تمرين اين کار به اعتماد به نفس لازم دست پيدا کند.
- نکته پنجم اينکه فراواني و تکرار يک آموزش نبايد به حدي باشد که اضطراب و دلهره در کودک به وجود بيايد و اعتماد به نفس خود را از دست بدهد يا براي انجام آن کارها با والدين خود لجاجت کند.

ارتباط با خارج از منزل

وقتي کودک شما در خانه تنهاست حتما بايد نکاتي را درباره ارتباط او با محيط بيرون از منزل به او آموزش داد تا در ساعات تنهايي در منزل، کودک بتواند مديريت مناسبي بر اين موضوع داشته باشد.
- اگر قرار بر اين است که کودک تماس‌هاي غريبه تلفني را جواب ندهد حتما بايد شماره‌هاي آشنا و ضروري را به او ياد داد تا بداند کدام تماس‌ها را مي‌تواند جواب بدهد.
- بايد به کودک ياد داد تا افراد پشت در يا پشت خط تلفن را را عدم حضور والدين در منزل مطلع نکند و اطلاعات را به افراد ناشناس منتقل نکند.
- بايد به او آموزش داد که هيچگاه در را روي کسي باز نکند و اين آموزش‌ها را بايد با لحني در اختيار کودک قرار داد که او آنها را به عنوان يک مهارت ببيند و نه به شکل يک تهديد.
- کودک بايد از اين نکته آگاهي داشته باشد که والدين او هر دو کليد در را دارند و خود مي توانند وارد منزل شوند و لزومي ندارد که او به آيفون جواب دهد.

تنها ماندن دو فرزند در خانه

در برخي موارد والدين بيش از يک فرزند دارند و آنها بايد با هم در منزل تنها بمانند. البته اصول کلي در اين موارد نيز مانند تنها ماندن کودک تنها در منزل است ولي با وجود بيش از يک کودک در خانه، تعامل بين آنها يک ضرورت است که والدين بايد آن را به آنها آموزش دهند.
زماني که والدين دو فرزند را در خانه تنها مي‌گذارند، غالبا يکي از فرزندان بزرگتر از ديگري است. در اين شرايط بايد به کودک بزرگتر آموزش‌هاي مسووليت‌پذيري داده شود. کودک بزرگتر بايد بداند که وظيفه مواظبت از فرزند کوچکتر به عهده اوست. همچنين فرزند بزرگتر بايد بداند که نبايد فرزند کوچکتر را مهار کند و با تحکم با او برخورد کند. در عين حال وقتي دو فرزند با هم در خانه مي‌مانند، بايد نحوه ارتباط درست با يکديگر به آنها آموزش داده شود. چگونگي صحبت کردن، تعامل، نحوه بازي و‌... بايد به هردوي آنها آموزش داده شود تا زماني که با هم در خانه تنها هستند، يکي احساس حقارت و ديگري احساس برتري نکند و اين موضوع باعث بروز دعوا و درگيري ميان آنها نشود.

تنهايي کودک در خانه نبايد مانند حبس باشد

برخي از خانواده‌ها براي امنيت کودک و آسودگي خيال خود هنگا‌م ترک منزل درها را قفل مي‌کنند. اگرچه والدين با اين کار قصد تامين امنيت فرزند خود را دارند ولي پيش از انجام آن بايد حتما آموزش‌ها و آگاهي‌هاي لازم ‌‌را به کودک بدهند.‌
والدين حتما بايد اين نکته به فرزند خود يادآوري کنند که‌ قفل کردن درها براي ايجاد امنيت براي خود اوست و نه به دليل عدم اعتماد به فرزند. ‌والدين بايد با جملات مثبت اين باور را در ذهن کودک خود تقويت کنند تا او در ساعاتي که پشت درهاي بسته در منزل است، احساس زنداني بودن نکند. ضمن اينکه والدين حتما بايد يک کليد يدک را همراه با آموزش چگونگي استفاده از آن در اختيار فرزند خود قرار دهند تا در شرايط اضطراري مثل آتش‌سوزي يا زمين‌لرزه بتواند از منزل خارج شود. به خاطر داشته باشيد کودکي که در منزل احساس زنداني بودن داشته باشد، حتما در پي آن حس ترس هم خواهد داشت.

تنهايي کودک در خانه و تلويزيون

خوشبختانه در سال‌هاي اخير حضور تعداد زيادي از «عمو»ها و «خاله»‌ها در شبکه‌هاي مختلف تلويزيوني و توليد برنامه‌هاي ويژه کودکان باعث شده که کودکان از اين نظر کمبود چنداني نداشته باشند. پخش اين برنامه‌ها در ساعت‌هاي مشخص مي‌تواند اوقات تنهايي کودکان را به خوبي پر کند. البته پخش اين برنامه‌ها از سوي صدا و سيما بايد داراي زمان‌بندي مناسب و علمي باشد. والدين نيز بايد به فرزند خود کمک کنند تا زمان‌بندي اين برنامه‌ها را به خاطر بسپارد و بتواند به شکل سلسله‌وار آنها را دنبال کند.
والدين مي‌توانند زمان شروع برنامه را از محل کار خود از طريق تلفن به کودک اطلاع دهند. اين کار علاوه بر اينکه باعث مي‌شود کودک برنامه ويژه خود را ببيند، مي‌تواند اين حس را نيز در کودک تقويت کند که «پدر و مادر به فکر من هستند».

راهکارهايي براي کاهش حس تنهايي کودک

دوري پدر و مادر شاغل از فرزند يک امر جبري است که مي‌تواند مشکلاتي را در درازمدت براي کودک به وجود آورد. اما راه‌هايي نيز هست که والدين مي‌توانند آثار منفي اين دوري اجباري را در ساعات حضور خود در منزل تا حدودي کم رنگ کنند.
1) اگر نحوه کار و شغل شما به صورتي است که مي‌توانيد در خلال کار به فرزند خود سر بزنيد، حتما اين کار را انجام دهيد.
2) در صورتي که امکان حضور فيزيکي را در خلال کار نداريد، سعي کنيد در ساعات معيني از طريق تلفن با فرزند خود تماس بگيريد و با او صحبت کنيد.
3) سعي کنيد بعد از ساعت کاري حتي‌الامکان خود را زودتر به منزل برسانيد.
4) بعد از بازگشت از محل کار، زمان بيشتري را به در کنار فرزند بودن اختصاص دهيد. حتي اگر مي‌خواهيد استراحت کنيد اين کار را با همراهي فرزند خود انجام دهيد.
5) از روزهاي تعطيل محل کار براي در کنار فرزند بودن استفاده کنند.
6) اگر براي کاري مثل خريد از منزل خارج مي‌شويد، حتما فرزند خود را به همراه خود ببريد تا احساس تنهايي بيشتري را متحمل نشود.

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : چگونه به کودک بياموزيم خود را سرگرم کند

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : چگونه ترس از تنها خوابيدن و تاريکي را در کودک درمان کنيم؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : دختر 11 ساله ام از تنهايي مي ترسد، چه کنم؟

اگر مي خواهيد بيشتر بدانيد : دختر 8 ساله ام تنها نمي خوابد، چگونه اتاق خواب او را جدا کنم؟

منبع: salamaneh.com