چه خبر - علت مور مور شدن دست و پا
مور مور شدن يا سوزن سوزن شدن دست ها، پاها يا هردو يک عارضه کاملا شايع و آزاردهنده است. اين نشانه گاهي خوش خيم و موقت است. به عنوان مثال ممکن است بر اثر وارد آمدن فشار به عصب ها بروز کند که معمولا زماني رخ مي دهد که سر خود را براي مدت طولاني روي دستتان قرار مي دهيد يا پاهايتان را براي مدت زيادي روي هم مي اندازيد. در هر دو مورد مور مور شدن و سوزن سوزن شدن – که معمولا بدون درد است – بروز کرده که با رفع فشار از روي دست و پا برطرف مي شود.
اما در بسياري موارد سوزن سوزن شدن دست و پا مي تواند شديد، به صورت گهگاه يا مزمن باشد. اين عارضه ممکن است با علائم ديگري نيز همراه باشد، از جمله درد، خارش، بي حسي و ضعف عضلاني. در اين موارد سوزن سوزن شدن ممکن است نشانه اي از يک آسيب عصبي باشد که در نتيجه آسيب در سوانح، آسيب هاي ناشي از فشارهاي مکرر، عفونت هاي باکتريايي يا ويروسي، قرار گرفتن در معرض سموم و بيماري هاي سيستميک مانند ديابت بروز مي کند.
چنين آسيب هاي عصبينوروپاتي محيطي نيز ناميده مي شوند، زيرا بر روي عصب هاي دور از مغز و نخاع تاثير مي گذارند که اغلب شامل دست ها و پاهاست. بيش از 100 نوع مختلف از آسيب هاي نوروپاتي محيطي وجود دارد. نوروپاتي محيطي به مرور زمان ممکن است بدتر شود و منجر به اختلال در حرکت و حتي ناتواني شود.
لازم است در صورت بروز سوزن سوزن شدن هاي مداوم در دست ها، پاها يا هر دو بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد. هر چه سريعتر علت اين احساس کشف شود، کمتر دچار آسيب هاي طولاني مدت خواهيد شد.
بيشتر بدانيد : مور مورشدن دست ها و يا پاها خطرناک است؟
علت سوزن سوزن شدن دست ها و پاها چيست؟
ديابتيکي از شايع ترين علل نوروپاتي محيطي است که حدود 30 درصد موارد را شامل مي شود. در نوروپاتي ديابتي، سوزن سوزن شدن و ساير علائم ابتدا در هر دو پا پديدار مي شوند و سپس به قسمت هاي بالاي پا سرايت مي کند که با سوزن سوزن شدن دست ها و بازوها نيز دنبال مي شود. حدود دو سوم افراد مبتلا به ديابت دچار شکل خفيف تا شديد آسيب عصبي هستند. در بسياري موارد اين علائم اولين نشانه هاي ديابت محسوب مي شوند.
در رابطه با 30 درصد ديگر از نوروپاتي محيطي علت ناشناخته است. 40 درصد باقيمانده نيز علل مختلفي دارند، از جمله:
سندروم گير افتادن عصب محيطي Nerve entrapment syndromes . اين بيماري شامل سندروم تونل کارپ carpal tunnel syndrome، فلج عصب اولنار* ulnar nerve palsy، فلج عصب پرونئال* peroneal nerve palsy و فلج عصب راديال* radial nerve palsy است.
بيماري هاي سيستميک. از جمله اختلالات کليوي، بيماري کبد، آسيب هاي عروقي و بيماري هاي خون، آميلوئيدوز* Amyloidosis، اختلالات بافت همبند و التهاب مزمن، عدم تعادل هورموني (از جمله کم کاري تيروئيد) و سرطان ها و تومورهاي خوش خيم که بر روي اعصاب تاثير مي گذارند.
کمبود ويتامين ها.ويتامين هاي E، B1، B6، B12 و نياسين براي عملکرد عصبي سالم ضروري هستند. به عنوان مثال کمبود ويتامين B12منجر به کم خوني مزمن مي شود که يکي از دلايل اصلي نوروپاتي محيطي است. اما مصرف بيش از حد ويتامين B6 نيز ممکن است منجر به سوزش دست و پا شود.
اعتياد به الکل. مصرف کنندگان الکل دچار کمبود تيامين يا ديگر کمبودهاي ديگر خواهند بود که به علت عادت هاي بد غذايي بروز مي کند که يکي از مهم ترين علل بروز نوروپاتي محيطي است. به علاوه اعتياد به الکل به خودي خود منجر به آسيب عصبي مي شود که برخي محققان آن را نوروپاتي الکلي مي نامند.
سموم. برخي سم ها عبارتند از فلزات سنگين نظير سرب، آرسنيک، جيوه، تاليوم و برخي مواد شيميايي صنعتي و محيطي. برخي داروها، به ويژه داروهاي شيمي درماني و همچنين داروهاي تزريقي ضد ويروس و آنتي بيوتيک نيز داراي اين سموم هستند.
عفونت ها. برخي عفونت ها عبارتند از بيماري لايم* Lyme disease، زگيل (واريسلا زوستر)، سيتومگالوويروس، اپستين بار، هرپس سيمپلکس و ايدز.
بيماري هاي خودايمني. از جمله لوپوس و آرتريت روماتوئيد و سندروم Guillain-Barre.
اختلالات ارثي. مانند بيماري هايي که داراي علائم حسي و حرکتي هستند که شايع ترين آن شارکوت ماري توث* Charcot-Marie-Tooth ناميده مي شود.
آسيب. اغلب بر اثر تروما بروز مي کند، عصب ها ممکن است فشرده شده، خرد شده و يا آسيب ببينند و منجر به بروز درد عصبي شوند. از جمله اين آسيب ها عبارتند از فشار ناشي از ديسک فتق و يا استخواني که از جا در رفته است.
*فلج عصب اولنار ulnar nerve palsy : عصب اولنار از گردن شروع مي شود و از طريق بازوي و شانه به مچ دست و انگشتان مي رسد. اين عصب موجب ايجاد حس در ساعد و انگشت چهارم و پنجم مي شود. عصب اولنار همچنين عضلات فلکسور دست را تحريک مي کند و باعث مي شود که اين عضلات بتوانند خم شده و حرکت داشته باشند. به دام افتادن و گرفتگي عصب اولنار عوارضي از جمله فلج و کاهش حس در دست يا بازو آسيب ديده دارد.
* فلج عصب پرونئال peroneal nerve palsy : فلج عصب پرونئال (شاخه اي از عصب سياتيک) يکي از پيامد هاي گذاشتن پاها روي هم است. علايم آن سختي در حرکت دادن کف پا در قسمت قوزک به علت به وجود آمدن تداخل در عصب پرونئال و کشيدگي عصب و فشرده سازي در قسمت زانو، مفصل لگن يا قوزک است.
* فلج عصب راديال radial nerve palsy : عصب راديال از طناب خلفي شبکه بازوي منشاء مي گيرد پس از چرخش به دور استخوان بازو در کانال مارپيچ استخوان بازو(Spiral Groove) به سمت خارج بازو مي رود و اين عصب حين عبور از کانال مارپيچي به هر يک از سه سر عضله سه سر بازويي عصب دهي مي کند گاه اتفاق مي افتد که در اثر تصادفات و شکستگي استخوان بازو در محل کانال مارپيچي عصب راديال در اين ناحيه دچار صدمه شده و بيمار دچار افتادگي مچ دست شده و قادر به راست کردن انگشتان دست و مچ نخواهد بود.
* بيماري لايم Lyme disease : نوعي عفونت اسپيروکتي چندسيستمي است. اين بيماري بوسيله نيش خانواده سخت‌کنه‌ها (Ixodidae) (نوعي کنه) منتقل مي‌شوند. مهمترين علائم بيماري تب، سردرد، خستگي، افسردگي و خارش پوستي هستند.
*شارکوت ماري توث Charcot-Marie-Tooth: نوعي بيماري ژنتيکي در اعصاب محيطي است که با تخريب اعصاب موجب ضعف در عضلات قسمت هايي پاييني اندام مي شود. بيماري شارکو ماري توث بيماري مفاصل است که از سنين جواني آغاز مي‌شود.
* آميلوئيدوز Amyloidosis : بيماري است که در آن پروتئين‌هاي آميلوئيد در اندام‌ها و بافت‌ها انباشته مي‌شوند.
تشخيص سوزن سوزن شدن دست ها و پاها
اگر به دنبال درمان سوزش دست و پاي خود هستيد، پزشک يک سري معاينات جسمي کامل انجام داده و سابقه پزشکي شما را مورد بررسي قرار مي دهد و به بررسي علائم، محيط کاري، عادت هاي اجتماعي (از جمله ميزان مصرف الکل)، قرار گرفتن در معرض سم، خطر ابتلا به HIV يا ديگر بيماري هاي عفوني مي پردازد.
علاوه بر معاينات پزشکي، آزمايشاتي نيز ممکن است انجام شوند، از جمله:
آزمايش خون. اين آزمايش براي تشخيص ديابت، کمبود ويتامين، بررسي اختلال عملکرد کبد يا کليه و ساير اختلالات متابوليک و علائم غيرطبيعي مربوط به فعاليت سيستم ايمني انجام مي شود.
بررسي مايع نخاعي. اين آزمايش آنتي بادي هاي مربوط به نوروپاتي محيطي را شناسايي مي کند.
الکتروميوگرافي (EMG)، يک آزمايش از فعاليت الکتريکي عضلات
سرعت هدايت عصبي (NCV)
ديگر آزمايش ها عبارتند از:
توموگرافي کامپيوتري (CT)
تصويربرداري و رزونانس مغناطيسي (MRI)
نمونه برداري عصبي
نمونه برداري پوست براي مشاهده انتهاي فيبر عصبي
درمان سوزن سوزن شدن دست و پا
درمان موفق اين عارضه به تشخيص درست و درمان علت بروز عارضه بستگي دارد. تا زماني که سلول هاي عصبي محيطي کشته نشده اند، توانايي بازسازي دارند.
گرچه درماني براي نوع ارثي نوروپاتي محيطي وجود ندارد، اما بسياري از انواع آن از طريق درمان قابل بهبود خواهند بود. به عنوان مثال کنترل قند خون در فرد مبتلا به ديابت پيشروي نوروپاتي ديابتي را آهسته مي کند، مکمل هاي ويتامين نيز نوروپاتي محيطي را در افراد مبتلا به کمبود ويتامين بهبود مي بخشد.
بهبود سبک زندگي نيز به بهبود و کنترل اين بيماري کمک مي کند، از جمله داشتن يک وزن ايده آل، اجتناب از قرار گرفتن در معرض سموم، پيگيري برنامه هاي ورزشي تحت نظارت پزشک، انتخاب يک رژيم غذايي متعادل و اجتناب از مصرف الکل. به علاوه توصيه مي شود سيگار را ترک کنيد، زيرا منجر به محدود شدن خونرساني و مواد مغذي به اعصاب محيطي مي شود.
بيشتر بدانيد : چرا بدن سوزن سوزن مي شود؟
بيشتر بدانيد : مور مورشدن دست ها و يا پاها خطرناک است؟
بيشتر بدانيد : سوزن سوزن شدن لب ها نشانه چيست؟
بيشتر بدانيد : سوزش کف پا|علت گزگز و سوزش کف پا چيست؟
منبع: سيمرغ / منبع : webmd.com