چه خبر - بختک چيست؟
تصور کنيد يک روز صبح که از خواب بيدار شده ايد، مي توانيد ببينيد و بشنويد و نفس بکشيد، اما نمي توانيد هيچ حرکتي داشته باشيد. اعضاي بدن شما منجمد شده، سرتان سنگين است و حتي نمي توانيد انگشت هاي پايتان را تکان دهيد. بعد ز گذشت دو دقيقه همه چيز به حالت عادي برگشته و مي توانيد بدن خود را کنترل کنيد.
اين حالت وحشتناک به نظر مي رسد، اما در حقيقت همان فلج خواب sleep paralysis است؛ فلج خواب شرايطي است که به طور موقت حرکت کردن را غير ممکن مي سازد. طبق آمار بيش از 50 درصد بزرگسالان حداقل يک بار در طول عمر خود فلج خواب را تجربه مي کنند.
علت فلج خواب چيست؟
کم خوابي يکي از مهم ترين عوامل فلج خواب است. افرادي که دچار کم خوابي هستند، بيش از ديگران در معرض ابتلا به فلج خواب هستند. دانش آموزان، افراد مبتلا به بيماري هاي روحي و رواني يا حتي خانم هايي که به تازگي مادر شده اند، بيش از ديگران در معرض ابتلا به اين شرايط هستند. به علاوه مهم ترين گروهي که دچار فلج خواب مي شوند، افرادي هستند که به نارکولپسي narcolepsy يا حمله خواب دچار هستند.
بيشتر بدانيد : عوارض کم خوابي به مناسبت روز جهاني خواب
بيشتر بدانيد : علائم کم خوابي
بيشتر بدانيد : 6 علت اصلي بي خوابي را بدانيد
بختک چرا اتفاق مي افتد؟
به گفته دکتر گري زاميت Gary Zammit، مدير اجرايي موسسه اختلالات خواب، سه نوع عضله در بدن وجود دارد: عضله قلب، عضله هاي صاف که در اندام هاي داخلي بدن وجود دارند و بدون کنترل و خواست شما حرکت مي کنند و عضله اسکلتي که اندام و ساير بخش هاي بدن را حرکت مي دهند. در زمان فلج خواب قلب و عضله هاي صاف به درستي کار مي کنند، اما شما کنترل عضلات اسکلتي را از دست داده ايد.
زماني که در هر ساعتي از شب بيدار مي شويد و احساس فلج شدن مي کنيد، زماني است که در مرحله REM خواب هستيد يا ممکن است در مرحله سوم خواب (زماني که رويا مي بينيد) اين اتفاق بيفتد. در زمان REM در خواب بدن ما فلج شده است بنابراين نمي توانيم خواب هايي را که مي بينيم اجرا کنيم. زماني که فلج خواب رخ مي دهد در حقيقت شما هنوز در مرحله REM هستيد و بدن هنوز فلج است، در حاليکه مغز شما بيدار شده است.
بيشتر بدانيد : در خواب چه اتفاقاتي در بدن مي افتد؟
نام بختک از چه گرفته شده است؟
بختک نام ديگري است که براي فلج خواب استفاده مي شود و در بين مردم نيز بسيار رايج است. علت اينکه نام بختک در بين مردم رايج شده توهمات وحشتناکي است که در زمان فلج خواب فرد به انها دچار مي شود. اين توهمات ممکن است در زمان به خواب رفتن hypnagogic يا قبل از بيدار شدن hypnopompic رخ دهند.
توهمات به وجود آمده در افراد مختلف با يکديگر متفاوت هستند، اما معمولا افراد در اين شرايط احساس مي کنند شخصي به آنها نگاه مي کند، کسي آنها را از تخت به بيرون مي کشد يا يک شي يا فرد سنگين روي قفسه سينه آنها قرار گرفته است. اگر در زمان فلج خواب اين توهمات را تجربه کرديد، به اين معنا نيست که مشکل فلج خواب شما جدي تر و خطرناک تر است، بلکه تمام اين ها مربوط به ترس هاي گذشته و اعتقادات شماست.
بختک چند دقيقه طول مي کشد؟
با وجود تمام احساسات و توهم هاي وحشتناکي که در زمان بختک بروز مي کند، اين حالت تنها 15 ثانيه تا حداکثر دو دقيقه طول مي کشد. بنابراين خيلي وحشت نکنيد. هر چه بيشتر بترسيد، به نظر مي رسد مدت فلج خواب بيشتر مي شود. اگر نفس مي کشيد و پلک مي زنيد، به طور دائم فلج نشده ايد و به کمي خواب بيشتر احتياج داريد. بنابراين سعي کنيد خواب کامل شبانه داشته باشيد.
آيا فلج خواب خطرناک است و ممکن است منجر به مرگ شود؟
در اکثر موارد فلج خواب تنها يک بار رخ مي دهد و به اين معناست که چند شب متوالي خواب کافي و مناسب نداشته ايد. در اين شرايط فلج خواب خطرناک و نگران کننده نيست. اما اگر هر دو هفته بيشتر از يک بار دچار فلج خواب مي شويد، لازم است به متخصص خواب مراجعه کنيد.
گرچه آزمايش خاصي براي تشخيص اين مشکل وجود ندارد، پزشک مي تواند مشخص کند در زمان خواب چه اتفاقاتي افتاده است. خواب بهتر و بيشتر مي تواند به درمان فلج خواب کمک کند، اما برخي افراد هم لازم است داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي مصرف کنند.
اگر فرزندي داريد که خواب کافي ندارند، مراقب بروز فلج خواب در وي باشيد. حمله خواب معمولا تا دوره نوجواني نمايان نمي شود، بنابراين اگر چنين احساسي توسط کودک گزارش شد، لازم است کودک توسط پزشک معاينه شود.
بيشتر بدانيد : فلج شدن در خواب
بيشتر بدانيد : بختک در خواب حقيقت دارد؟!
بيشتر بدانيد : عجيب ترين و ترسناک ترين اختلالات خواب
بيشتر بدانيد : چه عواملي باعث ايجاد بختک در خواب مي‌شود؟
بيشتر بدانيد : 10 واقعيت جالب درباره خواب ديدن
بيشتر بدانيد : چرا در خواب حرف مي زنيم؟
منبع: سيمرغ / منبع : prevention.com